Water in de kelder door infiltratie: oorzaken, risico’s en duurzame oplossingen

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

Water in de kelder door infiltratie is een veelvoorkomend probleem in Nederland. Door de zachte bodem, hoge grondwaterstand en regenachtige klimaatomstandigheden is de kans op vocht- en waterproblemen in kelders groter dan elders in Europa. Het is essentieel om dit probleem serieus te nemen, omdat infiltratie niet alleen tot ongemak leidt, maar ook schade aan de constructie kan veroorzaken en de gezondheid van de bewoners kan belasten. In dit artikel worden de oorzaken van infiltratie in kelders besproken, de risico’s die hiermee gepaard gaan en wat er gedaan kan worden om dit probleem op een duurzame manier aan te pakken.

Infiltratie: wat is het en hoe ontstaat het?

Infiltratie is het binnendringen van water in de kelder via de omgeving. Dit water kan afkomstig zijn van grondwater of regenwater dat via de bodem wordt opgenomen. In Nederland is het een veelvoorkomend probleem, vooral in kelders die lager liggen dan de grondwaterspiegel. Infiltratie kan via verschillende routes gebeuren, zoals:

Poreuze bouwmaterialen, zoals baksteen of beton, die water absorberen.
Scheuren in muren of vloeren, veroorzaakt door zetting van de fundering, krimp van beton of worteldruk.
Slecht afgedichte doorvoeren voor waterleidingen, riolering of elektriciteitskabels.
De kimnaad, het aansluitingspunt tussen de vloer en de muren, dat vaak een zwakke plek is in de constructie.

Het binnendringen van water vindt meestal via de weg van de minste weerstand plaats. In Nederlandse kelders is dat vaak via de oude, poreuze materialen of via kleine scheurtjes in de constructie.

Typische plekken waar infiltratie in kelders ontstaat

Bij het opsporen van infiltratie is het belangrijk om te weten waar de meeste lekkages zich voordoen. De volgende zones zijn bijzonder kritisch:

Kimnaad: De aansluiting tussen de betonnen vloerplaat en de opgaande muren is een van de zwakste punten in een kelder. Hier kan water gemakkelijk binnensijpelen, vooral bij hoge grondwaterstanden.
Scheuren in muren: Deze kunnen ontstaan door zetting, worteldruk of temperatuurverschillen. Zelfs fijne haarscheurtjes kunnen dienen als doorgang voor water.
Scheuren in de vloer: De vloerplaat kan ook scheuren, bijvoorbeeld door krimp van het beton of door druk van bovenaf.
Ongesloten leidingen of kabels: Leidingen voor water, riolering of elektriciteit die niet goed afgedicht zijn, vormen ook een risico op infiltratie.

Oorzaken van infiltratie in Nederlandse kelders

Infiltratie in kelders kan verschillende oorzaken hebben, afhankelijk van de constructie van de woning en de omgeving. De meest voorkomende oorzaken zijn:

Zetting van de fundering: In delen van Nederland met veen of klei kan de grond zetten, wat leidt tot spanningen in de keldermuren en scheuren.
Hydrostatische druk: De hoge grondwaterstand in Nederland oefent een constante druk uit op de keldermuren, wat na verloop van tijd tot scheuren kan leiden.
Krimp van beton: Bij het uitharden van beton kan krimp optreden. Als dit proces niet goed verloopt, kunnen krimpscheuren ontstaan.
Temperatuurverschillen: Nederland telt warme zomers en koude winters. Deze temperatuurwisselingen kunnen materialen doen uitzetten en krimpen, wat leidt tot spanningen en eventueel scheuren.
Worteldruk: De wortels van bomen en struiken in de directe omgeving van de woning kunnen druk uitoefenen op de keldermuren en scheuren veroorzaken.

Risico’s van infiltratie in kelders

Het binnendringen van water via infiltratie heeft verschillende negatieve gevolgen, zowel voor de constructie als voor de gezondheid. De volgende risico’s zijn het meest voorkomend:

Directe waterinfiltratie: Bij regenval, met name bij hevige buien, kan water gemakkelijk via scheuren de kelder binnendringen. Dit leidt tot directe schade en kan een risico vormen voor elektriciteitsinstallaties en andere voorzieningen.
Constructieschade: Na verloop van tijd kan infiltratie tot verzwakking van de keldermuren leiden. Bij betonnen muren kan het water de wapening bereiken en roestvorming veroorzaken, wat de sterkte van de structuur vermindert.
Schimmel- en vochtproblemen: Vocht dat via infiltratie de kelder binnendringt, creëert een ideale omgeving voor schimmelvorming. Dit heeft gevolgen voor de luchtkwaliteit en kan gezondheidsklachten veroorzaken.
Verlies aan woningwaarde: Een kelder met vochtproblemen vermindert de waarde van de woning. Tevens is het lastiger om zo’n woning te verhuren of te verkopen.

Tijdelijke en permanente maatregelen tegen infiltratie

Als infiltratie zich voordoet, is het belangrijk om zowel tijdelijke als permanente maatregelen te nemen. Tijdelijke maatregelen kunnen het probleem tot een oplossing zoekt worden verlichten, terwijl permanente maatregelen ervoor zorgen dat infiltratie op de lange termijn wordt bestreden.

Tijdelijke maatregelen

Luchtontvochtiger gebruiken: Een luchtontvochtiger kan helpen om overtollig vocht uit de lucht te halen, wat de kans op condensatie en schimmelvorming vermindert.
Maximale ventilatie: Zorg voor een goede luchtcirculatie in de kelder. Dit kan het vochtgehalte in de lucht verlagen en voorkomen dat vocht zich op oppervlakken afzet.
Witte verf schilderen: Een laag witte verf op de muren kan helpen bij het opsporen van vochtproblemen en tijdelijk vocht vasthouden. Dit is echter geen oplossing op de lange termijn.

Permanente maatregelen

Permanente maatregelen zijn essentieel om infiltratie op een duurzame manier aan te pakken. De volgende maatregelen zijn het meest effectief:

1. Scheuren opsporen en dichten

Het is belangrijk om te achterhalen of de scheuren statisch of dynamisch zijn. Statische scheuren zijn niet langer in beweging, terwijl dynamische scheuren nog bewegen, bijvoorbeeld door zetting. Afhankelijk van het type scheur kan een verschillende methode van dichten worden toegepast:

Injectiemiddelen gebruiken: Injectie is een betrouwbare en duurzame methode om scheuren in muren of vloeren te dichten. Een professioneel bedrijf injecteert een speciaal mengsel in de scheuren, waardoor deze hermetisch afgesloten worden.
Elastische dichtingsmaterialen: Voor dynamische scheuren is het aan te raden om elastische materialen te gebruiken, die beweging kunnen opvangen zonder te breken.

2. Kimnaad dichten

De kimnaad, het aansluitingspunt tussen de vloer en de muren, is een veel voorkomende plek waar infiltratie zich voordoet. Het dichten van deze voeg is essentieel om verdere vochtproblemen te voorkomen. Dit kan op de volgende manieren:

Injectie: Net als bij scheuren in muren, kan de kimnaad via injectie worden afgedicht. Dit is een efficiënte en duurzame methode die meerdere jaren kan werken.
Dichtingsmateriaal toepassen: Aanvullende maatregelen zoals het aanbrengen van dichtingsmateriaal kunnen helpen om kleinere kieren te sluiten.

3. Aanpassingen aan de buitenomgeving

De infiltratie van water kan ook worden beïnvloed door de manier waarop water rond de woning wordt afgeloodst. De volgende maatregelen kunnen helpen:

Hemelwater afvoer aanpassen: Het afkoppelen van hemelwaterleidingen en het zorgen voor oppervlakte infiltratie kan helpen om overtollig water van de kelder weg te houden.
Molgoot aanleggen: Een molgoot kan overtollig water via een ondergrondse buis afvoeren, zodat het verder van het huis komt.
Tuin infiltratie: In tuinen met voldoende onverharde ruimte en goed doorlatende bodem kan het hemelwater in de tuin infiltreren. Dit moet wel op een manier gebeuren die veilig is voor de kelder.

Conclusie

Water in de kelder door infiltratie is een veelvoorkomend probleem in Nederland. Het ontstaat vaak via zwakke punten in de constructie, zoals scheuren in muren of vloeren, en de kimnaad. Door infiltratie kan schade aan de woning ontstaan, en kan dit ook leiden tot gezondheidsproblemen. Het is daarom essentieel om dit probleem op een duurzame manier aan te pakken. Tijdelijke maatregelen zoals het gebruiken van luchtontvochtigers en het zorgen voor ventilatie kunnen helpen, maar permanente oplossingen zoals het dichten van scheuren en kimnaden zijn essentieel om infiltratie effectief tegen te gaan. Bovendien is het belangrijk om de buitenomgeving te overwegen, zoals het aanpassen van hemelwaterafvoer en infiltratie in de tuin. Door deze maatregelen te nemen, is het mogelijk om de kelder droog te houden en de woning te beschermen tegen schade en gezondheidsrisico’s.

Bronnen

infiltratie