Water in Kelder Door Opstijgend Grondwater: Oorzaken, Gevolgen en Oplossingen

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

Water in de kelder is een veelvoorkomend probleem, met name bij oudere woningen of in regio’s met een hoge grondwaterstand. De meest voorkomende oorzaak van wateroverlast in de kelder is opstijgend grondwater. Dit probleem ontstaat wanneer het grondwater door capillaire werking of druk in de grond zich omhoog beweegt en via de muren of vloer in de kelder terechtkomt. Het heeft zowel bouwkundige als gezondheidsgerelateerde gevolgen en vereist meestal professionele interventie. In dit artikel worden de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor water in de kelder door opstijgend grondwater besproken, op basis van gegevens uit betrouwbare bronnen.

Oorzaken van water in de kelder door opstijgend grondwater

Opstijgend grondwater is een natuurkundig fenomeen dat vooral optreedt in regio’s met een hoge grondwaterstand. Bij regenachtige periodes stijgt het waterpeil in de grond en kan dit water via capillaire werking of druk in de grond in de kelder terechtkomen. De keldermuren en vloeren, vooral bij oudere woningen, zijn vaak niet waterdicht genoeg om dit water tegen te houden.

De volgende oorzaken zijn typisch bij opstijgend grondwater:

Capillaire opstijging: Bakstenen of poriën in muren kunnen grondwater opzuigen zoals een spons. Dit komt vaak voor bij kelders van voordat de jaren ‘80, die minder vochtwerende bouwmaterialen gebruiken.
Grondwaterdruk: Bij een hoge grondwaterstand kan druk op de keldermuren ontstaan. Als deze muren beschadigd zijn of scheuren vertonen, kan het water via deze openingen de kelder binnendringen.
Slechte waterkering: Woningen gebouwd vóór 1980 hebben vaak geen waterkering. Deze woningen zijn dus gevoeliger voor opstijgend grondwater.

Een hoge grondwaterstand kan ook versterkt worden door de grondsoort (bijvoorbeeld klei of zand) en de hoeveelheid neerslag. In combinatie met een slechte ventilatie in de kelder kan dit leiden tot condensatie en verdere vochtproblemen.

Gevolgen van opstijgend grondwater in de kelder

Het aanhouden van water in de kelder heeft zowel voor het huis als voor de gezondheid negatieve gevolgen. Het probleem kan zich op meerdere manieren manifesteren:

Afschilferend schilderwerk en los behang: Door vocht en condensatie raken muren en vloeren vernietigd.
Schimmel- en bacterievorming: Vochtige omstandigheden zijn ideaal voor schimmelgroei, die niet alleen een esthetisch probleem oplevert, maar ook gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.
Muffe lucht en condensatie: Slechte ventilatie verergert de luchtvochtigheid en zorgt voor onaangename geur.
Beschadiging van gestockeerd materiaal: Spullen die in de kelder opgeslagen zijn, zoals hout, elektronica of kleding, kunnen door vocht aantasting ondergaan.
Structuurproblemen: Langdurig vocht kan de kelderconstructie aantasten. Aangezien de kelder een onderdeel is van de basis van het huis, kan dit leiden tot algemene bouwkundige instabiliteit.

Bij vriesweer kan vocht ook uitzetten, wat leidt tot verdere scheuren en beschadigingen in de keldermuren en vloeren.

Oplossingen voor water in de kelder door opstijgend grondwater

Het oplossen van water in de kelder vereist een doordachte aanpak. De keuze van de juiste oplossing hangt af van de ernst van het probleem, de staat van de keldermuren en de toepasbare maatregelen. Hieronder worden de meest gebruikte methoden besproken, gebaseerd op de bronnen.

1. Kelderbekuiping

Een veelvoorkomende oplossing voor opstijgend grondwater is bekuiping. Dit betekent dat de keldermuren worden gecementeerd en waterdicht gemaakt. De procedure omvat het afkapken van de muren om lekken te lokaliseren en deze te dichten met vulmiddel. Vervolgens worden meerdere lagen cementeringsmateriaal aangebracht om een duurzame waterdichting te verkrijgen.

Binnenkant bekuiping: Voor bestaande kelders is dit de enige mogelijke optie. De gemiddelde prijs ligt tussen €15 en €17 per m².
Buitenkant bekuiping: Dit is effectiever, omdat het grondwater wordt tegengehouden voordat het in de kelder kan terechtkomen. De prijs ligt rond €60 per m², maar is vaak niet uitvoerbaar bij bestaande kelders.

2. Kelderdrainage

Een andere manier om grondwater te beheersen is via kelderdrainage. Hierbij worden leidingen aangelegd die overtollig water afvoeren naar een afvoerput of riool. Deze methode werkt het beste in combinatie met een goede buitendrainage.

3. Injecteren van muren

Bij opstijgend vocht kunnen de keldermuren ook geinjecteerd worden met een vochtbestendig product. Dit houdt het water tegen zonder de structuur van de muren aan te tasten. Deze methode is vooral geschikt voor oudere woningen met bakstenen muren.

4. Verbeterde ventilatie

In sommige gevallen is een verbeterde ventilatie al voldoende om het vochtprobleem onder controle te krijgen. Goede luchtcirculatie vermindert de luchtvochtigheid en voorkomt condensatie. Dit is vooral effectief wanneer de kelder gebruikt wordt als opslagruimte en niet als leefruimte.

5. Lekdetectie en herstel

Als het vochtprobleem het gevolg is van een lek in de waterleiding, verwarming of riolering, is het noodzakelijk om de precieze oorzaak te lokaliseren. Dit kan gedaan worden via lekdetectie. Een expert kan met behulp van technische middelen het lek vinden en het probleem oplossen.

Aanpak en professionele advies

De keuze van de juiste oplossing hangt af van meerdere factoren, waaronder de oorzaak van het probleem, de staat van de keldermuren en de toegankelijkheid van de kelder. Het is daarom aan te raden om professioneel advies in te winnen. Vochtbestrijders en bouwtechnisch adviseurs kunnen een grondige evaluatie uitvoeren en een maatwerkoplossing aanbieden.

Stappenplan bij vochtproblemen in de kelder:

Oorzaak bepalen: Controleer op lekken, inspecteer de keldermuren op scheuren en bepaal of het probleem voortkomt uit opstijgend grondwater of regenwater.
Expert inschakelen: Neem contact op met een vochtspecialist of bouwtechnisch adviseur om het probleem te analyseren.
Oplossing kiezen: Kies de meest geschikte methode aan de hand van de evaluatie, zoals bekuiping, injectie of drainage.
Uitvoering: Stel de werkzaamheden op en zorg dat alles wordt uitgevoerd door ervaren vaklieden.
Nadat de kelder droog is: Zorg voor een goede ventilatie en onderhoud om vochtproblemen in de toekomst te voorkomen.

Conclusie

Water in de kelder door opstijgend grondwater is een ernstig probleem dat zowel de structuur van het huis als de gezondheid van de bewoners kan aantasten. Het ontstaat vaak in oudere woningen of in regio’s met een hoge grondwaterstand. De gevolgen variëren van schimmelgroei tot structuurproblemen en vereisen dus een doordachte aanpak. De meest gebruikte oplossingen zijn kelderbekuiping, injectie van muren, drainage en verbeterde ventilatie. Het is belangrijk om professioneel advies in te winnen om het probleem op een duurzame manier op te lossen. Door snel in te grijpen en de juiste maatregelen te nemen, kan vocht in de kelder voorkomen worden, zowel voor de structuur als voor de gezondheid.