Waterdicht maken van een kelder: Uitgebreide gids voor vochtpreventie en -behandeling

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

Een kelder is vaak een waardevolle ruimte in een woning of bedrijfspand. Of het nu gaat om extra opslagruimte, een uitbreiding van de leefruimte of een ondergrondse garage – het is essentieel dat deze ruimte droog en waterdicht is. In dit artikel wordt een uitgebreide uitleg gegeven over het waterdicht maken van een kelder, inclusief de oorzaken van vochtproblemen, beschermende maatregelen en technieken die worden toegepast bij de behandeling.

Oorzaken van vochtproblemen in een kelder

Vocht in de kelder kan ontstaan door verschillende factoren, die in de praktijk gecombineerd voorkomen. De belangrijkste oorzaken zijn:

1. Grondwater

In Nederland liggen grote delen van het land onder NAP-niveau. Hierdoor is het grondwater op veel locaties zeer hoog, waardoor kelders vaak letterlijk in het water staan. Tijdens de bouw wordt vaak bronbemaling gebruikt om de bouwput leeg te pompen, maar na afloop blijft de kelder meestal in contact met het grondwater. Dit betekent dat de kelder constructies volledig waterdicht moeten zijn om lekkage en vochtproblemen te voorkomen.

2. Intrekkend en optrekkend vocht

Niet alleen grondwater kan problemen veroorzaken. Ook intrekkend vocht (vocht dat in het beton trekt) en optrekkend vocht (vocht dat door capillaire krachten omhoog trekt) spelen een rol in vochtproblemen. Beton is een poreus materiaal, wat betekent dat water er gemakkelijk doorheen trekt. Zelfs kleine scheurtjes of poriën kunnen een toegangspunt vormen voor vocht. Tijdens vorstperiodes kan dit leiden tot verdere schade, omdat water in de poriën bevriest en de betonstructuur onder druk zet.

3. Leidingen en kimnaden

Kimnaden, de aansluitingen tussen vloer, muren en plafond, zijn zwakke punten in kelders. Tijdens de bouw worden deze naden vaak afgedicht, maar krimp of ouderdom kunnen ervoor zorgen dat deze naden opnieuw lek raken. Ook leidingen die in de kelder lopen, zoals riolering of drinkwaterleidingen, kunnen lekken, waardoor vocht ontstaat.

Maatregelen voor vochtpreventie

Het voorkomen van vochtproblemen in een kelder is essentieel om schimmelvorming, bouwontbinding en gezondheidsproblemen te beperken. Hieronder worden enkele preventieve maatregelen beschreven die effectief kunnen zijn:

1. Ventilatie en luchtvochtigheid

Een van de eenvoudigste maatregelen is het zorgen voor een goede luchtcirculatie in de woning. In de keuken en badkamer is het aan te raden om een goed ventilatiesysteem te installeren. Ook kan het regelmatig openzetten van een venster, vooral na het douchen of koken, helpen bij het voorkomen van condensvorming. Door droge lucht in het huis te brengen, wordt vocht in de kelder minder waarschijnlijk.

2. Afdichting van naden

Kimnaden moeten waterdicht zijn om vocht binnen te houden. In de bouw worden deze naden vaak afgedicht, maar na verloop van tijd kunnen krimp of schade ervoor zorgen dat ze weer lek raken. Het regelmatig controleren en indien nodig opnieuw afdekken van deze naden is daarom belangrijk.

3. Afdichting van de kelderschermen

Bij nieuwbouw is het aan te raden om de kelder vanaf het begin waterdicht te maken. Dit kan bijvoorbeeld door het toepassen van een buitenafdichting op de fundamenten en keldermuren. Deze methode is vooral effectief bij een nieuwe kelder of bij oude kelders die vrijgemaakt zijn. Bij bestaande kelders is een binnenafdichting vaak de enige optie.

Afdichtingsmethoden voor bestaande kelders

Bij bestaande kelders is het vaak niet mogelijk om van buitenaf in te grijpen. Daarom worden binnenafwerkingen toegepast om de kelder waterdicht te maken. Hieronder worden enkele technieken en materialen beschreven die worden gebruikt bij het afdichten van kelders.

1. Permacon-behandeling

Permacon is een veelgebruikte oplossing voor het waterdicht maken van betonnen kelders. Het werkt door een barrière te vormen in de poriën en haarscheurtjes van het beton. Het middel bindt schadelijke stoffen in het beton, zoals chloriden en sulfaten, en zorgt voor een duurzame, waterafstotende laag. De behandeling kan eenvoudig worden toegepast met een spuit of kwast, wat het geschikt maakt voor zowel professionele als zelfstandige toepassing.

Voordelen van Permacon: - Verduurzaamt het beton - Vormt een ondoordringbare laag tegen water - Bindt schadelijke stoffen - Milieuvriendelijk - Eenvoudig aan te brengen

2. Waterdichte mortel

Een andere techniek is het toepassen van een waterdichte mortel op de keldermuren en vloeren. Dit is een dikke laag die de poriën en scheurtjes afsluit. Deze methode is geschikt voor zowel het herstel van bestaande kelders als de bouw van nieuwe kelders. De mortel wordt meestal aangebracht in combinatie met een fixerlaag om het beter aan te hechten aan het oppervlak.

3. Beproefde behandelmethode

Een unieke methode is het gebruik van speciale stoffen die de structuur van het beton of de stenen muren ondoordringbaar maken voor water. Deze stoffen vullen alle openingen in het cement of steen en vormen zo een waterdichte barrière. Deze methode is geoptimaliseerd voor bestaande kelders en werkt vooral goed op concrete oppervlakken.

Afdichting van binnen versus buiten

1. Binnenafdichting

Binnenafdichting is de meest voorkomende methode bij bestaande kelders. Hierbij wordt de kelder vanuit de binnenkant behandeld. De voordelen zijn dat het makkelijk toegankelijk is en dat het geen ingrijpende werkzaamheden vereist. Binnenafdichting is echter niet altijd even effectief als buitenafdichting, omdat de druk van het grondwater van buitenaf kan zorgen dat vocht toch door de wanden trekt.

2. Buitenafdichting

Buitenafdichting wordt meestal toegepast bij nieuwbouw. Hierbij wordt de kelder vanaf de buitenkant behandeld, bijvoorbeeld met een laag van waterdichte mortel of bitumen. De voordelen zijn dat het beter beschermt tegen grondwater en dat het minder snel lek raakt. Het nadeel is dat het vaak niet mogelijk is bij bestaande kelders, omdat het niet altijd mogelijk is om van buitenaf toegang te krijgen.

Wanneer een kelderafdichting nodig is

Een kelderafdichting is nodig wanneer er al vochtproblemen optreden of wanneer er een risico is op vochtinvloed. De volgende situaties zijn aanleiding voor een afdichting:

Het aanvoelen van klamheid of vochtplekken op de muren of vloer
Het verschijnen van schimmel of salpeteraanslag
Het optreden van waterplassen of water die langs de muren sijpelt
Het gebruik van de kelder als leefruimte of opslagruimte

Een gratis analyse door een expert kan helpen om te bepalen of en hoe een kelderafdichting nodig is. Hierbij wordt een inspectie uitgevoerd en een briefrapportage opgesteld, die bijvoorbeeld voor verzekering of woningbouw van toepassing kan zijn.

Conclusie

Het waterdicht maken van een kelder is een essentiële maatregel om vochtproblemen te voorkomen en de levensduur van de kelder te verlengen. Of het nu gaat om het toepassen van Permacon, het afdichten van kimnaden of het gebruiken van een waterdichte mortel, er zijn verschillende manieren om een kelder waterdicht te maken. De keuze van methode hangt af van de situatie van de kelder, de toegankelijkheid en de mate van schade.

Door preventieve maatregelen zoals ventilatie en afdichting van naden te nemen, kan het risico op vochtproblemen worden beperkt. Bij bestaande kelders is het vaak aan te raden om van binnenuit te werken, terwijl bij nieuwbouw een buitenafdichting vaak de voorkeur heeft. Het is belangrijk om de kelder regelmatig te controleren en eventuele lekkages of schade snel te herstellen.

Een kelderafdichting is geen tijdelijke oplossing, maar een investering in de duurzaamheid en gezondheid van de woning of ruimte. Met de juiste technieken en materialen kan een kelder langdurig waterdicht worden gemaakt en veilig gebruikt blijven.

Bronnen

waterdicht