Witwassen, fraude en crypto in het bouw- en renovatiebedrijf: risico’s en preventie

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

In de bouw- en renovatieindustrie spelen financiële transparantie en juridische aansprakelijkheid een cruciale rol. Niet alleen is het bouwen en herstellen van woningen een complexe klus, ook de administratie die erbij komt, moet nauwkeurig worden afgehandeld. De bouwsector is in de afgelopen jaren echter niet alleen bekend geworden om de kwaliteit van de productie, maar ook om mogelijke schandalen rondom witwassen, voorschotfraude en het gebruik van crypto-activa. Hoewel deze thema’s niet direct gerelateerd zijn aan de fysieke bouwactiviteiten, zijn ze van groot belang voor het functioneren van bedrijven in de sector, zowel qua reputatie als qua juridische veiligheid.

Deze artikel geeft een overzicht van de huidige situatie in Nederland qua witwassen en fraude binnen de bouwsector, met een focus op hoe crypto-activa een rol spelen in mogelijke schandalen. Bovendien worden enkele praktische stappen beschreven die bouwbedrijven en individuen kunnen nemen om zichzelf te beschermen tegen dergelijke risico’s.

Witwassen in de bouwsector

Witwassen is het proces waarbij georganiseerde criminaliteit illegale inkomsten reinigt en op een legale manier terugbrengt in de economie. In de bouwsector kan dit gebeuren via het aankopen van vastgoed of via het uitvoeren van bouwwerkzaamheden met verdachte betalingen. In 2025 werd bijvoorbeeld beslag gelegd op een villa in Nederland van een bekende influencer, Mohamed Lemhadi, ook bekend als Mo Bicep. De officier van justitie vermoedt dat deze villa een onderdeel is van witwaspraktijken. De inkomsten die Lemhadi zou hebben ontvangen, zijn vermoedelijk niet juridisch verkregen en zijn via illegale kanalen in de Nederlandse economie terechtgekomen.

In het kader van dit onderzoek wordt gekeken naar de herkomst van Lemhadi’s vermogen. Zulke zaken tonen aan dat het bouw- en vastgoedbedrijf een sleutelpositie inneemt bij witwaspraktijken, aangezien vastgoed een van de meest gebruikte middelen is om illegale middelen te reinigen.

Crypto en financiële fraude

Een ander terrein waarop fraude zich opduikt is het gebruik van cryptovaluta. In de afgelopen jaren zijn er verschillende schandalen geweest in de wereld van crypto, zoals bijvoorbeeld het faillissement van FTX in 2022. Sam Bankman-Fried, de oprichter van FTX, stond aan de basis van een van de grootste cryptofraudezaken in de geschiedenis. Zijn platform werd gebruikt om klanten te misleiden en miljarden dollars aan vermogen te stelen. Hoewel dit gebeurde in de Verenigde Staten, heeft dit schandaal ook impact gehad op de Nederlandse markt, aangezien FTX een internationaal platform was en veel Nederlandse gebruikers had.

Binnen de bouwsector is de betrokkenheid van crypto minder direct, maar toch zorgwekkend. Crypto is namelijk vaak verward met witwaspraktijken, en bouwbedrijven kunnen onbewust betrokken raken bij illegale transacties. De FIOD (Financieel-Individuele Onderzoeksdienst) heeft in de afgelopen jaren al verschillende gevallen geïdentificeerd waarin cryptovaluta centraal stond in witwaszaken. Zoals in het geval van Frank Oranje, waarbij de FIOD en het Functioneel parket onderzoek deden naar verdachte geldstromen die via derde rekeningen werden verwerkt.

Voorschotfraude en bedrijven

Voorschotfraude is een vorm van bedrog waarbij slachtoffers worden aangemoedigd om geld te sturen onder de veronderstelling dat ze grote winsten zullen maken. In de context van cryptovaluta is dit vaak verward met de belofte van grote aankopen of onthulde vermogens die op hun rekening staan. In dergelijke gevallen worden slachtoffers onder druk gezet om hun bank te belasten met vragen over verdachte transacties en wordt hun vertrouwen misbruikt door oplichters.

Deze vorm van fraude is zorgwekkend voor de bouwsector, aangezien bedrijven vaak in contact komen met klanten die via illegale middelen vermogen hebben opgebouwd. Als een bouwbedrijf betrokken raakt bij dergelijke klanten, kan dat leiden tot juridische aansprakelijkheid of reputatieschade.

CumEx-schandalen en internationale samenwerking

Een ander voorbeeld van fiscaal fraude is de CumEx-aanval, waarbij aandelen op dividendmomenten werden verkocht en zowel koper als verkoper dividendbelasting terugvroegen. In Nederland zijn er meerdere gevallen geweest waarbij banken zoals ABN Amro betrokken waren bij dergelijke transacties. Deze praktijken leverden honderden miljoenen euro’s op voor betrokken partijen, terwijl ze in feite fiscaal fraude betroffen. De Duitse autoriteiten hebben hier al jaren onderzoek naar gedaan en zijn in 2020 opnieuw bij ABN Amro geweest om meer informatie los te peuteren.

Hoewel dit schandaal niet direct gerelateerd is aan de bouwsector, laat het zien hoe verwarrend fiscaal regelgeving kan zijn en hoe bedrijven onbewust betrokken kunnen raken bij illegale praktijken. Bouwbedrijven die internationaal opereren of met buitenlandse partijen werken, moeten hier extra op letten.

Preventie en best practices

Om zichzelf te beschermen tegen witwaspraktijken, voorschotfraude en andere vormen van financiële fraude, is het belangrijk dat bouwbedrijven duidelijke procedures opstellen en deze regelmatig controleren. Hier zijn enkele aanbevolen stappen:

Klantcontrole: Voer een grondige klantidentificatie uit en controleer de herkomst van klantvermogen. Dit is vooral belangrijk bij klanten die grote aankopen doen of die in de context van cryptoactiva opereren.
Transparantie in betalingen: Zorg dat alle betalingen goed bijgehouden worden en dat verdachte transacties snel worden gemeld. Bouwbedrijven kunnen bijvoorbeeld samenwerken met fiscale experts om betalingen te controleren.
Vermijden van risicovolle transacties: Vermijd samenwerking met bedrijven of individuen die in risicovolle sectoren opereren, zoals crypto of internationale financiële markten.
Juridische begeleiding: Werk met juridische experts om te controleren of je aan fiscale en strafrechtelijke vereisten voldoet. Dit is vooral belangrijk bij internationale samenwerking of bij grote projecten.

Bouwbedrijven kunnen ook profiteren van seminars en workshops, zoals die aangeboden worden door het kantoor van hvk-stevens, om meer te leren over de fiscale en juridische aspecten van hun werkzaamheden.

Conclusie

De bouwsector is in de afgelopen jaren getroffen door verschillende schandalen rondom witwassen, crypto en voorschotfraude. Hoewel deze thema’s niet direct gerelateerd zijn aan de fysieke bouwactiviteiten, zijn ze van groot belang voor de financiële en juridische veiligheid van bedrijven in de sector. Bouwbedrijven die betrokken raken bij illegale transacties kunnen zichzelf en hun reputatie in gevaar brengen. Het is daarom van groot belang dat bedrijven voorzichtig zijn, klantcontrole uitvoeren en samenwerken met fiscale en juridische experts om risico’s te voorkomen.