Zoemend geluid in de woning: oorzaken, risico's en oplossingsstrategieën

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

Zoemend geluid in een woning kan lastig zijn voor bewoners en leidt vaak tot stress, slapeloosheid en concentratieproblemen. Zowel voor woningeigenaren als voor woningbouwmaatschappijen is het belangrijk om de oorzaken van dergelijk geluid te begrijpen en adequaat te reageren. Dit artikel biedt een overzicht van mogelijke bronnen van zoemend geluid, de bijbehorende risico’s, en mogelijke oplossingen op basis van praktijkvoorbeelden, adviezen van experts en technische aanbevelingen.

Oorzaken van zoemend geluid

Zoemend geluid in een woning kan van verschillende oorsprong zijn. Een aantal mogelijke bronnen zijn hieronder vermeld, op basis van ervaringen van bewoners en verklaringen van experts:

Elektrische aanpassingen en illegale hennepkwekerijen: Volgens Staedion is zoemend of ronkend geluid vaak het gevolg van verkeerde elektrische aanpassingen in de meterkast, zoals bij een illegale hennepkwekerij. Deze situaties vormen niet alleen een geluidsprobleem, maar ook een brand- en veiligheidsrisico. Illegale kwekerijen verbruiken immers veel stroom, wat leidt tot overbelasting van het elektriciteitsnet en kan kortsluiting veroorzaken. Tevens kunnen dergelijke situaties gevaarlijk zijn voor het omgevingsleven en het woningbouwgebouw zelf, door lekkages, vochtige muren en andere schade.
Laagfrequent geluid van elektrische apparaten: Volgens het onderzoek van de Monitor-uitzending en gesprekken met experts zoals klinisch fysicus Dyon Scheijen, produceren veel moderne elektrische apparaten zoals zonneboilers, warmtekracht-koppelingen en adaptors laagfrequent geluid. Dit soort geluid is vaak niet direct hoorbaar, maar brengt toch fysieke en psychische klachten met zich mee. Het geluid kan in de hersenen worden geïnterpreteerd als een continue dreun of bromtoon, vooral in een stille omgeving.
Geluidsoverlast van buren of onbekende bronnen: Zoemend geluid kan ook afkomstig zijn van buren of van onbekende bronnen, zoals bijvoorbeeld een defecte verwarmingsinstallatie, een slecht geluiddichte kelder of een verkeerd geïsoleerde muur. In sommige gevallen kan het geluid bijna onmogelijk worden geïdentificeerd, wat de oplossing extra lastig maakt. Zoals beschreven in de bronnen, leidt dit vaak tot frustratie bij de betrokkenen en kan zelfs tot verhuizen leiden, zoals in het geval van een anonieme tipgever die zijn woning moest verkopen vanwege het ondragelijke geluidsniveau.

Risico’s van zoemend geluid

Zoemend geluid kan meer zijn dan een hinderlijke klank. Het kan gevolgen hebben voor de fysieke en mentale gezondheid van bewoners. Hieronder een aantal risico’s die worden genoemd in de bronnen:

Slaapstoornissen en stress: Veel bewoners rapporteren slapeloze nachten, hoofdpijn en stress door constant aanwezige zoemtoonen. In extreme gevallen, zoals beschreven in de Monitor-uitzending, leidt het geluid tot emotionele spanningen en zelfs tot huilbuien.
Gezondheidsklachten: Het geluid kan worden geïnterpreteerd door de hersenen als een continue stimulus, wat kan leiden tot vermoeidheid, concentratieproblemen en in het ergste geval tot mentale klachten zoals oorsuizingen of tinnitus. Dit is bevestigd door audiologen en klinisch fysici die de aandacht vestigen op het belang van het omgaan met geluidshinder, ook als de bron niet duidelijk is.
Brand- en veiligheidsrisico’s: In het geval van illegale hennepkwekerijen is het zoemend geluid vaak het gevolg van verkeerd aangelegde elektriciteitsnetten. Deze situaties kunnen leiden tot branden of kortsluitingen. In de explosie-expertise van Ad van Riel wordt duidelijk dat dergelijke situaties ook gevaarlijk kunnen zijn voor het omgevingsleven en andere woningen in de directe omgeving.

Oplossingsstrategieën voor zoemend geluid

Het oplossen van zoemend geluid hangt af van de bron. Als de bron bekend is, is het vaak mogelijk om het probleem aan te pakken. Als de bron onbekend of niet aan te pakken is, kan het oplossen van het geluidsniveau op andere manieren worden overwogen. Hieronder een overzicht van mogelijke oplossingen:

1. Zoek de bron van het geluid

Het eerste en meest logische stappenplan is het identificeren van de bron. Dit kan worden gedaan met behulp van geluidsmeters, akoestische analyses of door professionele inspecties. In sommige gevallen, zoals bij een illegale hennepkwekerij, is het nodig om de situatie te melden aan de politie of het stadsrecht. In andere gevallen, zoals bij een defecte verwarmingsinstallatie, kan het nodig zijn om een sloopbedrijf of bouwbedrijf in te schakelen.

2. Versterk de akoestische isolatie

Als de bron niet te identificeren is, kan het versterken van de akoestische isolatie helpen. Hier zijn enkele technische oplossingen die worden genoemd in de bronnen:

Akoestische isolatielagen: In een praktijkgeval wordt een combinatie van geluidswerend vlokkenschuim, gipsplaten, OSB-platen, gasbeton, steenwol en zandzakken gebruikt om de akoestische isolatie te versterken. De opbouw bestaat uit lagen die geluid absorberen, reflecteren of isoleren. De effectiviteit van deze oplossing is echter afhankelijk van het type en de intensiteit van het geluid.
Vloerbedekking en demplagen: Ook op de vloer is er aandacht voor akoestische isolatie. In een praktijkgeval wordt gebruikgemaakt van demplagen voor laminaat, OSB-platen, betonnen trottoirbanden en polyetherschuim. Deze materialen helpen bij het dempen van geluid dat via de vloer binnenkomt of zich verder verspreidt.
Isolatie van het bed: In sommige gevallen wordt het bed zelf geïsoleerd, bijvoorbeeld met zitkussens van polyetherschuim, verzwaard met beton en stoeptegels. Ook hier moet worden gekeken of de oplossing effectief is of meer gericht is op het gevoel van rust.

3. Gebruik van afleidende geluiden

Een andere aanpak is het gebruik van afleidende geluiden, zoals "zwarte ruis" of "bruine ruis". Deze geluiden zijn ontworpen om het brein te stimuleren en zo het bewustzijn voor het zoemende geluid te verminderen. Een cd met dergelijke geluiden is ontwikkeld door een universiteit in Groningen en wordt verhandeld via de Wetenschapswinkel. Deze oplossing is vooral geschikt voor personen die het geluid niet fysiek kunnen elimineren, maar wel leren omgaan met het gevoel van hinder.

4. Therapie en cognitieve aanpak

Therapie kan een nuttige aanvulling zijn op technische oplossingen. In een praktijkgeval wordt beschreven dat cognitieve therapie helpt bij het omgaan met geluidshinder. De therapie richt zich op het leren omgaan met het geluid en het heroriënteren van de aandacht. Hoewel deze aanpak niet altijd gewenst is bij bewoners die vasthouden aan de veronderstelling dat het geluid van buiten komt, kan het een nuttige optie zijn voor personen die mentale klachten ondervinden.

5. Verhuizen als laatste oplossing

In extreme gevallen kan verhuizen de enige oplossing zijn. Een anonieme tipgever heeft zijn woning verkocht om weg te kunnen van het zoemende geluid dat hem al jaren lastig viel. Hoewel dit een drastische oplossing is, is het soms de enige manier om een beter leefbaar milieu te verkrijgen.

Conclusie

Zoemend geluid in de woning kan van verschillende oorsprong zijn, variërend van illegale elektriciteitsaanpassingen tot laagfrequent geluid van moderne apparaten. Het kan fysieke en mentale klachten veroorzaken en leiden tot lasten voor bewoners. De oplossing van het probleem hangt af van de bron van het geluid en de mogelijkheden om die bron te elimineren of te isoleren. Technische oplossingen zoals akoestische isolatie of afleidende geluiden kunnen helpen, maar in sommige gevallen is verhuizen de enige optie. Het is belangrijk dat woningeigenaren en huurders zich bewust zijn van de risico’s en opties, en samen met experts, buren en overheden actie ondernemen om geluidshinder te beheersen.