Zwembaden in Haarlem: De Rol van de Kelder in de Discussie rond het V&D-Pand

Published by Redactie on juli 15, 2025 | Category kelder

In de stad Haarlem loopt de discussie over ruimtelijke ontwikkeling op volle toeren, vooral rond de herbestemming van het voormalige V&D-gebouw aan het Verwulft. Het plan om dit historische pand te veranderen in een combinatie van winkels en luxe appartementen heeft zowel steun als kritiek opgeleverd. Eén van de voornaamste kritiekpunten is de afwezigheid van een openbaar zwembad in de herbestemming. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van de kelder van het V&D-pand in de discussie, de huidige zwembadcapaciteit in Haarlem, en de invloed die een nieuwe aanleg zou kunnen hebben op zowel het stadsbeeld als de toegang tot zwembadfaciliteiten.

De Kelder als Mogelijke Locatie voor Een Zwembad

De kelder van het V&D-gebouw is momenteel gepland als openbare fietsenstalling. Deze keuze is het gevolg van de focus op luxe appartementen en winkelruimte in de bovenliggende verdiepingen. Toch is er bij een aantal lokale stakeholders sprake van een voorkeur voor het inzetten van de kelder voor een openbaar zwembad. In meerdere bronnen wordt genoemd dat er in Haarlem een tekort is aan zwembadcapaciteit. Deze kritiek is gebleven, zelfs in de context van de beschikbaarheid van zwembaden zoals Kenamju.

De discussie over de mogelijke aanleg van een zwembad in de kelder van het V&D-pand is gevoed door zowel functionele als maatschappelijke overwegingen. Functioneel gezien is een kelderruimte een geschikte plek voor het aanleggen van een zwembad, gezien de bescherming tegen weersinvloeden en de mogelijkheid tot een gesloten omgeving. Bovendien kan een zwembad in het centrum een aantrekkingskracht vormen die het stadscentrum verder vitaliseert, zoals uitgedrukt door een gemeenteraadslid van de PvdA.

De Huidige Situatie op het Gebied van Zwembaden in Haarlem

De huidige zwembadcapaciteit in Haarlem wordt vooral bepaald door Kenamju, een grote sportschool met zwembadfaciliteiten. Daarnaast zijn er kleinere faciliteiten, waaronder zwembaden gericht op kinderen. Een van de initiatieven die opduiken in de bronnen is dat van Children of the Water Haarlem, een programma dat gericht is op het leren van zelfreddingsvaardigheden bij kinderen vanaf kruipleeftijd. Het initiatief benadrukt de noodzaak van vroegtijdige begeleiding bij het leren omgaan met water, en richt zich op het aanleren van zelfvertrouwen en veiligheid in en rond het water.

Hoewel dit programma een waardevolle aanvulling vormt op de reguliere zwemlessen, is het een van de weinige alternatieven in een stad waar wachtrijen voor reguliere zwemlessen een bekend fenomeen zijn. De beperkte capaciteit van bestaande zwembaden betekent dat er inderdaad een behoefte bestaat aan extra faciliteiten. In dit licht zou een zwembad in het centrum, mogelijk in de kelder van het V&D-pand, een significante bijdrage kunnen leveren aan de beschikbaarheid van wateractiviteiten voor alle leeftijden.

De Rol van Vastgoed en Ruimtelijke Ontwikkeling

De herbestemming van het V&D-pand is een klassieke casus van ruimtelijke ontwikkeling in stadscentra. Het pand is sinds 2019 vrijwel leeggebleven en is uiteindelijk verkocht aan 3W en AT Capital. Deze ontwikkeling is het gevolg van de hoge kosten die gepaard gaan met het onderhoud en het verder uitbouwen van historische gebouwen. De focus op luxe appartementen en winkels is een logische keuze gezien de hoge investeringen die nodig zijn om het pand opnieuw leefbaar te maken.

Toch is er binnen de lokale gemeenschap een zichtbaar verlangen naar meer openbare functies. Een gemeenteraadslid benadrukt dat het verlaten van alle voorzieningen aan de markt betekent dat er weinig kans is op het realiseren van betaalbare woningen of openbare ruimtes. In het geval van een zwembad is het argument duidelijk: er is een bestaande behoefte, en een geschikte ruimte is beschikbaar. De vraag is dan: waarom zou deze ruimte niet worden ingezet voor een functie die direct aansluit bij de wens van de bevolking?

De Impact van een Centraal Zwembad

Een centraal gelegen zwembad in Haarlem zou niet alleen meer beschikbaarheid creëren, maar zou ook een aantrekkingskracht vormen voor zowel inwoners als toeristen. In stedelijke contexten zijn zwembaden vaak meer dan recreatieve faciliteiten; ze vormen een centrum voor gezondheid, maatschappelijke participatie en kinderopvoeding. Het aanbod van een zwembad in het hart van de stad zou bijdragen aan een gezondere levensstijl en zou de toegang tot sportactiviteiten vergroten.

Daarnaast zou een centraal zwembad kunnen fungeren als een onderdeel van het bredere stadsplan ten aanzien van duurzaamheid en welzijn. Zwembaden kunnen bijdragen aan het verlagen van de zomerhitte in stadscentra, alsmede het creëren van een openbare ruimte die zich onderscheidt van de traditionele winkel- en woningfuncties.

De Kritiek op Luxe Appartementen

De keuze voor luxe appartementen in het V&D-pand is geen ongebruikelijke keuze in stadsontwikkeling. In vele steden wordt de opwaardeering van centrale panden gecombineerd met een sterke focus op woningbouw, meestal in de vorm van woningen met een hogere prijskaartje. De kritiek die sommige partijen en burgers uiten, is niet gericht tegen luxe appartementen per se, maar tegen de afwezigheid van betaalbare woningen en openbare functies.

In dit licht is het argument voor het aanleggen van een zwembad in de kelder van het V&D-pand niet alleen functioneel, maar ook symbolisch. Het zou een tegengewicht kunnen vormen aan de trend van luxe woningbouw in centra, en een visuele en fysieke verankering geven aan het idee dat ruimtelijke ontwikkeling ook dienst moet stellen aan de gemeenschap als geheel.

Conclusie

De discussie rond het V&D-pand in Haarlem toont aan dat ruimtelijke ontwikkeling nooit uitsluitend een technische of economische aangelegenheid is. Het is ook een maatschappelijke kwestie, waarbij de vraag centraal staat of ruimtes worden gemaakt voor zowel particuliere als openbare functies. De keuze voor luxe appartementen en winkels in het pand is begrijpelijk, gezien de hoge investeringen en de wens naar een leefbaar centrum. Echter, de afwezigheid van een openbaar zwembad in de herbestemming benadrukt de beperkte aandacht voor functies die direct aansluiten bij het dagelijks leven van inwoners.

De kelder van het V&D-pand biedt een unieke mogelijkheid om deze leemte in te vullen. Het is een ruimte die geschikt is voor de aanleg van een zwembad en die direct toegankelijk is voor het stadscentrum. In een stad als Haarlem, waar de vraag naar wateractiviteiten hoog is en de beschikbaarheid beperkt, zou een centraal zwembad een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan zowel het welzijn als het stadsbeeld.

Bronnen

zwembad