BTW-verlegging bij grondwerken in de bouw: Wat ondernemers en aannemers moeten weten

Published by Redactie on juli 16, 2025 | Category grondwerk

De bouwsector is complex in het opstellen van facturen en het hanteren van belastingaangiften. Een van de kernaspecten waarbij aandacht moet worden besteed, is de omzetbelasting (BTW) en de regels rondom de verleggingsregeling. Bij grondwerken, die vaak het startpunt zijn van elk bouwproject, is het van groot belang om te begrijpen wanneer en hoe BTW verlegd kan worden. Deze regelgeving kan zowel aannemers als projectontwikkelaars raken, vooral als het gaat om het verleggen van belasting naar hoofdaannemers of andere partijen in de keten.

In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing van BTW bij grondwerken in de bouwsector, met een nadruk op het verleggen van BTW. We leggen uit wat grondwerken inhouden, wanneer BTW verlegd dient te worden, hoe dit in de praktijk werkt, en welke risico’s en verantwoordelijkheden hierbij voorhanden zijn.

Wat valt onder grondwerken?

Grondwerken zijn werkzaamheden die uitgevoerd worden op een bouwterrein en vaak nodig zijn voordat de daadwerkelijke bouwactiviteiten kunnen beginnen. Voorbeelden van dergelijke werkzaamheden zijn:

Het uitvoeren van bodemonderzoeken;
Het saneren van verontreinigde grond;
Het afbreken van bestaande bebouwing;
Het graven van bouwputten;
Het aanleggen van infrastructuur zoals riolen of waterleidingen.

Grondwerken zijn essentieel voor de voorbereiding van een bouwproject, en het bepalen van het juiste BTW-tarief is hierbij van groot belang. In de meeste gevallen vallen grondwerken onder het volledige BTW-tarief van 21%. Dit is van toepassing wanneer de werkzaamheden zijn gericht op de voorbereiding van het bouwterrein en niet op het uiteindelijke bouwresultaat.

BTW-tarieven voor grondwerken

Grondwerken vallen in de meeste gevallen onder het volledige BTW-tarief van 21%. Echter, er zijn enkele uitzonderingen wanneer het verminderde tarief van 9% of zelfs 0% kan worden toegepast. Dit is afhankelijk van de aard van de werkzaamheden, de bestemming van het bouwterrein, en de juridische situatie rondom de levering van het grondstuk of de bebouwing.

Een voorbeeld waarin het BTW-tarief van toepassing kan zijn, is bij de levering van bouwterreinen. Hierbij is het belangrijk om te bepalen of de grond al dan niet bestemd is voor bebouwing, en of er sprake is van een juridische levering. Dit heeft invloed op wanneer de BTW-aanhef of -afgifte plaatsvindt.

Het verleggen van BTW bij grondwerken

Het verleggen van BTW is een regeling waarbij de BTW niet door de leverancier wordt in rekening gebracht, maar overgedragen wordt aan een andere ondernemer in de keten. Dit is alleen mogelijk bij bepaalde werkzaamheden die fysiek van aard zijn en uitgevoerd worden op onroerende zaken, zoals bijvoorbeeld gebouwen of schepen.

In de context van grondwerken geldt de verleggingsregeling alleen als de werkzaamheden gericht zijn op fysieke inrichting of voorbereiding van het bouwterrein. Hieronder vallen activiteiten zoals het aanleggen van riolen of het uitvoeren van bodemonderzoeken. Werkzaamheden zoals het opstellen van ontwerpen of architectuur vallen buiten de verleggingsregeling.

Voorwaarden voor BTW-verlegging

Om BTW te mogen verleggen, dient het volgende te gelden:

Werkzaamheden moeten fysiek zijn en gericht op onroerende zaken of schepen. Denk aan het aanleggen van riolen, het graven van bouwputten, of het saneren van grond.
De klant dient een geldig BTW-identificatienummer te hebben. Dit nummer moet op de factuur vermeld worden, zodat de Belastingdienst de verlegging kan volgen.
De factuur dient zonder BTW te worden uitgesteld. Dit betekent dat de leverancier zelf geen BTW in rekening brengt, maar deze overdraagt aan de hoofdaannemer.

Voorbeeld van verlegging in de praktijk

Stel, een onderaannemer voert grondwerken uit voor een hoofdaannemer in een bouwproject. De onderaannemer ontvangt een klus van het graven van een bouwput en het aanleggen van riolen. Deze werkzaamheden vallen onder de verleggingsregeling, zolang de hoofdaannemer een geldig BTW-nummer heeft. De onderaannemer stelt dan een factuur zonder BTW uit en vermeldt dat de BTW is verlegd naar de hoofdaannemer. De hoofdaannemer is daarmee verantwoordelijk voor de BTW-aangifte.

Risico’s en verantwoordelijkheden

Het verleggen van BTW is een regeling die regelmatig fout wordt toegepast, vooral in de bouwsector. Eén van de meest voorkomende fouten is het verkeerd verleggen van BTW of het niet verleggen waar dat nodig is. Dit kan leiden tot correcties door de Belastingdienst en eventueel boetes.

Een belangrijk aspect is dat de leverancier (bijvoorbeeld de onderaannemer) zelf verantwoordelijk blijft voor de juistheid van de BTW-verlegging. Dit betekent dat hij of zij moet zorgen voor de juiste administratie, inclusief het controleren van het BTW-nummer van de klant. Verkeerd gebruik van de verleggingsregeling kan dus juridische en fiscale gevolgen hebben.

Casus: Bodemverontreiniging en BTW

In sommige gevallen kunnen grondwerken gepaard gaan met risico’s, zoals de aanwezigheid van bodemverontreiniging. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om een bodemonderzoek uit te voeren. Als uit dit onderzoek blijkt dat saneringsmaatregelen nodig zijn, kunnen extra kosten ontstaan. Deze kosten vallen vaak onder de verantwoordelijkheid van de koper van het bouwterrein, tenzij de saneringskosten boven een bepaalde drempel komen. In dat geval kan de koopovereenkomst door de gemeente worden ontbonden.

Praktische toepassing in het bouwproject

Het toepassen van de juiste BTW-tarieven en regelingen heeft directe invloed op de facturatie en de BTW-aangifte van zowel aannemers als hoofdaannemers. Het is daarom belangrijk om de werkzaamheden duidelijk te onderscheiden en deze correct in de factuur te vermelden, vooral bij grotere projecten die meerdere BTW-tarieven omvatten.

Een voorbeeld van hoe BTW-tarieven in de praktijk worden toegepast, is bij de levering van bouwterreinen. Hierbij kan de BTW pas worden aangemeten bij de oplevering van het terrein, indien de bebouwing nog moet worden gesloopt. Ook hier geldt dat de klant een geldig BTW-nummer moet hebben, en dat de BTW moet worden verlegd naar deze partij.

Conclusie

Grondwerken vormen een essentieel onderdeel van elk bouwproject en hebben directe invloed op de BTW-aangifte. Het toepassen van het juiste BTW-tarief is van groot belang voor zowel aannemers als projectontwikkelaars. In de meeste gevallen vallen grondwerken onder het volledige BTW-tarief van 21%, tenzij ze onder specifieke voorwaarden vallen die toegang geven tot het verminderde tarief.

Het verleggen van BTW is een regeling die alleen van toepassing is bij bepaalde werkzaamheden, zoals het aanleggen van infrastructuur of het saneren van grond. Het is belangrijk om de regels van de verleggingsregeling goed te begrijpen en deze correct toe te passen, om te voorkomen dat fouten gemaakt worden die leiden tot correcties of boetes.

Voor zowel particuliere projectontwikkelaars als professionele aannemers is het dus verstandig om hier aandacht aan te besteden. Het juist hanteren van BTW-regels zorgt voor een vloeiende administratie en voorkomt onnodige administratieve complicaties.