CO2-vrij grondwerk: Duurzame oplossingen voor de toekomstige woningbouw

Published by Redactie on juli 16, 2025 | Category grondwerk

In de huidige woningmarkt speelt duurzaamheid een steeds grotere rol in de uitvoering van bouwprojecten. De uitdaging ligt niet alleen in het realiseren van leefruimte, maar ook in het minimaliseren van de CO2-uitstoot die gepaard gaat met de bouwactiviteiten. In dit artikel wordt ingegaan op de principes en praktische toepassingen van CO2-vrij grondwerk, met aandacht voor innovatieve materialen, duurzame machines en systemen zoals de CO2-Prestatieladder. De nadruk ligt op feiten en methoden die zijn afgeleid uit actuele projecten en onderzoeken in de praktijk.

CO2-vrij grondwerk in de praktijk

In het derde deel van het woonproject Quatrebras Park in Badhoevedorp zijn 163 woningen gerealiseerd binnen een korte tijdsperiode van drie weken. De gemeente Haarlemmermeer werkte samen met KWS om het grondwerk CO2-neutraal te maken, zodat het bouwproject volledig in lijn is met de duurzaamheidsdoelen van de overheid. De uitdaging in dit project was niet alleen de tijdsdruk, maar ook het combineren van efficiëntie en duurzaamheid.

Elektrisch materieel en schone motoren

KWS heeft ervoor gekozen om elektrisch materieel in te zetten waar mogelijk. Dit is een essentieel onderdeel van CO2-vrij grondwerk, aangezien elektrische machines geen directe emissies veroorzaken. Daarnaast zijn machines met schone motoren (Euro6 & Stage V) en biobased brandstof (HVO100) gebruikt. Deze keuze zorgt ervoor dat de CO2-uitstoot met 91% wordt gereduceerd. Het gebruik van zonnepanelen op de schaftkeet bij het grondwerk onderstreept de inzet op duurzame energie.

In het ecodorp Boekel, ontwikkeld door Vandenbroek Boekel, zijn vergelijkbare maatregelen genomen. Voor de 36 ecowoningen zijn er 3 cirkels van 12 woningen aangelegd, waarbij glasschuim wordt gebruikt als funderingsmateriaal. Dit is een CO2-neutrale oplossing, die bovendien de ecologische impact van het grondwerk vermindert.

CO2-Prestatieladder

De CO2-Prestatieladder is een instrument van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) dat bedrijven stimuleert om CO2-bewust te handelen. Het doel van de ladder is bedrijven te motiveren om hun eigen CO2-uitstoot en die van hun leveranciers te kennen en te verminderen. Het huidige CO2-footprint van Loonbedrijf Klein Texas BV bedroeg in het referentiejaar 2020 220,0 ton CO2. De ladder stimuleert voorts transparantie en samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen, maatschappelijke partijen en overheden om de uitstoot gezamenlijk verder terug te dringen.

De CO2-Prestatieladder is ook van toepassing op bedrijven die onder het certificaat van KWS vallen. KWS heeft als doel in 2030 volledig CO2-neutraal te zijn. Hierbij worden maatregelen genomen om de uitstoot van koolstofdioxide te verminderen, zoals het efficiënter gebruiken van energie, het verminderen van het gebruik van asfalt en het toepassen van duurzame machines.

Duurzame materialen in grondwerk

Naast de keuze voor schone motoren en elektrische machines is ook de keuze van materialen van groot belang voor CO2-vrij grondwerk. In het project in Boekel is glasschuim gebruikt als funderingsmateriaal. Dit is een CO2-neutrale oplossing die bovendien een hoge haakweerstand biedt en onkruidwerend is. Het gebruik van glasschuim in lagen verwerkt, waar ook de leidingen voor de woningen in komen, is een innovatieve benadering die het milieu positief beïnvloedt.

Olivijn

Olivijn is een ander material dat bijdraagt aan CO2-vrij grondwerk. Dit is een gesteente dat natuurlijk CO2 opneemt en permanent bindt. In tegenstelling tot bomen, die CO2 slechts tijdelijk opslaan en na hun levensduur weer vrijgeven, bindt Olivijn CO2 permanent. Dit maakt Olivijn een bijzonder effectieve oplossing voor CO2-reductie in civiele bouwprojecten.

Olivijn reageert chemisch met CO2, water en magnesiumsilicaat, waardoor het CO2 omzet in magnesium, silicaat en bicarbonaat. Deze stoffen zijn niet schadelijk voor het milieu en blijven de CO2 permanent gebonden. Bovendien werkt Olivijn ontzurend op de aardbodem, omdat magnesium een goede kalkvervanger is. Dit maakt Olivijn niet alleen gezond voor de lucht, maar ook voor de grond.

In civiele (her)inrichtingsprojecten kan Olivijn alle half verharding- en zandmaterialen vervangen. Het is beschikbaar in verschillende gradaties en heeft technische eigenschappen die het geschikt maken voor diverse toepassingen. De hoge haakweerstand zorgt voor een stabiele ligging, terwijl de onkruidwerendheid het onderhoud van de constructies vermindert.

CO2-vrij grondwerk en milieuaspecten

Bij grondwerk wordt niet alleen gelet op de CO2-uitstoot, maar ook op andere milieuaspecten. In het Besluit bodemkwaliteit zijn spelregels vastgelegd voor het ontgraven en toepassen van schone en licht verontreinigde grond. Deze regels zijn van toepassing op grondverzet voor wonen en industrie, en moeten worden gevolgd om de milieubescherming te waarborgen.

In het geval van sterk verontreinigde grond wordt verwezen naar het saneringsspoor in hoofdstuk 8 van het Besluit bodemkwaliteit. Hierbij worden specifieke maatregelen genomen om de milieuimpact te beperken. In het project in Boekel zijn putten geplaatst voor het opvangen van hemelwater, dat vervolgens wordt hergebruikt. Ook zijn alle leidingen in de grond gelegd voor de woonvoorzieningen. Het grijze water gaat naar een rietfilter, wat bovendien bijdraagt aan de milieubescherming.

CO2-uitstoot en machines

Het gebruik van machines met Euro5 en Euro6-motoren is een maatregel om de CO2-uitstoot van grondwerk te beperken. Deze motoren zijn uitgerust met zuinige en milieuvriendelijke technologie, waardoor de emissies worden verlaagd. Dit is een essentieel onderdeel van CO2-vrij grondwerk, omdat machines vaak een belangrijke bron van CO2-uitstoot zijn.

Toekomstperspectieven

De toekomstige woningbouw zal zich steeds meer richten op duurzame en CO2-neutrale oplossingen. Projecten zoals Quatrebras Park en het ecodorp Boekel tonen aan dat het mogelijk is om efficiëntie en duurzaamheid te combineren. De toepassing van innovatieve materialen zoals Olivijn en glasschuim, het gebruik van elektrisch materieel en het toepassen van systemen zoals de CO2-Prestatieladder zijn slechts enkele voorbeelden van de maatregelen die in de praktijk worden genomen.

De CO2-Prestatieladder speelt een belangrijke rol in het stimuleren van CO2-bewust handelen bij bedrijven en leveranciers. Deze ladder maakt het mogelijk om CO2-uitstoot te reduceren, te transparantiseren en samen te delen met andere partijen. Hierdoor kan de woningbouwsector als geheel bijdragen aan de duurzaamheidsdoelen van de overheid.

Conclusie

CO2-vrij grondwerk is een essentieel onderdeel van de toekomstige woningbouw. Door het combineren van efficiëntie en duurzaamheid, is het mogelijk om leefruimte te realiseren zonder de CO2-uitstoot te vergroten. Projecten zoals Quatrebras Park en het ecodorp Boekel tonen aan dat innovatieve materialen, elektrisch materieel en systemen zoals de CO2-Prestatieladder een grote rol spelen in de realisatie van CO2-vrij grondwerk.

De toepassing van materialen zoals Olivijn en glasschuim, het gebruik van schone motoren en het toepassen van milieuvriendelijke machines zijn slechts enkele voorbeelden van de maatregelen die in de praktijk worden genomen. De CO2-Prestatieladder is een krachtig instrument om bedrijven te stimuleren tot CO2-bewust handelen, en maakt het mogelijk om de uitstoot te reduceren, te transparantiseren en samen te delen met andere partijen.

Door het toepassen van deze maatregelen is het mogelijk om de woningbouwsector duurzaam te maken en een bijdrage te leveren aan de CO2-neutraalheid van de woningbouw in 2030.