Bloedafname in de zorg: proces, logistiek en betekenis voor chronisch zieken

Published by Redactie on juli 17, 2025 | Category grondwerk

In de moderne zorgsector is het proces van bloedafname een essentieel onderdeel van medische diagnoses en het monitoren van chronische aandoeningen. Voor zowel patiënten als zorgverleners is het belangrijk dat dit proces zo efficiënt, patiëntvriendelijk en kwaliteitsbewaakt mogelijk is. Het Radboudumc en andere betrokken zorginstellingen hebben in de afgelopen jaren gewerkt aan een gestroomlijnd proces voor externe bloedafname, met als doel om patiënten de mogelijkheid te bieden om bloed te laten afnemen dicht bij hun woonplaats, zonder dat dit het kwaliteitsniveau van de medische analyses in de balans schiet.

Dit artikel behandelt de organisatie en uitvoering van het externe bloedafnameproces, de logistieke aspecten, het kwaliteitsbeleid en de betekenis van deze verandering voor patiënten met chronische zorgtrajecten.

Het externe bloedafnameproces

Het Radboudumc is sinds 2020 aan de slag gegaan met het opzetten van een gestructureerd proces voor externe bloedafname. Het doel was om het proces voor zowel patiënten als zorgverleners te vereenvoudigen, en te zorgen voor een consistente kwaliteit van de afname en analyse. In het begin werd het proces getest in samenwerking met de Centrale Werkgroep Zorg (CWZ) in een pilot. Na evaluatie en procesverbetering is het in 2021 uitgebreid naar vier afdelingen van het Radboudumc en zes externe organisaties. Tegen 2024 zijn er al meer dan 10.000 externe bloedafnames verricht, met betrokkenheid van 15 afdelingen binnen het ziekenhuis en tien externe partners.

Het proces start met een aanvraag via het EPD Epic-systeem. Zes weken voor de geplande afname wordt een afnamepakket samengesteld. Dit bevat de juiste afnamebuizen, afname-etiketten en instructies voor het correct afnemen van bloed. Patiënten ontvangen een informatiebrief die het proces uitlegt. Ze kunnen vervolgens een afspraak maken bij een externe organisatie, waarvan de openingstijden transparant worden weergegeven op een speciale webpagina van het Radboudumc.

Logistiek en kwaliteitsborging

De logistiek van het externe bloedafnameproces is van groot belang om de kwaliteit van de bloedmonsters te waarborgen. Het Radboudumc houdt een maximum doorlooptijd aan van 6 uur tussen de bloedafname en de aankomst op het laboratorium. Dit is van essentieel belang omdat bepaalde analyses binnen die tijd moeten worden uitgevoerd. Daarom zijn er duidelijke proces- en prijsafspraken met externe partners voor de afname en het transport van bloedmonsters. Deze afspraken zijn onderdeel van het proces om zowel tijdige als kwaliteitsvolle analyses mogelijk te maken.

Een belangrijk aspect van het externe bloedafnameproces is de standaardisering van de pre-analyse. Dit betreft het voorbereiden en opslaan van bloedmonsters voor analyse. De standaardisering is nodig als basis voor toekomstige data-uitwisseling tussen laboratoria en om de kwaliteit van analyses zowel intern als extern te verbeteren. Voor zorgverleners en patiënten zijn duidelijke instructies en voorlichtingsmateriaal beschikbaar. Dit zorgt voor consistente uitvoering van het proces en vermindert mogelijke fouten.

Betekenis voor chronisch zieken

Voor patiënten met chronische aandoeningen, zoals chronische myeloïde leukemie (CML), is regelmatige bloedcontrole een essentieel onderdeel van hun zorgtraject. Deze patiënten hebben vaak behoefte aan bloedafname meerdere keren per jaar. Het Radboudumc heeft daarom het e-healthplatform CMyLife ontwikkeld, waarmee patiënten op afstand zorg kunnen ontvangen. Afspraken kunnen gedeeltelijk via beeldbellen worden gemaakt, maar bloedafname blijft fysiek noodzakelijk.

Voor veel patiënten is het echter lastig om regelmatig naar het ziekenhuis te reizen. De gemiddelde afstand die patiënten afleggen voor een bloedafname is zo’n 50 kilometer enkelreis. Het externe bloedafnameproces maakt het mogelijk om deze reis te vermijden. Door bloed te laten afnemen in de regio waar de patiënt woont, wordt het zorgproces aanzienlijk gemakkelijker en patiëntvriendelijker. Patiënten blijven zo beter geïncludeerd in hun zorgtraject en is het waarschijnlijk dat ze vaker hun bloed laten afnemen, wat gunstig is voor hun medische controle.

Uitdagingen en toekomstige ontwikkelingen

Het opzetten van een extern bloedafnameproces is geen eenvoudige opgave. Zowel intern als extern zijn er uitdagingen geweest, zoals het harmoniseren van processen, het opzetten van digitale infrastructuur en het vertrouwen opbouwen bij externe partners. Binnen het Radboudumc is er een procesontwikkelingsteam dat verantwoordelijk is voor het opzetten en onderhouden van het proces. Ze werken samen met externe partijen om verbeterpunten aan te kaarten en op te lossen.

Toekomstige ontwikkelingen zullen zich vooral richten op het uitbreiden van het netwerk van externe partners en het verdere digitaliseren van het proces. Het doel is om in 2025 een naadloos landelijk netwerk te hebben dat patiënten toegang biedt tot bloedafname dicht bij huis. Dit netwerk moet zowel kwaliteitsvol als efficiënt zijn, en het moet goed functioneren binnen de huidige zorginfrastructuur.

Conclusie

Bloedafname is een essentieel onderdeel van medische zorg, met name voor patiënten met chronische zorgtrajecten. Het Radboudumc en andere betrokken zorginstellingen hebben in de afgelopen jaren gewerkt aan een gestroomlijnd proces voor externe bloedafname. Dit proces is zowel voor patiënten als voor zorgverleners patiëntvriendelijker, efficiënter en kwaliteitsbewaakt. Door het mogelijk maken van bloedafname dicht bij huis, wordt het zorgproces aanzienlijk gemakkelijker voor patiënten, vooral die die ver wonen van het ziekenhuis.

De komende jaren zal het proces verder worden uitgebouwd en verfijnd. Het is duidelijk dat standaardisatie, logistiek en digitale infrastructuur centrale thema’s zijn in de verdere ontwikkeling. Het uiteindelijke doel is om een landelijk netwerk op te zetten dat patiënten en zorgverleners een betere en toegankelijker zorg kan bieden.