Grondwerk met een jaarling: Aanpakken, belasten en het juiste moment kiezen

Published by Redactie on juli 17, 2025 | Category grondwerk

Het ontwikkelen van een jong paard naar een volwaardig, samenwerkend partner is een proces dat veel geduld, kennis en empathie vereist. In de context van opfok en training is grondwerk een essentieel onderdeel van de opbouw van vertrouwen, gehoorzaamheid en samenwerking. Het vragen wat je met een jaarling kan doen, hoeveel je hem mag belasten en wanneer het tijd is om grondwerk in te zetten, is een veel voorkomende zorg onder paardenzitters, opfokkers en fokkers. In dit artikel bespreken we op basis van echte opfok- en trainingservaringen wat het grondwerk met een jaarling inhoudt, wat er mee kan worden gedaan, en welke principes er bij het uitvoeren van deze activiteiten van toepassing zijn.

Wat is grondwerk?

Grondwerk verwijst naar alle activiteiten die een paard op de grond leert, zonder het zadel of zadelrust. Het begint met eenvoudige bewegingen zoals meelopen, stilstaan, wenden, voeten geven, en zich gedragend in een beleefd en coöperatief manier. Later kan het omvatten complexere oefeningen zoals wijken voor druk, circeling, figuren, en andere bewegingen die het paard leren om te gaan met druk en richting.

Grondwerk is niet alleen een basis voor het rijden, maar ook voor de sociale interactie met de mens. Het helpt een paard om te begrijpen dat het een leidinggevende heeft, en dat het in staat is om te communiceren met mensen op een rustige en voorspelbare manier. Het is ook een manier om de paard te leren om in balans te blijven, zijn lichaam te gebruiken zoals het ontworpen is, en zich te ontwikkelen tot een bewegingsvrij en beweeglijk dier.

Grondwerk met een jaarling: wat is mogelijk?

Een jaarling is een jong dier dat zich nog in de groeifase bevindt. Zowel fysiek als mentaal is het nog in ontwikkeling, en het is daarom belangrijk om niet te veel of te snel te vragen. In de bronnen wordt herhaald dat een jaarling in staat is om al een aantal basisoefeningen te leren, zolang deze oefeningen op het juiste moment, in het juiste tempo en op een manier worden aangeboden die past bij de belastbaarheid van het dier.

Volgens de ervaringen van verschillende opfokkers, zoals beschreven in bron 2, is het mogelijk om vanaf een jonge leeftijd, zoals 6 maanden of jonger, basiscontact te leggen met een veulen. Dit omvat het wennen aan een halster, het meelopen, het geven van voeten, en het leren van basisregels zoals "blijf uit mijn ruimte zonder toestemming". Deze oefeningen worden vaak uitgevoerd in korte sessies, waarbij aandacht wordt besteed aan de concentratiecapaciteit van het jonge paard en of het het als een "spelletje" ervaamt.

Bijvoorbeeld, in bron 2 wordt beschreven hoe een opfokster al vanaf de geboorte van haar pony met contact en basisregels begon. Dit omvat het wennen aan een halster, het meelopen en het scheiden van moeder en kudde. In deze context is het duidelijk dat het grondwerk in de vroege leeftijd niet over het leren van complexe bewegingen gaat, maar over het leggen van een basis van vertrouwen, begrip en samenwerking.

Wat is het juiste tempo?

Een belangrijk principe dat uit de bronnen naar voren komt is dat het tempo van het grondwerk afhankelijk moet zijn van de belastbaarheid van het dier. In bron 2 wordt herhaald dat het niet slim is om een jong paard te overvragen, en dat het belangrijk is om te letten op het initiatief van het paard. Als het paard spontaan wil meewerken en het leert als een spelletje, is het een goed teken om verder te gaan. Als het echter duidelijk is dat het paard overbelast raakt of onwillekeurig onwillig wordt, dan is het beter om de sessie te stoppen of terug te keren naar eenvoudigere oefeningen.

De meeste ervaren opfokkers benadrukken dat de sessies kort moeten zijn, en dat de focus moet liggen op het leren van nieuwe dingen op een manier die het dier begrijpt en leuk vindt. Een jaarling heeft bijvoorbeeld veel meer tijd in de kudde dan bij mensen, en het is daarom belangrijk om de grondwerktraining in korte, positieve momenten te integreren. In bron 2 wordt ook genoemd dat het beter is om de paarden tot twee jaar te wachten met het uitvoeren van intensere grondwerktraining, zodat ze eerst kunnen opgroeien in een natuurlijke omgeving.

Wat zijn de voordelen van grondwerk?

Er zijn verschillende voordelen die uit de bronnen naar voren komen bij het uitvoeren van grondwerk met een jaarling. Ten eerste draagt het bij aan het ontwikkelen van vertrouwen en respect tussen paard en mens. Een paard dat van jonge leeftijd leren hoe het met mensen moet omgaan, is vaak makkelijker in het later contact. Het leert om te reageren op druk, richting en beweging, en te begrijpen dat het een partner is in het proces.

Ten tweede draagt grondwerk bij aan de lichaamsonderhoud en bewegingsontwikkeling van het paard. Door oefeningen zoals wijken voor druk, circeling en figuren, wordt het lichaam van het paard geleid in een natuurlijke manier, wat bijdraagt aan balans, bewegingsvrijheid en lichaamssamenstelling. Deze oefeningen worden vaak uitgevoerd zonder gebruik van bits of zadelrusten, wat betekent dat de paard leren om te reageren op fijne bewegingen en druk, in plaats van op krachtige bevelen.

Ten derde helpt grondwerk bij het vormgeven van een fijne, coöperatieve en samenwerkende paard. In bron 2 wordt vermeld dat paarden die vroeg beginnen met grondwerk, vaak beter leren om te gaan met mensen, en sneller leren hoe ze kunnen samenwerken. Dit is ook belangrijk voor paarden die uiteindelijk getraind worden voor rijden, karwerken of sport.

Grondwerk met een jaarling: wat je moet vermijden

Tijdens het grondwerk met een jaarling zijn er een aantal dingen die je moet vermijden. Ten eerste moet je niet te snel gaan. Een jong paard heeft nog geen volledige fysieke en mentale ontwikkeling, en het is daarom belangrijk om te letten op het tempo. In bron 2 wordt herhaald dat het gevaar van overvragen en overbelasten snel kan optreden, vooral als je regelmatig grondwerk gaat doen. Het is beter om langzaam te beginnen, en het niveau van de oefeningen geleidelijk te verhogen.

Ten tweede moet je vermijden om te veel oefeningen op één keer te geven. Het is beter om te focussen op een beperkt aantal oefeningen, die het paard kan begrijpen en leren. In bron 2 wordt genoemd dat het belangrijk is om te kijken wat het paard als "lol" ervaamt, en daar mee verder te gaan. Als het paard bijvoorbeeld graag wil meelopen, is het beter om daar mee verder te gaan, dan om direct met complexere oefeningen te beginnen.

Ten derde moet je vermijden om te veel te vragen van het paard. In bron 2 wordt genoemd dat het gevaar van overvragen en overbelasten snel kan optreden, vooral als je regelmatig grondwerk gaat doen. Het is daarom belangrijk om te letten op de belastbaarheid van het paard, en om het niet te overvragen.

Conclusie

Grondwerk met een jaarling is een proces dat veel geduld, empathie en kennis vereist. Het is mogelijk om al jonge leeftijd basisoefeningen te leren, zoals meelopen, voeten geven en wijken voor druk. Deze oefeningen moeten echter worden uitgevoerd in korte sessies, en op een manier die past bij de belastbaarheid van het dier. Het is belangrijk om te letten op het initiatief van het paard, en om het niet te overvragen.

Grondwerk draagt bij aan het ontwikkelen van vertrouwen, balans en samenwerking tussen paard en mens. Het helpt het paard om te begrijpen hoe het moet omgaan met druk, richting en beweging, en het leert om te reageren op fijne bewegingen en druk. Het is echter belangrijk om te vermijden om te snel te gaan, te veel oefeningen op één keer te geven, of te veel te vragen van het paard.

De ervaringen van verschillende opfokkers en trainers duidelijk maken dat het mogelijk is om grondwerk met een jaarling te doen, zolang het op de juiste manier wordt aangepakt. Het is een proces dat langzaam en met veel aandacht moet worden uitgevoerd, en waarbij de focus ligt op het leren van nieuwe dingen op een manier die het dier begrijpt en leuk vindt.