Grondwerk en watersysteem in de ontwikkeling van Almelo Noord Oost

Deze artikel behandelt het grondwerk en watersysteem in het kader van de ontwikkeling van Almelo Noord Oost, met een focus op de wijk die grenst aan de Schelfhorst. De informatie is gebaseerd op het bestemmingsplan en planvormende uitgangspunten voor deze wijk. Het betreft een complexe combinatie van stedebouwkundige, ecologische en functionele voorwaarden die bepalend zijn voor de uitvoering van bouwprojecten en het ontwerp van woningen in het gebied.

Inleiding

Het plangebied Almelo Noord Oost wordt gekenmerkt door verschillende zones met verschillende bouwrichtlijnen en wijkstructuren. De wijk die grenst aan de Schelfhorst is een van de zones die intensiever is ontworpen dan de oostzijde van het plangebied. Deze intensiviteit komt vooral tot uiting in het aantal en de grootte van de kavels, die variëren van circa 500 m² tot 1000 m². Daarnaast zijn er regelgevingen opgesteld betreffende watersysteem, grondwater, hemelwater, en de integrale inpassing van de bebouwing in het landschap.

Stedebouwkundige opzet

De wijk grenzend aan de Schelfhorst wordt ontworpen met een intensieve stedenbouwkundige structuur, waarbij aandacht is voor het inpassen van de bebouwing in het bestaande landschap. De kavels in dit deel van het plangebied zijn kleiner dan die aan de oostzijde, waardoor een dichtere bebouwing ontstaat. Deze bebouwing moet echter wel ruimtelijk als een toevoeging aan het landschap worden ervaren, zodat de harmonie met het bestaande milieu bewaard blijft.

Bij de planvorming is er een nadruk op het behoud van natuurlijke elementen zoals houtwallen, boomsingels, boomgroepen en solitaire bomen. Daarnaast is het de bedoeling dat de bebouwing via de bestaande landwegen geïntegreerd wordt, met maatregelen tegen sluipverkeer. Wegprofielen blijven in principe gehandhaafd, maar er kan ruimte zijn voor aanpassingen die het verkeer begeleiden en het milieu niet ontregelen.

Watersysteem

Het watersysteem in het plangebied is een cruciaal onderdeel van de stedebouwkundige en ecologische planning. Zowel hemelwater als grondwater worden expliciet gereguleerd in het bestemmingsplan, met het doel om overlast te voorkomen en het milieu te bewaken.

Hemelwater

De afvoer van regenwater en hemelwater is in het plangebied een belangrijke aandachtspunt. Hierbij gelden de volgende maatregelen:

• Regenwaterhergebruik: Het regenwater van daken kan worden hergebruikt voor toiletspoeling en andere niet-drinkwatergerelateerde toepassingen.
• Groene daken: Indien mogelijk worden daken voorzien van een groen dak. Dit helpt bij wateropvang, biodiversiteit en temperatuurbeheersing. De minimale wateropvang op het groene dak is 15 liter per m².
• Bovengrondse waterberging: Voor alle verhardingen en daken is een bovengrondse waterberging aangelegd in de vorm van wadi's of zakslooten met een inhoud van 40 mm. Deze opslagcapaciteit is bedoeld om regenwater tijdelijk op te slaan en infiltratie te stimuleren.
• Infiltratie: De wadi’s moeten minimaal 20 mm per dag infiltreren ten opzichte van het aangesloten oppervlak. Dit zorgt voor een lokaal beheer van regenwater.
• Overloopmaatregelen: Bij buien die groter zijn dan 40 mm wordt het overtollige water via een overloop afgevoerd naar het watersysteem van het waterschap. De overlooprichting varieert per vak: vak 2 richt zich naar het watersysteem ten westen van het plangebied, en vak 13 naar het watersysteem tussen de Eisingalaan en de Ingenhouszlaan.
• Vloerpeilen: De vloerpeilen van de panden liggen minimaal 0,30 meter boven het straatpeil. Dit is een maatregel om wateroverlast te voorkomen.

Grondwater

De gemeentelijke taak met betrekking tot grondwater is gericht op het voorkomen of beperken van structurele overlast veroorzaakt door hoge grondwaterstanden. In het kader van het bestemmingsplan is een strategie opgesteld die aansluit bij de wettelijke verplichtingen, zoals omschreven in Artikel 3.6 van de Waterwet. De relevante doelstellingen zijn:

• Beperken van overlast: De gemeente streeft naar een grondwaterstand die geen structurele overlast veroorzaakt voor bewoners en bedrijven.
• Vooraf oplossen van problemen: Nieuwe ontwikkelingen moeten zodanig worden ontworpen dat grondwaterproblemen voorkomen worden. Achteraf oplossen van grondwateroverlast is kostbaarder dan het aanbrengen van maatregelen tijdens de bouwfase.
• Strategie voor grondwaterbeheer: De voorkeursstrategie houdt in:
  • Ophogen van grondwaterstand (indien mogelijk);
  • Aanleggen van extra oppervlaktewater;
  • Aanleggen van grondwatertechnische maatregelen.

De bodem van de wadi's is minimaal 0,30 meter boven de gemiddelde grondwaterstand (GHG) aangelegd. In de buurt van het plangebied bedraagt de GHG in peilbuis PB13.05 (ten noordwesten) 10,79 mNAP, en in peilbuis PB13.04 (ten noorden van vak 13) 10,11 mNAP. De klimaatverandering leidt tot een stijging van de GHG met circa 0,10 meter in beide vakken.

Ecologische en stedebouwkundige maatregelen

Bij de ontwikkeling van Almelo Noord Oost is ecologie en stedebouwkundige kwaliteit een kernaspect. De bebouwing moet zo worden geïntegreerd dat het het landschap niet ontregelt, maar als een natuurlijke uitbreiding ervaren wordt. Dit betekent dat de situering van grotere kavels en landhuizen aandachtig moet worden bepaald, zodat ze visueel en functioneel in harmonie zijn met het bestaande milieu.

Daarnaast zijn er maatregelen genomen om het stedelijke watersysteem te versterken. De inpassing van het watersysteem in de wijk is van belang om zowel ecologische waarden als functionele eisen te behouden. De gemeente werkt samen met het waterschap aan het voorkomen van wateroverlast en het ondersteunen van de wens om Almelo als een “Waterstad” te positioneren. Dit houdt onder andere in dat de waterkwaliteit hoog blijft en dat het watersysteem optimaal functioneert.

Bouwtechnische regels

Tevens zijn er regels opgesteld voor bijgebouwen en aan- of uitbouw. In het bestemmingsplan wordt de standaardregeling voor bijbehorende bouwwerken aangepast. De maximale oppervlakte van bijgebouwen is met 25 m² verlaagd. Dit is een aanpassing aan de specifieke omstandigheden in het plangebied, waarbij alleen bijgebouwen binnen het bouwvlak worden toegestaan.

Daarnaast is er ruimte voor aan huis verbonden beroeps- of bedrijfsactiviteiten, mits deze activiteiten niet publieksaantrekkend zijn en op kleine schaal worden uitgeoefend. Hierbij gelden regels om hinder te voorkomen, zoals geluidsoverlast of verkeersdruk.

Samenwerking met waterschap en milieu

Het watersysteem in het plangebied is ook gericht op het creëren van ruimte voor groen, natuur en recreatie. Het watersysteem wordt gezien als een integraal onderdeel van het stedelijk waterbeheer. De gemeente werkt samen met het waterschap om droge voeten te garanderen in het stedelijk gebied. Ook wordt de waterrecreatie gesteund, mits dit financieel haalbaar is.

In het kader van klimaatverandering en de risico's op overstromingen of wateroverlast is het belangrijk dat stedelijke ontwikkeling wordt afgestemd op de kenmerken van het watersysteem. In laaggelegen gebieden moeten bouw- en evacuatieplannen rekening houden met het risico op overstromingen. Dit is vooral van toepassing op de wijk grenzend aan de Schelfhorst, waar intensieve bebouwing gepland is.

Conclusie

De grondwerk- en watersysteemontwikkeling in het plangebied Almelo Noord Oost is een complexe aangelegenheid die aandacht vraagt voor zowel ecologische, stedebouwkundige als functionele aspecten. Het bestemmingsplan legt duidelijke richtlijnen vast voor de bebouwing, het watersysteem en het milieu. De wijk grenzend aan de Schelfhorst wordt intensiever ontworpen dan de oostzijde, waarbij aandacht is voor het inpassen van de bebouwing in het bestaande landschap.

Zowel hemelwater als grondwater zijn expliciet gereguleerd om overlast te voorkomen en het milieu te bewaken. De aanleg van wadi’s, groene daken, en een strategisch waterbergingssysteem zijn maatregelen die het watersysteem ondersteunen. Tevens is er ruimte voor aan huis verbonden bedrijfsactiviteiten en bijgebouwen, mits deze niet hinder veroorzaken.

De inpassing van het watersysteem in de wijk is van belang om zowel ecologische waarden als functionele eisen te behouden. De samenwerking met het waterschap en het afgestemde waterbeheer zijn essentieel voor het behoud van de kwaliteit van het stedelijk watersysteem.

Bronnen

1. Bestemmingsplan Almelo Noord Oost