Gemengd riool: werking, voordelen en nadelen

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

In Nederland is de riolering een essentieel onderdeel van de infrastructuur, dat zorgt voor het afvoeren van afvalwater en regenwater. Er zijn verschillende soorten rioleringssystemen, waaronder het gemengde riool, het gescheiden riool en het verbeterde gemengde riool. In dit artikel worden de werking, voordelen en nadelen van het gemengde riool uitgebreid besproken, gebaseerd op de gegevens uit de bronnen.

Werking van het gemengde riool

Een gemengd riool is een systeem waarin zowel het huishoudelijk afvalwater als het regenwater via één buis worden opgevangen en afgevoerd naar een rioolwaterzuivering. Dit type riolering komt vooral voor in stedelijke gebieden die voor 1990 zijn gebouwd. De buizen zijn meestal gemaakt van beton, gres, PE, HDPE of PVC. Via deze buis stroomt het water naar het laagste punt, waar een pomp het afvalwater naar de zuivering pompt. Daarnaast zijn er putten en straatkolken voor de inloop van het hemelwater en het controleren van het systeem.

Bij hevige regenval kan het systeem overbelast raken, waardoor het teveel aan water ongezuiverd via overstorten in het oppervlaktewater terechtkomt. Dit proces wordt ook wel "overstorten" genoemd. Een overstroming kan leiden tot milieuvervuiling en onhygiënekeisen, vooral als het afvalwater sterk verdund is met het regenwater. Hierdoor kan de kwaliteit van het oppervlaktewater aantastingen ondergaan.

Voordelen van het gemengde riool

Het gemengde riool heeft een aantal voordelen, waaronder:

Robuust en eenvoudig aan te leggen systeem: Het systeem is goed te onderhouden en heeft een lage kans op fouten in de aansluiting. Dit maakt het geschikt voor oude wijkjes en dorpskernen.
Vrijwel geen foutieve aansluitingen mogelijk: Omdat het afvalwater en het hemelwater in één buis worden afgevoerd, is de kans op foute aansluitingen vrij klein.
Lage risico’s op lekken: Het gebruik van betrouwbare materialen en een goed geplaatst systeem zorgt voor een lage kans op lekkages.

Nadelen van het gemengde riool

Hoewel het gemengde riool voordelen heeft, heeft het ook nadelen:

Hoge onderhoudskosten: Het systeem heeft regelmatige onderhoudsbezoeken nodig, met name bij oude rioleringen. Dit kan leiden tot hoge kosten voor de gemeenschap en de bewoners.
Ondergronds veel ruimte nodig: Het aanleggen van een gemengd riool vereist veel ruimte ondergronds, wat lastig kan zijn in dichtbebouwde gebieden.
Kans op lekkage: Door verzakkingen en slijtage kunnen riolen drainerend werken, wat schade kan toebrengen aan de omgeving.
Overstorten bij hevige neerslag: Bij zware regenval kan het systeem overbelast raken, waardoor ongezuiverd afvalwater via overstorten in het oppervlaktewater terechtkomt.
Verdunde afvalwater: Het huishoudelijk afvalwater wordt sterk verdund met het regenwater, wat nadelig is voor de zuivering.

Vergelijking met andere rioleringssystemen

Voor het gemengde riool zijn er alternatieven, zoals het gescheiden riool en het verbeterde gemengde riool. Bij het gescheiden riool worden het afvalwater en het hemelwater apart afgevoerd. Het afvalwater wordt naar een zuivering gestuurd, terwijl het hemelwater rechtstreeks in het oppervlaktewater terechtkomt. Dit systeem is veiliger voor het milieu, maar vereist meer ruimte en is duurder in aanleg.

Een variant van het gemengde riool is het verbeterde gemengde riool. Hierbij zijn er extra voorzieningen aangebracht, zoals bergingsvoorzieningen, om te voorkomen dat bij hevige neerslag het systeem meteen overbelast raakt. De bergingsvoorzieningen zorgen ervoor dat het afvalwater tijdelijk kan worden opgeslagen en later weer in de riolering terechtkomt. Dit systeem is dus minder kwetsbaar voor overstromingen, maar vereist wel meer investering in infrastructuur.

Toepassing en gangbaarheid

Het gemengde riool is in heel Nederland gangbaar, met name in oude stedelijke wijkjes en dorpskernen. Ruim 50% van de woningen in Nederland is aangesloten op een gemengd riool. Bij de vervanging van gemengde riolen wordt vaak gekozen voor een gescheiden of verbeterd gescheiden systeem. Dit is belangrijk om het risico op overstromingen en milieuvervuiling te beperken.

In sommige gevallen kiezen gemeenten voor een gescheiden rioleringssysteem in plaats van een gemengde riolering, vooral in gebieden waar het risico op overstromingen hoog is. Dit kan helpen om de kwaliteit van het oppervlaktewater te waarborgen en milieuvervuiling te voorkomen.

Conclusie

Het gemengde riool is een veelgebruikt systeem in Nederland, met als voordeel dat het robuust en eenvoudig is aan te leggen. Het systeem is echter ook kwetsbaar voor overstromingen en heeft hoge onderhoudskosten. Bij de aanleg van nieuwe rioleringen wordt vaak gekozen voor een gescheiden of verbeterd gescheiden systeem, om milieuvervuiling te beperken. Het is belangrijk dat bewoners en gemeenten zich bewust zijn van de werking en nadelen van het gemengde riool, zodat er op de juiste manier met het systeem wordt omgegaan.

Bronnen

gemengde