Het Gemengd Rioolstelsel: Werking, Voordelen en Beperkingen

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

Het gemengd rioolstelsel is een van de oudste en meest gangbare systemen voor het afvoeren van afvalwater en regenwater. In Nederland en andere landen wordt dit systeem nog steeds uitgebreid gebruikt, vooral in stedelijke gebieden die vóór 1990 zijn aangelegd. Het systeem is gekenmerkt door het samenkomen van huishoudelijk afvalwater en regenwater in één buis, wat zowel voordelen als nadelen met zich meebrengt. In dit artikel wordt de werking, toepassing, voordelen en beperkingen van het gemengde rioolstelsel uitgebreid besproken, gebaseerd op informatie uit de bronnen.

Werking van het Gemengde Rioolstelsel

Een gemengd rioolstelsel bestaat uit één leidingstelsel waarin zowel huishoudelijk afvalwater als regenwater worden verzameld en afgevoerd. Dit systeem is gebaseerd op de zwaartekracht, waardoor het water vanuit hoger gelegen gebieden naar lagere punten stroomt. Bij hevige regenval kan het systeem overbelast raken, waardoor het teveel aan water ongezuiverd wordt afgevoerd via riooloverstorten.

De buizen van een gemengd rioolstelsel zijn gemaakt van materialen zoals beton, gres, PE, HDPE of PVC. Op het diepste punt zit een pomp om het afvalwater naar de zuivering te pompen. Daarnaast heeft het systeem putten en straatkolken voor de inloop van hemelwater en het controleren van het stelsel. De pomp is echter beperkt in capaciteit, waardoor het systeem bij hevige regenval snel overbelast raakt.

Toepassing en Gangbaarheid

Het gemengde rioolstelsel komt vooral voor in stedelijke gebieden die vóór 1990 zijn aangelegd. Ruim 50% van de woningen in Nederland is aangesloten op een gemengd rioolstelsel. Dit systeem wordt vaak gebruikt in oude bebouwing en dorpskernen. Hoewel het systeem eenvoudig en robuust is, is het in sommige gevallen ongunstig voor de omgeving, vooral bij hevige regenval.

De aanleg van een gemengd rioolstelsel is eenvoudig, maar het vereist veel onderhoud. De kans op lekkage is groot, vooral door verzakkingen en slijtage. Daarnaast is de capaciteit van het systeem beperkt, waardoor het bij hevige neerslag snel overbelast raakt. De overstromingen en het ongezuiverd afvoeren van water via overstorten kunnen leiden tot milieuvervuiling en gezondheidsrisico’s.

Voordelen van het Gemengde Rioolstelsel

Hoewel het gemengde systeem beperkingen heeft, zijn er ook voordelen. Het systeem is robuust en eenvoudig aan te leggen, wat het een voordelig alternatief maakt in bepaalde situaties. Daarnaast is er vrijwel geen kans op foutieve aansluitingen, wat het systeem eenvoudiger maakt in gebruik.

Verder is het systeem goedkoop in aanleg, vooral bij de aanleg van nieuwe rioleringen. De eenvoudige structuur van het systeem maakt het geschikt voor gebruik in gebieden waar het niet nodig is om het water gescheiden af te voeren. Dit is vooral het geval in gebieden met beperkt afvalwater en veel regenwater.

Nadelen van het Gemengde Rioolstelsel

De nadelen van het gemengde rioolstelsel zijn talrijk. Ten eerste is het systeem kwetsbaar voor overstromingen en lekken, wat schade kan veroorzaken aan de omgeving. Ten tweede is het systeem gevoelig voor het ongezuiverd afvoeren van water bij hevige regenval, wat leidt tot milieuvervuiling. Ten derde zijn de onderhoudskosten van het systeem hoog, vooral in oude gebieden waar de riolering al jaren in gebruik is.

Daarnaast is het gemengde systeem minder geschikt voor moderne woningen en gebieden met veel verharde oppervlakken. In dergelijke situaties is een gescheiden of verbeterd gescheiden systeem vaak beter, omdat het regenwater en afvalwater apart afvoert. Dit voorkomt overstromingen en vermindert de belasting op de rioolwaterzuiveringsinstallaties.

Onderhoud en Beheer

Het onderhoud van een gemengd rioolstelsel is essentieel voor de efficiëntie en duurzaamheid van het systeem. De rioolbeheerder speelt hierbij een cruciale rol. Deze is verantwoordelijk voor het onderhoud, de controle en de efficiëntie van het systeem. Een goed onderhouden rioleringsstelsel zorgt ervoor dat zowel gescheiden stelsels als gemengde stelsels optimaal functioneren en de risico’s op overstromingen of milieuvervuiling worden beperkt.

Bij het onderhouden van het systeem moet worden gekeken naar de toestand van de buizen, de werking van de pompen en de capaciteit van de riolering. Ook moet worden gekeken naar de hoeveelheid afvalwater en regenwater die het systeem aankan. In sommige gevallen is een omlegging naar een gescheiden of verbeterd gescheiden systeem noodzakelijk om de overstromingsrisico’s en milieuvervuiling te verminderen.

Alternatieven voor het Gemengde Rioolstelsel

Er zijn alternatieven voor het gemengde rioolstelsel, zoals het gescheiden en verbeterd gescheiden systeem. Een gescheiden systeem bestaat uit twee buizen: één voor het huishoudelijk afvalwater en één voor het regenwater. Hierdoor wordt het afvalwater en het regenwater apart afgevoerd, wat het risico op overstromingen en milieuvervuiling vermindert.

Een verbeterd gescheiden systeem is een uitbreiding van het gescheiden systeem. Hierbij wordt het eerste gedeelte van het regenwater naar de zuivering geleid, zodat het vervuilde water kan worden gezuiverd. Dit vermindert de belasting op de zuiveringsinstallaties en voorkomt het ongezuiverd afvoeren van water bij hevige regenval.

Conclusie

Het gemengde rioolstelsel is een eenvoudig en robuust systeem dat nog steeds veel voorkomt in Nederland, vooral in stedelijke gebieden die vóór 1990 zijn aangelegd. Hoewel het systeem voordelen heeft, zoals eenvoud en goedkope aanleg, zijn er ook nadelen, zoals het risico op overstromingen, milieuvervuiling en hoge onderhoudskosten. In bepaalde situaties is een gescheiden of verbeterd gescheiden systeem een betere keuze, vooral in gebieden met veel verharde oppervlakken en hoge regenval.