Gescheiden rioolstelsel: voordelen, nadelen en werking

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

In veel steden en dorpen wordt het rioolstelsel op verschillende manieren aangelegd. Het gescheiden rioolstelsel is een systeem waarbij het regenwater en het afvalwater via aparte buizen worden afgevoerd. Dit systeem biedt voordelen op het gebied van milieu en waterzuivering, maar heeft ook nadelen. In dit artikel wordt uitgelegd hoe een gescheiden rioolstelsel werkt, wat de voordelen en nadelen zijn, en waarom het belangrijk is om te weten welk systeem je hebt.

Hoe werkt een gescheiden rioolstelsel?

Een gescheiden rioolstelsel bestaat uit twee buizen in de grond: één voor het huishoudelijk afvalwater en één voor het hemelwater. Het afvalwater wordt via een afvoer naar de rioolwaterzuivering gevoerd, terwijl het regenwater via een afvoer naar het oppervlaktewater wordt geloosd. Dit systeem zorgt ervoor dat het vuile afvalwater niet met het regenwater wordt gemengd, waardoor het riool niet overbelast raakt en het oppervlaktewater niet verontwaardigd wordt.

Het verschil tussen een gescheiden en een gemengd rioolstelsel is duidelijk: bij een gemengd systeem komen zowel afvalwater als regenwater in één buis terecht. Bij een gescheiden systeem zijn er twee aparte buizen. Dit heeft als gevolg dat het regenwater niet in het riool terechtkomt, waardoor het systeem efficiënter werkt en minder risico’s heeft op overstromingen.

Voordelen van een gescheiden systeem

Een gescheiden rioolstelsel heeft meerdere voordelen. Ten eerste is het milieu beschermd, omdat het afvalwater niet met het regenwater wordt gemengd. Hierdoor wordt het oppervlaktewater niet verontwaardigd. Ten tweede is het systeem efficiënter en beter bestand tegen zware regenbuien. Dit is belangrijk, omdat het klimaat verandert en er steeds vaker zware regenbuien zijn. Door het regenwater direct naar het oppervlaktewater te sturen, wordt het riool minder belast en is er minder kans op overstromingen.

Daarnaast is de waterzuivering efficiënter, omdat het regenwater niet naar de zuivering moet. Dit vermindert de druk op het systeem en de kosten. Bovendien is het systeem eenvoudiger te onderhouden, omdat er geen menging van afvalwater en regenwater plaatsvindt.

Nadelen van een gescheiden systeem

Hoewel een gescheiden rioolstelsel veel voordelen heeft, zijn er ook nadelen. Ten eerste is het systeem duurder in aanleg, omdat er twee buizen in de grond moeten worden aangelegd. Ten tweede is er een kans op vervuiling door foutieve aansluitingen. Als bijvoorbeeld de vuilwateraansluiting op het regenwaterriool is aangesloten, kan dit leiden tot vervuiling van het oppervlaktewater. Dit is een probleem dat voorkomen moet worden door zorgvuldig te controleren of te laten controleren of de aansluitingen goed zijn.

Bij een verbeterd gescheiden systeem wordt de eerste regenbui, die vaak vuil meeneemt van de straat, toch naar de zuivering gestuurd. Dit wordt het first flush-principe genoemd en zorgt ervoor dat de eerste 4 mm neerslag wordt gezuiverd. Hierdoor wordt voorkomen dat verontreinigd hemelwater in het oppervlaktewater belandt. Dit is een voordeel van het verbeterde gescheiden systeem.

Gescheiden of gemengd systeem?

Het kiezen tussen een gescheiden en een gemengd rioolstelsel hangt af van de situatie. In oudere wijken is een gemengd systeem vaak aanwezig, omdat dit vroeger vaak werd aangelegd. Bij nieuwbouw is echter vaak een gescheiden systeem verplicht, omdat dit milieuvriendelijker is. In Nederland is het gescheiden rioolstelsel niet verplicht, maar wordt er wel veel van gedaan.

Het verschil tussen een gescheiden en een gemengd systeem is ook zichtbaar aan de kleuren van de riolering. Bij een gescheiden systeem zijn de rioleringen meestal in drie kleuren aangelegd: roodbruin voor afvalwater, grijs voor regenwater en groen voor het (HWA of IT/DT) riolering. Hierdoor is het makkelijker om te onderscheiden welk systeem welke functie heeft.

Het verbeterde gescheiden systeem

Een verbeterd gescheiden systeem is een uitbreiding van het gescheiden systeem. Hierbij wordt het regenwater niet volledig in het oppervlaktewater geloosd, maar wordt een deel van het regenwater naar de waterzuivering gestuurd. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de eerste regenbuien, waarin het regenwater vaak vuil meeneemt van de straat. Door dit deel naar de zuivering te sturen, wordt het oppervlaktewater beschermd en voorkomt men vervuiling.

Het verbeterde gescheiden systeem is vooral van toepassing op bedrijventerreinen, waar het regenwater vaak verontreinigd raakt door zwaar verkeer of chemische stoffen. Ook kunnen bestaande gescheiden systemen worden omgebouwd naar een verbeterd gescheiden systeem als er problemen zijn met de kwaliteit van het oppervlaktewater.

Onderhoud en problemen met het riool

Het onderhouden van een gescheiden rioolstelsel is belangrijk om problemen te voorkomen. Bij een gescheiden systeem is de kans op verstoppingen en wateroverlast kleiner, maar dit betekent niet dat het systeem volledig probleemloos is. Bijvoorbeeld, als de afvoer niet goed wordt onderhouden, kan het systeem toch verstopt raken.

Om problemen te voorkomen, is het belangrijk om de regenpijp, dakgoot en afvoeren goed schoon te houden. Ook is het belangrijk om geen vet, olie of doekjes door de afvoer te gooien. Door maandelijks de afvoer door te spoelen met soda en heet water, kan worden voorkomen dat verstoppingen ontstaan.

Conclusie

Een gescheiden rioolstelsel is een systeem waarbij het regenwater en het afvalwater via aparte buizen worden afgevoerd. Dit systeem heeft voordelen op het gebied van milieu en waterzuivering, maar heeft ook nadelen. Het is belangrijk om te weten welk systeem je hebt, want dit beïnvloedt hoe je het onderhoudt en hoe je het kunt optimaliseren. Door het systeem goed te onderhouden, kan worden voorkomen dat er problemen ontstaan met het riool.