Bouwstilstand en de juridische en praktische gevolgen voor grondwerken

Published by Redactie on juli 17, 2025 | Category grondwerk

Bij bouwprojecten, en met name bij grondwerken, is het van groot belang om zich te richten op veiligheid, juridische kaders en de naleving van bestaande regelgeving. Een bouwstilstand kan zowel praktische als juridische gevolgen hebben, met name in het kader van de regelgeving die betrekking heeft op het bouwterrein, de omgeving en de veiligheid van de betrokken partijen. Dit artikel richt zich op de juridische en praktische aspecten van een bouwstilstand, met een nadruk op grondwerken, aan de hand van de relevante regelgeving en praktijkvoorbeelden.

Bouwstilstand en verbod tot voortzetting

Een bouwstilstand kan juridische implicaties hebben, met name als het betreft de toezichttaken van de gemeente en het bouwtoezicht. Volgens artikel 4.15 van de bouwregelgeving is het verboden te bouwen als de bouw is stilgelegd. Deze regeling is echter aangegeven als vervallen in enkele bronnen, wat wijst op mogelijke veranderingen in de regelgeving of op een contextafhankelijke toepassing. Het is dus belangrijk om op de hoogte te blijven van de huidige toepassing van deze regel, aangevuld met de instructies van het bouwtoezicht of gemeentelijke regelgeving.

Wanneer een bouwstilstand optreedt, is het verplicht om veiligheidsmaatregelen in stand te houden. Dit betreft bijvoorbeeld het behouden van afscheidingen, het niet weg nemen van stempels of schoren, en het waarborgen van toegang tot brandblusvoorzieningen. Zolang deze maatregelen noodzakelijk zijn voor de veiligheid, mogen ze niet worden opgeheven. Dit geldt met name voor grondwerken, waarbij het terrein vaak onveilig kan zijn als er geen actieve toezicht wordt uitgeoefend.

Juridische verantwoordelijkheid bij stilgelegde grondwerken

In het kader van grondwerken kan een stilstand ook leiden tot juridische verantwoordelijkheden. Artikel 4.14 van de regelgeving bepaalt dat het verboden is een gebouw in gebruik te nemen of te nemen als de bouw niet is gereed gemeld bij het bouwtoezicht of als het niet overeenkomstig de bouwvergunning is gebouwd. Ook al is het betreffende bouwwerk een grondwerk, geldt dit verbod tot ingebruikneming.

Daarnaast moet bij grondwerken rekening worden gehouden met de bereikbaarheid van het bouwterrein. Wanneer de toegang tot een gebouw of grondwerk meer dan 10 meter van een openbare weg ligt, moet er een geschikte verbindingsweg zijn voor verkeer, zoals brandweerauto’s, ziekenauto’s en verhuiswagens. Deze vereisten blijven ook van toepassing bij stilgelegde grondwerken, en moeten daardoor in stand worden gehouden. Dit betekent dat ook bij stilstand de toegangspunten en wegverbindingen veilig en beschikbaar moeten zijn.

Praktische uitwerking en veiligheidsmaatregelen

Nadat een bouwstilstand heeft plaatsgevonden, is het van groot belang om veiligheidsmaatregelen te blijven handhaven. Dit betreft met name de afscheiding van het bouwterrein. Indien er gevaar of hinder te duchten is, moet het bouwterrein worden afgeschermd, zodat passanten en voertuigen niet in aanraking komen met onveilige situaties. Deze afscheiding moet zo worden geplaatst dat het verkeer zo min mogelijk hinder ondervindt, en dat de toegang tot brandkranen of andere openbare voorzieningen niet wordt belemmerd.

Wanneer er op het bouwterrein niet wordt gewerkt, moet het terrein worden bewaakt, tenzij het bouwtoezicht dit niet nodig acht. Dit betreft met name grondwerken, waarbij het terrein vaak onveilig kan zijn als er geen actieve toezicht is. Deze bewaking kan bijvoorbeeld bestaan uit fysieke beveiliging of het opstellen van waarschuwingsborden.

Bouwtoezicht en gereedmelding

Ook bij stilgelegde grondwerken is het bouwtoezicht van belang. Bijvoorbeeld bij het voltooien van onderdelen zoals putten, aansluitleidingen van de riolering, of thermische isolatie, is het verplicht om het bouwtoezicht onmiddellijk in kennis te stellen. Dit geldt ook als een bouwstilstand optreedt en deze onderdelen niet verder worden verwerkt. Het bouwtoezicht mag dan niet zonder toestemming toestaan dat deze onderdelen aan het oog worden onttrokken.

Daarnaast zijn er juridische regels inzake de kennisgeving van bouwvergunningen en sloopactiviteiten. Bijvoorbeeld bij het sloopproces van een grondwerk is het verplicht om een asbestinventarisatie uit te voeren. Als er geen asbest aanwezig is, moet dit worden aangegeven door middel van een rapport uitgevoerd door een deskundig bedrijf of via andere bewijzen, zoals bouwjaar of een schriftelijk bewijsstuk. Deze kennisgeving is bijzonder belangrijk bij stilgelegde grondwerken, waarbij het risico op verkeerde handelingen groter kan zijn.

Veiligheid van hulpmiddelen en het voorkomen van hinder

Ook bij stilgelegde grondwerken moeten hulpmiddelen zoals afscheidingen, steigers, ladders en heistellingen veilig en goed onderhouden zijn. Het gebruik van werktuigen of stoffen die gevaar kunnen opleveren voor de omgeving is verboden. Dit geldt met name bij grondwerken, waarbij bijvoorbeeld explosieve of verontreinigende stoffen kunnen worden gebruikt.

Daarnaast moet het bouwterrein voldoende worden onderhouden. Open erven en terreinen mogen bijvoorbeeld geen gevaar opleveren voor de veiligheid of gezondheid, en moeten voldoende worden onderhouden. Dit betreft bijvoorbeeld het voorkomen van drassigheid, stank of verontreiniging, en het weren van schadelijk of hinderlijk gedierte. Bij stilgelegde grondwerken kan deze onderhoudsverplichting verder uitgebreid worden, zodat het terrein veilig blijft voor passanten en werknemers.

Praktijkvoorbeeld: Riolering in het Binnenhof

Een concreet voorbeeld van het uitvoeren van grondwerken is het project van de vanderWerff Groep bij de rioleringsreconstructie in het Binnenhof. Hoewel dit een niet-stilgelegd project was, biedt het inzicht in de complexiteit van grondwerken. De werkzaamheden moesten zonder revisietekeningen worden uitgevoerd, en de archeologische controle maakte het nodig om het werk regelmatig stil te leggen. Uiteindelijk is 600 meter PVC-rioolbuis en 100 meter gresbuis gelegd in 12 maanden. Dit project toont aan hoe belangrijk het is om rekening te houden met omgevingsfactoren, zoals archeologische objecten, bij grondwerken.

Conclusie

Een bouwstilstand heeft zowel juridische als praktische gevolgen, met name bij grondwerken. Het is van groot belang om veiligheidsmaatregelen in stand te houden, om het bouwterrein veilig te houden en om het bouwtoezicht op de hoogte te stellen van relevante activiteiten. De toepassing van de regelgeving, zoals die wordt beschreven in de lokale regelgeving en bouwregels, is van essentieel belang om juridische verantwoordelijkheden en veiligheidsrisico’s te vermijden. Zowel bouwbedrijven als particulieren moeten zich hier bewust van zijn, zodat grondwerken veilig en efficiënt kunnen worden uitgevoerd.