Grondwerker ongevallen risico’s en veiligheidsmaatregelen bij het werken onder zandmassa’s

Published by Redactie on juli 17, 2025 | Category grondwerk

Het werken met of onder zandmassa’s is een activiteit die in de bouw- en afvalsector regelmatig voorkomt. Hoogeboom, zoals beschreven in de bronnen, is een organisatie die zand en grond verwerkt en verwerkt. Bovendien zijn er regelgeving en richtlijnen die bepalen hoe zand- en grondwerkzaamheden veilig moeten worden uitgevoerd, vooral wanneer het gaat om zandmassa’s die grofweg geïndustrialiseerd zijn of met bindmiddelen zijn verwerkt. Deze paragrafen zullen de risico’s, veiligheidsmaatregelen en regelgeving bespreken die relevant zijn bij het werken onder zandmassa’s, met een focus op de verantwoordelijkheid van grondwerkers en andere betrokken partijen.

Risico’s bij het werken onder zandmassa’s

Het werken onder zandmassa’s is een activiteit die niet zonder risico’s is. Een grondwerker kan bijvoorbeeld kwijtraken onder een grote zandmassa als er onvoldoende aandacht wordt besteed aan veiligheid en beheer. De fysieke eigenschappen van zand – zoals losheid, gewicht en vormbaarheid – maken het een lastig materiaal om mee te werken, vooral bij grootschalige projecten.

Hoogeboom verwerkt verschillende soorten zand, zoals vulzand, geel zand, stabilisatie zand, metselzand, brekerzand, vloerenzand, enzovoort. Deze zanden kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, inclusief de stabilisatie van grond. In deze context is het belangrijk om te weten dat zandmassa’s, vooral wanneer ze gecombineerd zijn met bindmiddelen, stabieler kunnen zijn, maar ook grotere risico’s kunnen opleveren als de stabiliteit niet voldoende is.

Een ander aspect van het werken met zand is de aanwezigheid van verontreinigingen. Bijvoorbeeld, als zand afkomstig is uit een openbare weg of een industriële locatie, kan het mogelijk bevatte verontreinigingen zoals asbest. Dit betekent dat grondwerkers niet alleen risico’s lopen van wegvallen of verpletteren, maar ook risico’s lopen van blootstand aan schadelijke stoffen.

Veiligheidsmaatregelen voor grondwerkers

Om het risico van ongevallen bij het werken onder zandmassa’s te verkleinen, zijn er een aantal veiligheidsmaatregelen die moeten worden genomen. Deze maatregelen zijn niet alleen bedoeld om de grondwerker te beschermen, maar ook om de werkomgeving en andere betrokken partijen te beschermen.

1. Ondergraving en stabilisatie

Als grondwerkers onder zandmassa’s moeten werken, is het van essentieel belang dat de zandmassa eerst wordt gestabiliseerd. In het kader van grondstabilisatie wordt de grond ter plaatse met bindmiddelen verwerkt om de structuur te versterken. Dit proces is beschreven in bron 2 als een maatregel om de leeflaag te herstellen en te onderhouden.

Staalslakken worden vaak gebruikt als stabilisatiemiddelen en vallen onder de Beoordelingsrichtlijn (BRL)9310. Deze staalslakken kunnen worden gebruikt om de structuur van het zand te versterken, maar het gebruik ervan is onderworpen aan regelgeving. Bijvoorbeeld, als de toepassing van staalslakken of staalslakkenmengsels meer dan 20 procent van het totale materiaal uitmaakt, is een melding vereist bij de bevoegde autoriteit. Deze melding bevat informatie over de herkomst, de hoeveelheid en de milieuverklaring van het gebruikte materiaal.

2. Grondstabilisatie

Grondstabilisatie is ook een maatregel die kan worden gebruikt om het risico van instorting of wegglijden van zandmassa’s te verkleinen. Deze methode is ook bekend als massastabilisatie. Het werkt doordat bindmiddelen worden toegevoegd aan de grond om de fysieke eigenschappen te veranderen. Hoewel grondstabilisatie voordelen biedt, is het belangrijk om er rekening mee te houden dat het niet altijd voldoende is om de complete zandmassa te stabiliseren. Daarom is het essentieel om een grondonderzoek uit te voeren voordat er met stabilisatie wordt begonnen.

3. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM)

Grondwerkers moeten altijd de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) gebruiken. Dit omvat onder andere een veiligheidshelm, handschoenen, oogbescherming en stevige werkschoenen. In het geval van werken met zandmassa’s die mogelijk verontreinigingen bevatten, zoals asbest, zijn extra maatregelen nodig. In dergelijke gevallen zijn ademhalingsbescherming en eventueel een volledig beschermingspak nodig.

4. Veiligheidsafstand en toezicht

Wanneer grondwerkers onder zandmassa’s werken, is het van belang dat er een veiligheidsafstand wordt gehouden tussen de werker en de rand van de zandmassa. Deze afstand moet voldoen aan de geldende regelgeving en het type zandmassa. Daarnaast is het belangrijk dat er altijd toezicht is op de werkinrichting. Dit betekent dat er een ervaren persoon moet zijn aanwezig die het werk volgt en eventuele risico’s kan signaleren.

Regels en verplichtingen bij het werken onder zandmassa’s

1. Meldplichten en informatieplichten

Bij het werken onder zandmassa’s zijn er vaak meldplichten en informatieplichten die moeten worden nageleefd. Deze plichten zijn vastgelegd in de regelgeving zoals de MBA Graven en het omgevingsplan. Bijvoorbeeld, als een grondwerker onder een leeflaag werkt – een aangebrachte laag boven de grond – dan is het noodzakelijk om een melding te doen bij de bevoegde autoriteit. Deze melding moet informatie bevatten over de verwachte start- en einddatum van het werk, de herkomst van de bouwstof en eventuele milieuverklaringen.

Als het werk onder zandmassa’s valt onder de categorie "kleinschalig graven" (≤ 25 m³), zijn er minder strenge voorwaarden, maar het is nog steeds belangrijk om een vooronderzoek uit te voeren. Dit vooronderzoek moet aantonen dat er geen puntbronnen van verontreiniging aanwezig zijn. Als dit niet het geval is, moet er een uitgebreid bodemonderzoek worden uitgevoerd.

2. Regels voor puin en afval

Een zandmassa die meer dan 50 procent puin of ander bodemvreemd materiaal bevat, wordt niet gezien als grond, maar als puin of afval. In dergelijke gevallen moet het materiaal als afvalstof worden afgevoerd. Dit betekent dat grondwerkers niet alleen de zandmassa’s moeten werken, maar ook moeten zorgen dat het afgevoerde puin voldoet aan de regelgeving.

Als puin of verontreiniging aanwezig is in de zandmassa, is het mogelijk dat er een bodemsanering nodig is. Deze sanering moet worden uitgevoerd volgens de richtlijnen van de Wet bodembescherming. Bijvoorbeeld, als er een ondergrondse huisbrandolietank aanwezig is die groter is dan 250 liter, is het mogelijk dat deze tank moet worden verwijderd of onklaargemaakt. In beide gevallen is een eindonderzoek bodem nodig om te bepalen of er verontreiniging is ontstaan.

Conclusie

Het werken onder zandmassa’s brengt een aantal risico’s met zich mee, maar met de juiste veiligheidsmaatregelen en regelgeving is het mogelijk om deze risico’s te beheersen. Grondwerkers moeten zich bewust zijn van de fysieke eigenschappen van zand, eventuele verontreinigingen en de juiste stabilisatiemethoden. Daarnaast is het belangrijk om zich te houden aan de geldende regelgeving, zoals meldplichten, informatieplichten en de voorwaarden voor het gebruik van bouwstoffen.

Door het combineren van veiligheid, expertise en regelgeving is het mogelijk om zandmassa’s te werken zonder dat grondwerkers in gevaar komen. Dit is niet alleen belangrijk voor de veiligheid van de werker, maar ook voor de bescherming van de omgeving en andere betrokken partijen.