Gresbuis en Asbest in de Riolering: Veiligheid, Onderhoud en Alternatieven

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

De riolering is een essentieel onderdeel van elk huis, zowel voor afvalwater als regenwater. In veel oudere woningen wordt nog steeds gebruikgemaakt van gresbuizen, die vaak worden gecombineerd met asbest. Hoewel deze materialen in het verleden een veelgebruikte keuze waren, blijven ze vandaag de dag problemen opleveren, vooral in verband met hun duurzaamheid en veiligheid. In dit artikel bespreiden we de kenmerken van gresbuizen, de risico’s van asbest en mogelijke oplossingen voor de vervanging of renovatie van oude rioleringen.

Wat is een Gresbuis?

Een gresbuis is een soort riolering, gemaakt van een mengsel van klei en chamotte, dat wordt gebakken tot een harde, dichte stof. Deze materialen worden vaak gebruikt in de bouw van rioleringen, met name in de 19e eeuw en het eerste deel van de 20e eeuw. Gresbuizen zijn robuust en hebben een hoge weerstand tegen corrosie, wat hen een veelgebruikt materiaal maakte voor rioleringen. In tegenstelling tot moderne materialen zoals kunststof of beton, zijn gresbuizen echter kwetsbaarder voor schade door wortelgroei of grondverzakkingen.

Kenmerken van Gresbuizen

Gebakken klei: Gresbuizen worden gemaakt van een mengsel van klei en chamotte, wat een harde, dichte structuur oplevert.
Glazuurlaag: De buizen zijn vaak afgedekt met een glazuurlaag, die waterdichtheid en bestandheid tegen corrosie versterkt.
Breedte en lengte: Gresbuizen zijn meestal in lengtes van één meter aan elkaar gekoppeld, waardoor ze geschikt zijn voor het aanbrengen van rioleringen in bestaande woningen.

Problemen met Gresbuizen

Ondanks hun robuustheid hebben gresbuizen enkele nadelen, waaronder: - Breekbaarheid: Ze kunnen beschadigd raken door wortelgroei of grondverzakkingen. - Leveranciersproblemen: De productie van gresbuizen is in het verleden opgehouden, waardoor vervanging moeilijk kan zijn. - Veroudering: Gresbuizen kunnen na jarenlang gebruik minder betrouwbaar worden, wat kan leiden tot lekkages en verstoppingen.

Asbest in de Riolering

Asbest is een natuurlijk materiaal dat in het verleden vaak werd gebruikt in bouwmaterialen, waaronder rioleringen. In de jaren 1940 tot 1994 werden asbesthoudende voegenkits vaak gebruikt in verbindingen tussen gres- en betonnen buizen. Deze kits bevatten vaak kleine hoeveelheden asbest, zoals chrysotiel of amfibool, die in de bitumineuze kit zijn opgesloten. Hoewel de concentratie asbest laag is, kan het vrijkomen tijdens werkzaamheden, wat gezondheidsrisico’s kan veroorzaken.

Soorten Asbest in de Riolering

Er zijn verschillende soorten asbest, waaronder: - Chrysotiel: Wit asbest, vaak gebruikt in bouwmaterialen. - Amfibool: Een ander type asbest, vaak in combinatie met chrysotiel. - Hechtgebonden asbest: Deze vorm van asbest is opgesloten in andere materialen, zoals cement of bitumen. Dit type is minder gevaarlijk als het nog in goede staat verkeert.

Gezondheidsrisico’s

Asbestvezels zijn gevaarlijk als ze inademing worden. Ze kunnen leiden tot ziekten zoals asbestose, longkanker of mesotheloma. Hoewel de concentratie asbest in de voegenkits laag is, kan het vrijkomen tijdens werkzaamheden, zoals het verwijderen van buizen of het opnieuw aanbrengen van rioleringen. Daarom is het belangrijk om vooraf een asbestinventarisatie uit te voeren.

Asbestinventarisatie

Voor het uitvoeren van werkzaamheden aan een riolering met gresbuizen en asbest is een asbestinventarisatie verplicht. Hierbij wordt gekeken naar de aanwezigheid van asbest en het gehalte daaraan. De inventarisatie moet worden uitgevoerd door een erkend laboratorium, en het resultaat moet worden vastgelegd in een asbestinventarisatierapport. Dit rapport bepaalt of het materiaal onder risicoklasse 1 of 2 valt, afhankelijk van de hoeveelheid asbest.

Vervanging van Gresbuizen: Opties en Kosten

Bij het vervangen van gresbuizen is het belangrijk om te kiezen voor een duurzame en veilige oplossing. Moderne materialen zoals PVC of kunststof bieden een betere en duurzamere oplossing dan gresbuizen, die steeds kwetsbaarder worden.

Mogelijke Oplossingen

Vervanging door PVC-buizen: Dit is de meest gangbare oplossing. PVC-buizen zijn duurzaam, flexibel en goed bestand tegen invloeden van buitenaf.
Relining: Dit is een alternatief voor het vervangen van oude buizen. Hierbij wordt een nieuwe kunststoflaag aangebracht aan de binnenkant van de bestaande buis. Dit verlengt de levensduur zonder dat de hele riolering opengebroken hoeft te worden.
Sanering: Bij sanering wordt de riolering gerepareerd zonder de buizen te vervangen. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbrengen van een nieuwe laag aan de binnenkant van de buis.

Kosten en Tijd

De kosten voor het vervangen van gresbuizen hangen af van meerdere factoren, waaronder de diepte van de buizen, de hoeveelheid werkzaamheden en het type vervangingsmethode. Vervanging door PVC is meestal duurder dan relining, maar biedt een langere levensduur. Relining is een snellere en goedkoper oplossing, met minimale overlast.

Belangrijke Voordelen van Relining

Geen graafwerkzaamheden nodig
Geen hak- en breekwerk nodig
Lagere kosten in vergelijking met vervanging
Duurzame oplossing
Minimale overlast

Veiligheid en Onderhoud

Bij het werken aan een riolering met gresbuizen en asbest is het belangrijk om veiligheidsmaatregelen te nemen. Dit omvat het dragen van een masker met P3-filter, het vermijden van het opwekken van stof en het onderhouden van een veilige werkomgeving.

Veiligheidsmaatregelen

Gebruik van een veilig masker: Tijdens het werken aan asbesthoudende materialen is het verplicht om een masker met P3-filter te dragen.
Vermijden van stofopwekking: Asbestvezels kunnen vrijkomen bij het snijden, slijpen of boren van buizen.
Afscherming van de werplek: Bij het werken aan asbesthoudende materialen moet de werplek worden afgeschermd om de verspreiding van asbestvezels te beperken.

Onderhoud van de Riolering

Om problemen met de riolering te voorkomen, is regelmatig onderhoud essentieel. Dit omvat het inspecteren van de buizen op beschadigingen, het controleren van de verbindingen en het verwijderen van verstoppingen. Bij twijfel is een camera-inspectie een nuttig hulpmiddel om de staat van de riolering te beoordelen.

Conclusie

Gresbuizen en asbest vormen een belangrijk onderdeel van de riolering in oudere woningen, maar ze blijven vandaag de dag problemen opleveren. De combinatie van gres en asbest kan gevaarlijk zijn, vooral tijdens werkzaamheden. Daarom is het belangrijk om vooraf een asbestinventarisatie uit te voeren en te kiezen voor een duurzame oplossing, zoals het vervangen door PVC of het toepassen van relining. Door veiligheidsmaatregelen te nemen en regelmatig onderhoud te verrichten, kan de levensduur van de riolering worden verlengd en de risico’s worden beperkt.