Vrijstellingen en regelgeving voor grondwerken en schipperactiviteiten in Flevoland

Published by Redactie on juli 18, 2025 | Category grondwerk

In het kader van bouwprojecten, renovaties of uitbreidingen is het essentieel om te weten welke regelgeving van toepassing is op grondwerken en schipperactiviteiten. Deze activiteiten vallen onder de ruime categorie van infrastructuur- en ontgrondingswerken, waarbij het vervoer en de opslag van schadelijke stoffen regelmatig in het gedrang komen. De provincie Flevoland heeft een gedetailleerde en doordachte regelgeving opgesteld die zowel het milieu als het maatschappelijk belang beschermt. In dit artikel worden de relevante vrijstellingen, verboden en aandachtspunten voor bouw- en schipperactiviteiten behandeld, met nadruk op de praktische toepassing in Flevoland.

Inleiding

Grondwerken zijn een kernactiviteit bij elke bouw- of renovatieproject, variërend van het uitgraven van kabels en leidingen tot het plaatsen van funderingen. In Flevoland zijn deze werken onderworpen aan een aantal specifieke regels, waaronder vrijstellingen van de vergunningplicht bij bepaalde voorwaarden. Daarnaast zijn schippers en vervoerders bevoegd gemaakt tot het uitvoeren van activiteiten in openbare vaarwegen, maar is hierbij een verbod gelegd op het ontgassen van schadelijke stoffen zoals benzeen.

Deze regelgeving is niet alleen bedoeld om de leefomgeving te beschermen, maar ook om mogelijke risico’s voor de menselijke gezondheid en de natuurlijke omgeving te minimaliseren. Het is daarom belangrijk voor zowel professionals als particulieren om deze bepalingen te kennen, zodat eventuele schendingen voorkomen en de veiligheid en duurzaamheid van de bouwactiviteiten gewaarborgd blijven.

Vrijstellingen voor grondwerken

Volgens de regelgeving in Flevoland zijn bepaalde grondwerken vrijgesteld van de vergunningplicht, mits ze voldoen aan bepaalde voorwaarden. Dit geldt bijvoorbeeld voor het bouwrijp maken van een gebied, zoals het uitgraven van kuilen voor de aanleg van wegen, kabels of riolering. Deze vrijstelling geldt zolang de diepte van de grondwerken niet meer dan 3 meter onder maaiveld ligt.

Deze vrijstelling omvat ook het uitvoeren van herstel- of onderhoudswerkzaamheden aan bestaande infrastructuur, zoals wegen, parkeerplekken en kraanopstelplaatsen. Hierbij is de term 'wegen' breed te interpreteren, zodat ook andere toegangswegen onder deze vrijstelling vallen. Dit is bijzonder relevant bij projecten waarbij het aanleggen van tijdelijke toegangswegen noodzakelijk is voor transport of materialen.

Sonderingen en het gebruik van zwelklei

Een ander belangrijk aspect van grondwerken is de uitvoering van sonderingen, die vaak worden gebruikt om de geotechnische eigenschappen van de bodem in kaart te brengen. Onder de regelgeving in Flevoland zijn sonderingen vrijgesteld van de vergunningplicht, mits het sondeergat na afloop volledig wordt opgevuld met zwelklei. Deze methode is afgestemd met de brancheorganisatie van geotechnische bedrijven en wordt ook wel de 'naprikmethode' genoemd.

Deze methode zorgt ervoor dat het risico op verontreiniging van het grondwater wordt geminimaliseerd. Het sondeergat wordt van onderaf opgevuld met staven zwelklei, een materiaal dat een waterdichte laag vormt. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van tijdelijke stalen casingbuizen en een verloren punt dat biologisch afbreekbaar moet zijn. Het proces moet worden gelogd, zodat de toezichthouder bij een controle de diepte en uitvoering kan verifiëren.

Deze maatregel is een voorbeeld van het voorzorgsprincipe dat in de regelgeving centraal staat. Door de sondeergaten veilig te sluiten, wordt voorkomen dat schadelijke stoffen of verontreinigingen in het grondwater terechtkomen.

Verboden activiteiten en schipperverplichtingen

Naast vrijstellingen zijn er ook duidelijke verboden en beperkingen opgenomen in de regelgeving voor zowel grondwerken als schipperactiviteiten. Voor schippers en vervoerders is het bijvoorbeeld verboden binnen de openbare vaarwegen van Flevoland restladingdampen van bepaalde chemische stoffen te ontgassen. Deze verboden zijn opgenomen in artikel 11.4 van de regelgeving.

Deze verboden gelden voor vervoerders die schepen gebruiken op de openbare vaarwegen zoals de verlengde ARA-routes, de vaargeul Amsterdam-Lemmer en de Randmeren. Het gaat om restladingdampen van stoffen als benzeen, aardolieproducten, en andere brandbare vloeistoffen met een bepaalde concentratie. Het doel van deze verboden is om de luchtkwaliteit en de gezondheid van mensen en dieren langs deze vaarwegen te beschermen.

Hoewel deze verboden strikt zijn, kan gedeputeerde Staten vrijstelling verlenen voor specifieke gevallen. Dit is echter enkel mogelijk bij aanvullende regels en onder voorwaarden die het milieu en de gezondheid niet in het gedrang brengen. Dit betekent dat schippers en vervoerders met het juiste verzoek bij de overheid kunnen terecht, maar dat dit niet zonder risico of beperkingen is.

Aandachtspunten bij het uitvoeren van grondwerken

Bij het uitvoeren van grondwerken zijn er diverse aandachtspunten die zowel professionele bouwers als particulieren moeten kennen. Deze aandachtspunten zijn niet alleen van belang om eventuele overtredingen te voorkomen, maar ook om de veiligheid van medewerkers en omwonenden te waarborgen.

Een belangrijk punt is het gebruik van geschikte materialen bij het vullen van gaten en sondeergaten. Zoals eerder aangegeven is de 'naprikmethode' de aanbevolen techniek voor het sluiten van sondeergaten. Hierbij is het gebruik van zwelklei essentieel om de waterdichtheid en de bescherming van het grondwater te garanderen.

Daarnaast is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de werken die worden uitgevoerd niet in strijd zijn met andere verboden die zijn opgenomen in de regelgeving. Dit betreft bijvoorbeeld het verbod op het aanleggen van wegen of parkeergelegenheden in waterwingebieden, tenzij daarvoor een specifieke ontheffing is verkregen. Deze verboden zijn bedoeld om de ecologische functie van watergebieden te behouden en om het risico op bodemverontreiniging en verliezen in de biodiversiteit te beperken.

Duurzaam beheer van bodem en ondergrond

Een ander aspect dat in de regelgeving centraal staat, is het duurzaam beheer van bodem en ondergrond. De bodem wordt gezien als een niet-herstelbaar milieu, en daardoor is het van groot belang om gebruik te maken van verantwoorde bouwmethoden en materialen. Dit geldt vooral voor projecten die betrekking hebben op de winst van schaliegas of -olie, waarbij het risico op bodemverontreiniging en omgevingsveranderingen groot is.

De provincie Flevoland heeft daarom een beleidskader opgesteld dat zowel op korte als lange termijn gericht is op de bescherming van het milieu en de leefbaarheid van de regio. Dit beleid is gebaseerd op het voorzorgsprincipe, waarbij de mogelijke negatieve effecten van bouw- en schipperactiviteiten zoveel mogelijk worden voorkomen.

Toezicht en meldingsverplichting

Bij het uitvoeren van grondwerken en schipperactiviteiten is het verplicht om meldingen te doen bij de toezichthouder. Deze meldingen zijn onderdeel van de regelgeving en dienen om ervoor te zorgen dat de activiteiten worden uitgevoerd conform de geldende normen en standaarden.

Bijvoorbeeld bij het uitvoeren van sonderingen dient een logboek bijgehouden te worden, waarin het gebruik van de 'naprikmethode' en de diepte van de sondeergaten worden genoteerd. Deze log moet beschikbaar zijn voor de toezichthouder bij controles, zodat de uitvoering van de activiteiten kan worden gecontroleerd op naleving van de regelgeving.

Daarnaast zijn er ook meldingsverplichtingen voor het aanleggen van nieuwe wegen, parkeerplekken en andere infrastructuurprojecten. Deze verplichtingen zijn bedoeld om de provincie en andere relevante instanties op de hoogte te houden van de voorgenomen activiteiten, zodat eventuele milieu- of ruimtelijke problemen op tijd kunnen worden voorkomen.

Conclusie

De regelgeving rond grondwerken en schipperactiviteiten in Flevoland is uitgebreid en gedetailleerd. Deze regelgeving is ontworpen om zowel de leefomgeving als het milieu te beschermen, terwijl tegelijkertijd ruimte is voor bouw- en ontgrondingsprojecten. Het is essentieel dat zowel professionele bouwers als particulieren deze regelgeving kennen en naleven om eventuele overtredingen en risico’s te voorkomen.

Vrijstellingen zijn beschikbaar voor bepaalde activiteiten, zoals het uitvoeren van sonderingen of het bouwrijp maken van gebieden, maar dit gebeurt onder strikte voorwaarden. Verboden zijn ook opgenomen, met name voor schippers die met schadelijke stoffen werken. Dit duidt op een sterke focus op veiligheid, gezondheid en milieu.

Tenslotte speelt het duurzaam beheer van bodem en ondergrond een centrale rol in deze regelgeving. Het is duidelijk dat de regering van Flevoland zich bewust is van de eindigheid van grondstoffen en de ecologische waarde van de bodem. Door het toezicht te versterken en meldingsverplichtingen in te stellen, wordt deze regelgeving effectief uitgevoerd.