H2S-vorming in riolering: oorzaken, gevolgen en maatregelen

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

In de moderne rioleringssystemen is H₂S-vorming een veelvoorkomend probleem dat zowel het milieu als de infrastructuur kan aantasten. H₂S, of waterstofsulfide, is een giftig, brandbaar en geurig gas dat ontstaat door biologische processen in afvalwater. De opbouw van dit gas kan leiden tot ernstige schade aan rioleringen, gemaalinstallaties en putten, en is ook gevaarlijk voor werknemers en bewoners in de omgeving. In dit artikel worden de oorzaken van H₂S-vorming, de gevolgen en de mogelijke maatregelen besproken, op basis van de beschikbare bronnen.

Oorzaken van H₂S-vorming in riolering

H₂S ontstaat voornamelijk door het werk van sulfaat reducerende bacteriën (SRB’s) in het rioolwater onder zuurstofarme omstandigheden. Deze bacteriën gebruiken sulfaten (SO₄²⁻) als elektronenacceptor en breken deze af tot sulfiden (HS⁻, S²⁻). Deze sulfiden reageren met waterstof (H₂) om H₂S te vormen. Dit proces verloopt vooral in drukrioleringen, waarbij het rioolwater langere tijd in het systeem blijft en zuurstofgebrek ontstaat.

In vrij verval riolering kan H₂S-vorming optreden wanneer de verblijftijd van het rioolwater te lang is. In dergelijke systemen wordt het rioolwater niet opgevangen door druk, waardoor het langer in het systeem blijft en de kans op biologische afbraak groter is. Dit leidt tot een accumulatie van sulfiden en H₂S, wat op zijn beurt weer leidt tot schade aan de infrastructuur.

Gevolgen van H₂S-vorming

De gevolgen van H₂S-vorming zijn zowel milieu- als gezondheidsgerelateerd. Bij hoge concentraties kan H₂S leiden tot onmiddellijke bewusteloosheid en zelfs directe dood. Daarnaast is het gas giftig en kan het schadelijke effecten veroorzaken, zoals duizeligheid, misselijkheid en oogirritaties. Bovendien is H₂S brandbaar en kan het explosief worden bij bepaalde concentraties. Het gas is zwaarder dan lucht, waardoor het zich ophoopt in rioolstelsels en gemaalinstallaties, wat gevaarlijke situaties kan veroorzaken bij het openen van putdeksels.

Naast de directe gevaarlijkheden van H₂S is het ook schadelijk voor de infrastructuur. H₂S kan leiden tot zwavelzuurvorming, wat weer de aantasting van betonnen en metaal ondersteunt. Dit leidt tot versnelde vervuiling en kan grote kosten veroorzaken voor beheerders van rioleringssystemen.

Maatregelen tegen H₂S-vorming

Om H₂S-vorming te beperken, zijn er meerdere maatregelen beschikbaar. De eerste stap is het detecteren van H₂S in het rioolwater. Dit kan via continue metingen worden gedaan, waarbij sensoren en gasdetectors worden ingezet. Deze systemen helpen bij het vroegtijdig waarnemen van H₂S-concentraties en geven de beheerders de kans om passende maatregelen te nemen.

Een veelgebruikte oplossing is het doseren van chemicaliën om H₂S-vorming tegen te gaan. Bijvoorbeeld, het doseren van natriumnitraat kan helpen bij het verlagen van de concentratie H₂S. Daarnaast wordt er ook gewerkt aan biologische oplossingen, zoals ANL (Anaerobic Neutralizing Liquid), die bacteriën bevatten die sulfiden neutraliseren en zo de vorming van H₂S aanzienlijk verminderen.

Daarnaast zijn er ook technische maatregelen die kunnen worden genomen, zoals het inblazen van lucht in drukrioleringen om zuurstofgebrek te voorkomen. Bovendien kan het gebruik van materialen die minder gevoelig zijn voor H₂S-aantasting, zoals bepaalde roestvrij staal en aluminiumlegeringen, helpen bij het verlengen van de levensduur van rioleringen.

Conclusie

H₂S-vorming is een belangrijk probleem in rioleringssystemen, dat zowel milieu- als gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Het ontstaat door biologische processen in afvalwater onder zuurstofarme omstandigheden en kan leiden tot schade aan infrastructuur en gevaarlijke situaties. Om dit te beperken, zijn zowel technische maatregelen als biologische oplossingen van toepassing. Het detecteren van H₂S en het nemen van actieve maatregelen zijn essentieel om de impact van dit probleem te beperken en de veiligheid van werknemers en bewoners te waarborgen.

Bronnen

vorm