Waterberging en riolering in Heiloo: een klimaatadaptief beleid voor duurzame ruimtes

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

In de afgelopen jaren is het klimaat in Nederland steeds extremer geworden, met meer piekbuien, langdurige droogte en extreme temperaturen. Dit heeft gevolgen voor het waterbeheer, met name in gemeenten zoals Heiloo. Het probleem dat de gemeente tegenkomt, is dat het bestaande rioleringssysteem niet in staat is om het opgevangen regenwater voldoende te verwerken, waardoor er wateroverlast optreedt. Dit artikel bespreekt de situatie van de riolering in Heiloo, de maatregelen die de gemeente neemt om dit probleem te beheren, en de rol van bewoners bij het aanpassen van hun woning aan de nieuwe klimaatrealiteit.

Waterberging: een cruciale maatregel

Een van de belangrijkste oplossingen om wateroverlast te beperken, is het aanleggen van een waterberging. Dit is een systeem dat het regenwater opvangt en langzaam in de bodem laat wegzakken, in plaats van het direct in het openbare riool te laten lopen. Dit is vooral belangrijk in gebieden waar het riool niet in staat is om het opgevangen water te verwerken, zoals in Heiloo.

Volgens de Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB) mag afvloeiend hemelwater bij voorkeur niet in het openbare riool worden geloosd, maar moet het worden geleid naar een wadi of in de bodem of oppervlaktewater. De regel voor nieuwbouw is dat er per m² bebouwd oppervlak minstens 40 liter waterberging moet zijn. Voor een perceel van 60 m² is dit dus een capaciteit van 2400 liter, oftewel 2,4 m³. Dit helpt om de belasting op het openbare rioleringssysteem te verminderen en voorkomt dat het water op de buren terechtkomt.

Deze maatregel is niet alleen van belang voor de gemeente, maar ook voor de bewoners. Door het regenwater op hun eigen terrein vast te houden, dragen ze bij aan de voorkoming van wateroverlast. De gemeente stimuleert dit door bewoners te helpen bij het aanbrengen van infiltratie-units in de tuin of het aanpassen van het daksysteem zodat het regenwater op eigen terrein wordt opgevangen.

Gescheiden riolering: de toekomst van het rioleringssysteem

In Heiloo wordt er stap voor stap overgegaan van een gemengd rioleringssysteem naar een gescheiden rioleringssysteem. In een gemengd systeem wordt zowel afvalwater als regenwater in één riolering afgevoerd. Dit leidt echter vaak tot problemen, zoals stankoverlast, verontreiniging van de sloot en wateroverlast op straat. Daarnaast is het niet efficiënt om afvalwater en regenwater te verwerken in één systeem, vooral bij extreme buien.

Een gescheiden rioleringssysteem is daarom een betere oplossing. Hierbij wordt het afvalwater via het vuilwater-riool afgevoerd, terwijl het regenwater via een aparte leiding in de bodem of oppervlaktewater terechtkomt. Dit voorkomt dat het regenwater in het vuilwater-riool terechtkomt en zo bijdraagt aan overlast. Daarnaast is het systeem efficiënter, omdat het regenwater niet via hetzelfde systeem wordt afgevoerd als het afvalwater.

De gemeente Heiloo heeft al jaren een plan om dit systeem stap voor stap in te voeren. In woningen die na 2012 zijn gebouwd en in gebieden buiten de bebouwde kom is het al gescheiden. Dit is ook de reden waarom auto’s in deze wijken niet op straat mogen worden gewassen. Het water dat uit de auto’s komt, bevat schadelijke stoffen die via de straatkolken direct in de sloot terechtkomen. Dit is slecht voor de waterkwaliteit en kan leiden tot vervuiling van het oppervlaktewater.

Wateroverlast: gevolgen en voorkomen

Wateroverlast is een van de grootste uitdagingen in het klimaatbeleid van Heiloo. Het verschijnsel dat ‘water op straat’ overgaat in wateroverlast, kan leiden tot ernstige hinder of zelfs schade aan woningen en infrastructuur. De gemeente heeft daarom maatregelen genomen om dit te beheren.

De gemeente zorgt voor routes voor het regenwater, zoals het aanleggen van waterberging onder de berm of de straat, en het aanleggen van een gescheiden rioleringssysteem. Ook werkt de gemeente aan het versterken van de dijken, het verlagen van het waterpeil met gemalen en noodpompen, en het verhogen van de capaciteit van het rioolstelsel. Hiermee wordt beoogd om de impact van extreme buien te beperken.

Bewoners spelen hierbij een belangrijke rol. Door hun daken af te koppelen van het riool en het regenwater op hun eigen terrein te verwerken, bijdragen ze aan de voorkoming van wateroverlast. De gemeente betaalt de aansluiting op het hemelwater-riool en begeleidt bewoners bij het aanbrengen van infiltratie-units in de tuin. Daarnaast informeert de gemeente actief over het ontstaan van ‘water op straat’ en stimuleert zij het gebruik van bladscheiders in de regenpijp, die vaak wateroverlastproblemen kunnen voorkomen.

De rol van de gemeente en de bewoners

De gemeente Heiloo draagt zorg voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van de gemeente gelegen percelen. Ook is de gemeente verantwoordelijk voor het beheer van het rioleringssysteem en het voorkomen van wateroverlast. Dit omvat het aanleggen van waterberging, het aanpassen van het rioleringssysteem aan de klimaatverandering, en het stimuleren van deelname van bewoners bij het beheren van het regenwater.

De bewoners zijn op hun beurt verantwoordelijk voor het onderhouden van hun eigen rioleringssysteem. Dit omvat het reinigen van kolkken, het verwijderen van afval en het aanpassen van hun woning aan de nieuwe klimaatrealiteit. De gemeente biedt hierbij hulp en begeleiding, en stimuleert het gebruik van duurzame oplossingen zoals waterberging, infiltratie-units en het aanpassen van het daksysteem.

Klimaatadaptatie: een belangrijk onderdeel van het beleid

Het beleid van de gemeente Heiloo is gericht op klimaatadaptatie. Dit houdt in dat het beleid zich aanpast aan de veranderende klimaatomstandigheden, zoals meer piekbuien en langdurige droogte. De gemeente zorgt ervoor dat het rioleringssysteem voldoet aan de nieuwe eisen, en dat de bewoners hierin worden betrokken.

De gemeente heeft een Beleidsplan Klimaatadaptatie en natuurinclusief bouwen opgesteld, dat de maatregelen bevat om het klimaatprobleem te beheren. Hierin wordt onder meer aangegeven dat bij extreem hevige neerslag (1/100 jaar, 70 mm/uur) geen schade optrad aan bebouwing, infrastructuur en aan vitale voorzieningen. Bij 90 mm/uur (1/250 jaar) blijven vitale infrastructuur en voorzieningen functioneren en bereikbaar.

De gemeente zorgt ook voor een betere waterkwaliteit en beperkt de kans op wateroverlast. Dit gebeurt door het aanpassen van het rioleringssysteem, het aanleggen van waterberging en het stimuleren van deelname van bewoners.

Conclusie

In Heiloo is de riolering niet in staat om het opgevangen regenwater voldoende te verwerken, waardoor er wateroverlast optreedt. De gemeente neemt maatregelen om dit probleem te beheren, waaronder het aanleggen van waterberging, het aanpassen van het rioleringssysteem en het stimuleren van deelname van bewoners. De bewoners spelen een belangrijke rol in het beheren van het regenwater, en de gemeente biedt hierbij hulp en begeleiding. Klimaatadaptatie is een belangrijk onderdeel van het beleid, en de gemeente zorgt ervoor dat het rioleringssysteem zich aanpast aan de nieuwe klimaatrealiteit.

Bronnen

regen