Juiste fundering maken bij het metselen van een tuinmuur

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category grondwerk

Bij het metselen van een tuinmuur speelt de fundering een cruciale rol in de stabiliteit en levensduur van het werk. Zelfs een lage tuinmuur vereist een stevige basis om verzakkingen, scheefstand en andere structurele problemen te voorkomen. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op het grondwerk en fundering bij het metselen van een tuinmuur, met aandacht voor de stappen die moeten worden genomen, het benodigde materiaal en mogelijke fouten die moeten worden vermeden.

De rol van de fundering

De fundering is de basis van elk metselwerk en moet sterk genoeg zijn om het gewicht van de muur te dragen. Bij een tuinmuur is dit vaak minder zwaar dan bij een volledig gemetselde muur in een woning, maar het is niet minder belangrijk om erop te letten. Een slechte fundering kan leiden tot structurele problemen, zoals scheefstand of zelfs volledige instorting van de muur.

Volgens de bronnen is het aan te raden om een fundering te gieten die minstens zo breed is als de muur en diep genoeg reikt om vorstschade te voorkomen. De diepte van de fundering hangt af van de bodemgesteldheid en de hoogte van de muur, maar een standaarddiepte van 50 cm is vaak voldoende. De fundering moet bovendien goed worden afgewapend met betonijzers om de structuur te versterken.

Stappen bij het aanleggen van de fundering

Het grondwerk en het aanleggen van de fundering vormen een essentieel onderdeil van het metselen van een tuinmuur. Hieronder worden de belangrijkste stappen beschreven.

1. Het uitgraven van de geul

Het eerste wat gedaan moet worden, is het uitgraven van de geul op de plek waar de tuinmuur komt. De geul moet op minimaal 50 cm diepte liggen en twee keer zo breed zijn als de breedte van de muur. Dit zorgt voor voldoende ondersteuning en voorkomt eventuele stabiliteitsproblemen.

Een laag metselzand met cement van 20 cm is aan te raden om de fundering nog steviger te maken. De mengverhouding van cement en zand is hierbij 1 deel cement op 10 delen zand. Het zand en cement moeten goed door elkaar worden geharkt en vervolgens met een plank stevig worden aangestampt. Dit vermindert de kans op verzakking.

2. Het maken van een bekisting

Voor het gieten van de fundering is het aan te raden om een bekisting te gebruiken. Deze bekisting zorgt ervoor dat het beton niet met de aarde vermischt raakt en dat de fundering strak en rechtdoor giet. De bekisting kan gemaakt worden van stevige planken die waterpas worden uitgezet. Deze planken moeten ondersteund worden met piketten om te voorkomen dat ze bewegen tijdens het gieten.

In de lengterichting van de fundering moeten twee betonijzers van 4 of 5 mm dik gelegd worden. Deze ijzers moeten zorgvuldig in het midden van de fundering geplaatst worden, zodat ze het gewicht van de muur goed kunnen dragen. De betonijzers moeten niet op de grond rusten, maar op bakstenen of betonblokjes om ervoor te zorgen dat ze goed in het midden van de fundering liggen.

Om de betonijzers extra te versterken, kunnen in de breedterichting om de halve meter korte stukjes betonijzer op de twee staven geplakt worden met binddraad.

3. Het gieten van het beton

Het gieten van het beton moet zorgvuldig worden uitgevoerd. Het beton moet volgens de aanwijzingen op de verpakking worden aangemaakt. Zorg dat er voldoende beton is om de fundering volledig te vullen. Nadat het beton is gestort, moet het met een stok doorgeprikt worden om eventuele luchtbellen te verwijderen. Dit zorgt ervoor dat het beton gelijkmatig en stevig uithard.

Nadat het beton is gestort, moet het enkele dagen drogen voor de muur kan worden gemetseld. Dit zorgt ervoor dat de fundering sterk genoeg is om het gewicht van de muur te dragen.

Materialen en verhoudingen

Het kiezen van de juiste materialen en het aanhouden van de juiste verhoudingen zijn essentieel bij het metselen van een tuinmuur. Hieronder worden de belangrijkste materialen en hun verhoudingen beschreven.

Beton

Het beton dat gebruikt wordt voor de fundering moet van goede kwaliteit zijn. De verhouding van cement, zand en water moet afgestemd zijn op de gewenste sterkte en consistentie. Een standaardverhouding voor een tuinmuur is 1 deel cement op 10 delen zand. Het water moet zorgvuldig worden toegevoegd om ervoor te zorgen dat het beton niet te nat of te droog is.

Mortel

Naast beton wordt er ook mortel gebruikt bij het metselen van de bakstenen. De mortel dient als bindmiddel tussen de stenen en zorgt voor stabiliteit. Het is belangrijk om de juiste verhouding van cement, zand en water te gebruiken. Te veel water zorgt voor een te zwakke mortel, terwijl te weinig water de mortel te stijf maakt en het metselen lastiger maakt.

Bakstenen en andere materialen

Voor de muur zelf kunnen verschillende materialen gebruikt worden, zoals bakstenen, betonblokken of natuursteen. Het keuze van het materiaal hangt af van de gewenste esthetiek en de functie van de muur. Voor buitengebruik is het aan te raden om vorstbestendige bakstenen te gebruiken. Deze bakstenen zijn bestand tegen wisselende weersomstandigheden en voorkomen lekkage of scheefstand van de muur.

Natuursteen is ook een populaire keuze bij het metselen van een tuinmuur. Het heeft een natuurlijke uitstraling en is zeer bestand tegen de elementen. Het nadeel van natuursteen is echter dat het duurder is en extra aandacht vraagt bij het metselen.

Afwerking en onderhoud

Na het metselen van de tuinmuur kan er eventueel gekozen worden voor speciale afwerkingen, zoals snijvoegen of stootvoegen. Deze voegen geven de muur een strakke uitstraling en verbeteren de stabiliteit. Een andere optie is om de muur volledig te stucen, wat een zeer strak uiterlijk geeft.

Het is belangrijk om na het metselen de overtollige mortel te verwijderen voordat deze uithardt. Dit voorkomt dat de muur er later slecht uitziet en zorgt voor een nette afwerking. Tijdens het uithardingsproces moet het metselwerk beschermd worden tegen regen en vorst. Dit kan gedaan worden door het metselwerk te dekken of door een waterafstotende laag aan te brengen.

Het onderhoud van de tuinmuur is eveneens belangrijk. De voegen moeten regelmatig geïnspecteerd worden en eventueel opnieuw aangebracht of gerepareerd worden. Een waterafstotende laag kan het metselwerk extra beschermen tegen vocht en vuil.

Veelvoorkomende fouten en hoe deze te vermijden

Tijdens het metselen van een tuinmuur kunnen er verschillende fouten gemaakt worden. Door deze fouten te herkennen en te vermijden, kan het metselwerk stevig en duurzaam worden gemaakt.

1. Foute verhouding in de mortel

Een veelgemaakte fout is het gebruik van de verkeerde verhouding in de mortel. Dit kan leiden tot een te zwakke of te stijve mortel, wat het metselen lastiger maakt en de stabiliteit van de muur ondermijnt. Het is belangrijk om altijd de aanwijzingen op de verpakking van de mortel op te volgen en de verhouding van cement, zand en water nauwkeurig aan te houden.

2. Onstabiele fundering

Een andere veelgemaakte fout is een onstabiele fundering. Dit kan leiden tot verzakkingen, scheefstand of zelfs volledige instorting van de muur. Het is daarom essentieel om de fundering goed te wapenen en waterpas te zetten. Een fundering die te diep of te ondiep is, kan ook problemen opleveren. Het is aan te raden om een fundering te gieten die minstens zo breed is als de muur en diep genoeg is om vorstschade te voorkomen.

3. Onvoldoende aandacht voor afwerking

Een vergeten detail, maar toch belangrijk, is de afwerking van de muur. Veel mensen focussen te veel op het metselen zelf en vergeten de afwerking. Dit kan leiden tot een muur die er onaantrekkelijk uitziet en minder bestand is tegen de elementen. Het is belangrijk om de voegen goed te vullen en eventueel een waterafstotende laag aan te brengen om de muur extra te beschermen.

Conclusie

Het metselen van een tuinmuur is een project dat zowel esthetische als functionele waarde toevoegt aan een tuin. Het is echter belangrijk om aandacht te besteden aan het grondwerk en de fundering om ervoor te zorgen dat de muur stevig, duurzaam en veilig is. Door een solide fundering te gieten, de juiste materialen te gebruiken en de juiste verhoudingen aan te houden, kan een tuinmuur gemaakt worden die jarenlang stand houdt.

Het is aan te raden om tijdens het metselen aandacht te besteden aan het afwerken van de voegen en eventueel een waterafstotende laag aan te brengen. Dit zorgt voor een strakke uitstraling en extra bescherming tegen vocht en vuil. Door veelvoorkomende fouten te vermijden, kan het metselen van een tuinmuur een succesvolle klus worden.

Het metselen van een tuinmuur is een project dat zowel voor een huiseigenaar als voor een vakman uitkomt. Door de juiste stappen te volgen en de juiste materialen te gebruiken, kan een tuinmuur gemaakt worden die niet alleen functioneel is, maar ook een mooie toevoeging is aan de tuin.