Hoe werkt een riolering? Een overzicht van het systeem en de werking

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

Een riolering is een essentieel onderdeel van de infrastructuur van stedelijke gebieden en woningen. Het zorgt voor de afvoer van afvalwater en regenwater naar een zuiveringsinstallatie, waardoor overstromingen, geurhinder en gezondheidsrisico’s worden voorkomen. In dit artikel wordt uitgelegd hoe een riolering werkt, welke typen er zijn, en hoe het systeem in de praktijk wordt aangelegd. De informatie is gebaseerd op de bronnen die in het gegeven contextdocument zijn opgenomen.

Hoe werkt een riolering?

Een riolering is een stelsel van buizen, leidingen en afvoerputten dat afvalwater en regenwater opvangt en afvoert naar een afvalwaterzuiveringsinstallatie. Het proces begint wanneer er water wordt gebruikt, bijvoorbeeld bij het spoelen van het toilet, het nemen van een douche of het wegspoelen van afwaswater. Dit gebruikte water stroomt via de afvoer naar het rioolstelsel.

In een typisch rioleringssysteem zijn er twee belangrijke componenten: de hoofdleidingen en de aansluitingen. De hoofdleidingen, meestal ondergronds gelegen, vangen het afvalwater op van verschillende huizen en gebouwen. Deze leidingen leiden het water naar een centraal punt, zoals een waterzuiveringsinstallatie. De aansluitingen zijn de pijpleidingen die individuele huizen verbinden met het hoofdriool. Ze dragen het afvalwater van elk huis naar de hoofdleiding. Om verstoppingen te voorkomen en de stroming te bevorderen, maakt het rioleringssysteem vaak gebruik van hellingen, zwaartekracht en soms pompen.

In een gemengd rioleringssysteem worden zowel afvalwater als regenwater via hetzelfde systeem afgevoerd naar een afvalwaterzuiveringsinstallatie. Een nadeel van dit systeem is dat er veel relatief schoon water (meer dan 90% van de jaarlijkse neerslag) naar de zuivering wordt afgevoerd, waardoor de zuivering meer wordt belast dan strikt noodzakelijk. Om dit te kunnen oplossen zijn er in een gemengd stelsel overstorten, een soort noodventielen aangebracht, die het rioolwater ongezuiverd kunnen lozen op het oppervlaktewater. Hiermee wordt voorkomen dat gebouwen of doorgaande wegen onderlopen.

In een gescheiden riolering wordt het afvalwater en het regenwater gescheiden afgevoerd. Het afvalwater stroomt naar de afvalwaterzuiveringsinstallatie, terwijl het regenwater direct bij het oppervlaktewater terechtkomt. Dit type riolering is efficiënter en voorkomt overbelasting van zuiveringsinstallaties tijdens regenval.

Soorten riolering

Er zijn twee hoofdtypes riolering: vrij verval en mechanische riolering. Bij vrij vervalriolering maakt het systeem gebruik van de zwaartekracht om het water naar de plaats van bestemming te laten lopen. De rioolbuizen worden onder een kleine helling aangelegd, waardoor het regen- en afvalwater via natuurlijke stroming de juiste kant op gaat. Een nadeel van deze manier is dat buizen heel precies en vaak op grote diepte moeten liggen om te voldoen aan de minimale helling voor goede afstroming. Het voordeel is dat er geen of weinig pompen nodig zijn.

Bij mechanische riolering wordt het afvalwater via pompen en leidingen naar een zuiveringsinstallatie gevoerd. Dit systeem wordt vaak toegepast in het buitengebied om het afvalwater van verspreid liggende boerderijen en andere percelen naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie te vervoeren. Alternatief is het gebruik van een septic tank of een andere vorm van individuele behandeling van afvalwater. De mechanische riolering vervoert in verband met de beschikbare capaciteit in principe uitsluitend afvalwater. Hemelwater wordt lokaal afgevoerd naar open water of een infiltratiesysteem.

Aanleg van een riolering

Het aanleggen van een riool is een specialistisch werk dat essentieel is voor een goed functionerende waterafvoer. Een correct geïnstalleerd riool zorgt voor een optimale doorstroming van zowel afval- als regenwater, waardoor verstoppingen en overstromingen worden voorkomen. De aanleg van een riolering vereist zorgvuldige planning en uitvoering om een efficiënt en duurzaam systeem te garanderen. Allereerst is het van essentieel belang om de lokale voorschriften en bouwvoorschriften te raadplegen, aangezien deze variëren op basis van geografische locatie en bestemmingsplannen.

Voorbereiding: Voordat de werkzaamheden beginnen, moet een Klic-melding worden aangevraagd als er gegraven gaat worden met een machine. Hiermee krijg je inzicht hoe leidingen en kabels in de grond lopen zodat je veilig kunt gaan graven. Daarnaast moeten de benodigde vergunningen worden aangevraagd en wordt een gedetailleerd ontwerp gemaakt waarin de route en specificaties van het nieuwe riool zijn vastgelegd.

Graafwerkzaamheden: De route van de sleuven wordt gemarkeerd en vervolgens uitgegraven. Het is essentieel dat de sleuven op de juiste diepte en met de juiste helling worden gegraven om een goede afvoer te garanderen. In 2023 werden bijna 49.000 graafschades gemeld bij de RDI, wat het belang onderstreept van zorgvuldige graafwerkzaamheden.

Buizen plaatsen: De rioolbuizen worden in de sleuven gelegd en aan elkaar verbonden. Hierbij worden ook inspectieputten geïnstalleerd. De verbindingen worden getest op lekkages om ervoor te zorgen dat het systeem waterdicht is.

Aansluiten hoofdriool: Het nieuwe riool wordt aangesloten op het bestaande hoofdriool. Dit moet nauwkeurig gebeuren om te voorkomen dat er problemen ontstaan bij de afvoer van het water.

Oorzaken van verstoppingen

Er zijn meerdere oorzaken die tot een verstopte afvoerbuis kunnen leiden. Een veelvoorkomende oorzaak is het verkeerd gebruik van de riolering, bijvoorbeeld het doorspoelen van voorwerpen zoals natte doekjes, maandverband, wattenstaafjes of voedselresten. Deze materialen zijn niet oplosbaar in water, waardoor ze snel tot ontstopping leiden. Ook kan het opstapelen van vetten en oliën in de leidingen leiden tot blokkage. Daarnaast kunnen wortels van bomen zich in de leidingen nestelen, wat scheuren veroorzaakt en de doorgang van water belemmert. Verouderde leidingen kunnen ook leiden tot verstoppingen, aangezien ze sneller slijten en scheuren oplopen. Verzakking van de grond rond het riool kan ook leiden tot verstoppingen.

Onderhoud en reiniging

Om een goede werking van de riolering te garanderen, moet de leiding periodiek gereinigd worden. De frequentie is afhankelijk van de lokale omstandigheden. De reiniging vindt plaats vanuit een inspectieput. Onder hoge waterdruk wordt een slang met een speciale spuitkop het riool in geschoten, daarna wordt de slang langzaam terug getrokken en spuit het vuil zo naar de inspectieput. Hier wordt door een vrachtwagen met een vacuümtank het water met het vuil opgezogen. Het water wordt later weer afgelaten in het riool en het in de tank bezonken vuil wordt afgevoerd naar een verwerkingsinstallatie. In extreme gevallen kunnen riolen verstopt raken door een vetberg.

Kosten van het ontstoppen van een riolering

Het ontstoppen van een riolering is geen alledaagse klus, dus neemt het wel een prijskaartje met zich mee. Hoeveel de totale prijs bedraagt is afhankelijk van verschillende factoren. Denk aan materiaalkosten, vervoerskosten, de soort ontstopper en natuurlijk het uurloon van de vakman. Een exacte prijs kunnen we dus niet geven. Een ontstopte riolering is wel vrij standaardwerk voor een loodgieter, dus meestal kan hij op voorhand wel een vaste prijs meegeven.

De prijzen van een vakman om een riool te ontstoppen wisselen tussen 60 en 250 euro. Dit is een indicatie. Natuurlijk is er een groot verschil tussen beide bedragen, de meeste specialisten zullen daartussen zitten. Reken op een bedrag tussen 140 en 180 euro. Boven die prijs zit je meestal al aan het weekend- of spoedtarief.

Conclusie

Een riolering is een complex maar cruciaal systeem dat bijdraagt aan de gezondheid en veiligheid van onze gemeenschappen. Het systeem zorgt voor de efficiënte afvoer en behandeling van afvalwater en regenwater, waardoor we beschermd blijven tegen overstromingen en ziekten. Door een goed begrip van hoe riolering werkt en het belang van regelmatig onderhoud en beheer, kunnen we ervoor zorgen dat deze vitale infrastructuur optimaal blijft functioneren en bijdraagt aan een schone en gezonde leefomgeving.

Bronnen

werkt

Hoe werkt een riolering? Een overzicht van het systeem en de werking