Bouw- en grondwerken: verplichtingen, veiligheid en regelgeving

Bij het uitvoeren van bouw- of grondwerken op een terrein zijn diverse verplichtingen, regelgevingen en veiligheidsmaatregelen van toepassing. Deze regels zijn bedoeld om de veiligheid van het bouwterrein, het omgevingsverkeer en de openbare voorzieningen te waarborgen. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten behandeld aan de hand van de lokale regelgeving in de gemeente Vianen, zoals deze is beschreven in het document van de overheid.

Afscheiding van het bouwterrein

Een van de eerste en meest essentiële verplichtingen bij het uitvoeren van bouw- of grondwerken is de afscherming van het bouwterrein. Artikel 4.9 van de lokale regelgeving stelt duidelijk dat het bouwterrein moet worden afgeschermd indien er sprake is van gevaar of hinder voor het omgevingsverkeer of aangrenzende terreinen. Deze afscheiding moet doeltreffend zijn en zo weinig mogelijk hinder opleveren voor het verkeer. Bovendien mag de toegang tot brandkranen en andere openbare voorzieningen, zoals leidingen, niet worden belemmerd.

Wanneer het bouwterrein niet is afgeschermd, is het noodzakelijk om het terrein te bewaken, tenzij het bouwtoezicht dit niet nodig acht. Dit betekent dat de bouweigenaar of aannemer verantwoordelijk is voor de veiligheid van het terrein, ook in rusttijden of tijdens afwezigheid van werknemers.

Veiligheid van hulpmiddelen

Naast de fysieke afscheiding is ook de veiligheid van hulpmiddelen van groot belang. Artikel 4.10 legt uit dat afscheidingen, steigers, ladders, heistellingen, transportinrichtingen en ander hulpmateriaal van goede kwaliteit en in goede staat van onderhoud moeten zijn. Deze materialen moeten voldoen aan de eisen van goed en veilig werk.

Daarnaast is het verboden om bij het uitvoeren van bouw- of grondwerken werktuigen of stoffen te gebruiken die gevaarlijk zijn voor de omgeving. Dit betreft bijvoorbeeld het gebruik van explosieve materialen of chemische stoffen die risico’s kunnen opleveren voor werknemers of het milieu.

Verbod op het verwijderen van veiligheidsmaatregelen

Een belangrijk aspect van veiligheid is ook het behoud van veiligheidsmaatregelen tijdens de uitvoering van bouwwerkzaamheden. Artikel 4.9 bevat een duidelijk verbod op het wegnemen of opheffen van stempels, schoren, kruisen of zwiepingen, zolang deze uit veiligheidsoogpunt nodig zijn. De toepassing van deze maatregelen is essentieel om instorting of andere ongelukken te voorkomen.

Veiligheid bij het bouwen

In het kader van bouwen gelden ook specifieke regels over de hoogte en ligging van bouwwerken. Bijvoorbeeld bepaalt artikel 2.5.24 dat de hoogte van een bouwwerk niet meer mag bedragen dan 15 meter, tenzij er bijzondere omstandigheden zijn. Deze regel geldt zowel binnen als buiten de bebouwde kom. Als een bouwwerk grenst aan meerdere wegen op verschillende hoogtes, geldt de hoogte ten opzichte van de laagst gelegen weg.

Daarnaast zijn er bepalingen voor bouwwerken die op niet aan een weg grenzende terreinen worden gebouwd. In dergelijke gevallen mag de hoogte van het bouwwerk niet meer bedragen dan 2,70 meter, tenzij de omringende bebouwing geen beletsel vormt. In dat geval kan het bevoegd gezag een afwijking toestaan.

Regels voor de ligging van bouwwerken

De ligging van bouwwerken is ook onderworpen aan regelgeving. Artikel 2.5.15 bepaalt dat bij een woning of woongebouw een erf aanwezig moet zijn. Dit erf moet ten minste een strook grond omvatten die:

• Over de volle breedte van het gebouw aansluit aan de achtergevel.
• Ten minste 5 meter diep is in het deel dat achter het gebouw ligt.

De maat van deze diepte moet worden gemeten haaks op de achtergevelrooilijn, vanuit het verst achterwaarts gelegen deel van het gebouw. Balkons en veranda's blijven hierbij buiten beschouwing.

Het bevoegd gezag kan een afwijking toestaan in bijzondere gevallen, zoals wanneer het gebouw gelegen is op een terrein met twee tegenover elkaar liggende zijden die grenzen aan wegen, openbaar water of spoorwegen. In dergelijke gevallen moet wel een erf van redelijke afmetingen tot stand worden gebracht.

Voorgeschreven wegen en toegang

Tijdens bouw- en grondwerken zijn er ook specifieke eisen voor wegen en toegang. Artikel 2.5.5 legt de ligging van de voorgevelrooilijn vast. Deze lijn is afhankelijk van de regelmatige ligging van de bestaande bebouwing. Als er geen dergelijke bebouwing is, wordt de rooilijn bepaald op basis van de wegbreedte.

Artikel 2.5.4 bevat ook regels voor de toegankelijkheid van gebouwen voor gehandicapten. Hierin wordt gedefinieerd dat er een mede voor gehandicapten begaanbare weg of pad moet zijn. Deze wegen moeten ten minste 1,10 meter breed zijn, een vrije doorgang van minimaal 0,85 meter bieden en een hoogteverschil van maximaal 0,02 meter kunnen overbruggen.

Openbaarheid van gegevens

Bij het indienen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor het bouwen, geldt ook een regel over de openbaarheid van gegevens. Deze aanvraag ligt standaard ter inzage voor iedereen. De aanvrager kan echter een verzoek indienen om bepaalde gegevens niet openbaar te maken, mits deze gegevens niet nodig zijn bij de beoordeling van het bouwplan.

Wijze van meten van de hoogte van bouwwerken

De manier van meten van de hoogte van bouwwerken is ook vastgelegd in de regelgeving. Bijvoorbeeld moet de hoogte van een bouwwerk worden gemeten vanaf het straat- of terreinpeil, afhankelijk van de ligging van de hoofdtoegang. De hoogte mag niet meer bedragen dan 15 meter in de bebouwde kom en 37 graden voor de helling van de daken.

Veiligheid en veiligheidsmaatregelen

Bij bouw- en grondwerken zijn er diverse veiligheidsmaatregelen die moeten worden nageleefd. Zo is het verboden om stempels, schoren, kruisen of zwiepingen weg te nemen of op te heffen, zolang zij uit veiligheidsoogpunt nodig zijn. Bovendien moet het gebruik van werktuigen en stoffen die gevaarlijk zijn voor de omgeving, worden vermeden.

De afscherming van het bouwterrein is een verplichte maatregel wanneer er gevaar of hinder te duchten is. Deze afscheiding moet zodanig worden geplaatst en ingericht dat het verkeer zo min mogelijk hinder ervan ondervindt. Wanneer het bouwterrein niet is afgeschermd, moet het bewaakt worden, tenzij het bouwtoezicht dit niet nodig acht.

Toegang tot brandkranen en openbare voorzieningen

Een belangrijk aspect van de veiligheid bij bouw- en grondwerken is de toegang tot brandkranen en andere openbare voorzieningen. De afscheiding van het bouwterrein mag deze toegang niet belemmeren. Dit betreft onder andere leidingen en andere voorzieningen die essentieel zijn voor het functioneren van de openbare ruimte.

Conclusie

Bij het uitvoeren van bouw- of grondwerken zijn diverse regelgevingen en verplichtingen van toepassing die bedoeld zijn om de veiligheid van het bouwterrein en de omgeving te waarborgen. Deze regels omvatten onder andere de afscherming van het bouwterrein, de veiligheid van hulpmiddelen, de ligging en hoogte van bouwwerken, en de toegang tot openbare voorzieningen. Het naleven van deze regels is essentieel om risico’s voor werknemers, omgevingsverkeer en het milieu te voorkomen.

Bijzondere aandacht dient uit te gaan naar veiligheidmaatregelen, zoals het behoud van stempels, schoren en het gebruik van veilige hulpmiddelen. Tevens is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het bouwterrein goed is afgeschermd en dat de toegang tot brandkranen en openbare voorzieningen niet wordt belemmerd.

Deze richtlijnen zijn van toepassing op zowel professionele aannemers als DIY-ontwikkelaars. Het naleven van deze regels is essentieel om risico’s te voorkomen en om de veiligheid van het bouwterrein en de omgeving te waarborgen.

Bronnen

1. Lokale regelgeving overheid.nl