Zadelmak Maken: De Essentie van Grondwerk en Vertrouwen

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category grondwerk

Zadelmak maken is een cruciaal proces in de opleiding van jonge paarden. Het gaat niet alleen om het introduceren van een zadel en een ruiter, maar om het opbouwen van vertrouwen, het leren reageren op bevelen en het fysiek en mentaal voorbereiden op het rijden. Uit de meeste bronnen blijkt dat het succes van het zadelmak maken sterk afhankelijk is van grondwerk. Dit artikel bespreekt de rol van grondwerk bij zadelmak maken, de stappen die meestal worden genomen en de voordelen van een goed gestructureerde aanpak.

Het Belang van Grondwerk

Grondwerk vormt de basis voor alles wat er later onder zadel komt. Zoals Véronique in haar uitleg aangeeft, is het doel van grondwerk om het paard te leren vertrouwen op de mens en om te wennen aan situaties die later onder zadel voorkomen. Dit omvat het wennen aan geluiden, contact met ruiter, zadel en zadelspullen.

In praktijk wordt dit grondwerk vaak uitgevoerd door ervaren trainers of stallen. Zoals uit de uitleg van Edward van den Bragt op Stoeterij Sterrehof blijkt, wordt het paard eerst leren staan aan de ketting, poetsen en longeren. Later wordt er een zadeltje gelegd, beugels gedaan en het paard wordt gestimuleerd om rustig te blijven tijdens deze oefeningen.

Het grondwerkprogramma kan meerdere weken in beslag nemen. Tijdens deze periode wordt een vertrouwensband opgebouwd tussen paard en ruiter, zodat het paard later minder stress zal ervaren als er een ruiter op zit. Oefeningen zoals het trekken van beugels, het maken van geluiden, het kloppen op het zadel en het laten lopen in de binnenbak vormen een essentiële ondersteuning bij het wennen aan het idee van rijden.

De Onderdelen van Zadelmak Maken

Zadelmak maken bestaat uit verschillende onderdelen, waarbij grondwerk de eerste en meest fundamentale stap is. Na het grondwerk volgt het introductieproces van zadel en ruiter. Dit gebeurt stapsgewijs, zodat het paard zich niet overweldigd voelt. In de meeste gevallen wordt het paard eerst opgestapt, waarbij het zadel zonder ruiter op het paard wordt gelegd. De ruiter komt daarna aan in een ontspannen en rustige omgeving, zoals een binnenbak, waar het paard zich veilig voelt.

Bij het introductieproces worden ook standaard handelingen aangeleerd, zoals het doen van een noodstop, het ontspannen van schouders en het leren van de basisgangen (stap, draf en galop). Deze oefeningen worden geleidelijk ingebracht, meestal zonder directe druk op het paard.

Een belangrijk aspect van zadelmak maken is de juiste mindset van zowel ruiter als paard. Het paard moet weten wat er van hem wordt verwacht, en de ruiter moet in staat zijn om rustig te blijven en het paard te leiden zonder agressiviteit of overbelasting. Informatie uit de bronnen wijst erop dat een goed gestructureerde aanpak, waarbij het paard voldoende tijd krijgt om te wennen aan elk nieuw element, leidt tot een succesvolle overgang van grondwerk naar rijwerk.

Het Traject van Zadelmak Maken

Het traject van zadelmak maken kan variëren per paard, afhankelijk van leeftijd, voorkennis en temperament. Uit de ervaring van Edward van den Bragt op Stoeterij Sterrehof blijkt dat het proces doorgaans drie tot vier weken in beslag neemt. Gedurende deze tijd wordt het paard zowel fysiek als mentaal voorbereid op het rijden.

Bij jonge paarden, die vanaf het begin veel in de hand zijn geweest, is het zadelmak maken vaak vlotter. Dit komt doordat het paard al gewend is aan menselijke contacten en aanhandiging. Zoals Véronique en Patricia Hop benadrukken, is het van groot belang dat het paard eerst genoeg vertrouwen heeft opgebouwd in de samenwerking met de mens voordat het zadel op de rug komt.

De stappen die worden genomen zijn als volgt:

Grondwerk (weken 1-2)
Het paard wordt voorbereid op het idee van zadel en ruiter door te werken met geluiden, beugels en het wennen aan het zadel. Het paard moet leren zich ontspannen in deze situaties.
Introductie van het zadel (weken 3-4)
Het zadel wordt stapsgewijs op het paard gelegd. Het paard moet wennen aan het gewicht en de vorm van het zadel. Het wordt vaak los in de binnenbak gelaten om te leren lopen met het zadel.
Introductie van de ruiter (weken 3-4)
Naast het zadel wordt ook de ruiter geïntroduceerd. De ruiter zit eerst in het zadel zonder directe bevelen te geven. Later worden eenvoudige handelingen aangeleerd.
Opbouw van het rijtraject (weken 5 en verder)
Na het zadelmak maken wordt het paard geleid in het rijden, waarbij basisgangen en handelingen geleerd worden. De ruiter moet rustig en consequent blijven.

De Rol van Vertrouwen en Mindset

Een belangrijk thema in zowel grondwerk als zadelmak maken is het opbouwen van vertrouwen. Het paard moet weten wat er van hem wordt verwacht en zich veilig voelen in de situatie. Dit vertrouwen kan alleen ontstaan als de ruiter of trainer een consistente aanpak kiest en geen agressieve of onrustige signalen afgeeft.

Angst en onzekerheid zijn vaak de oorzaak van problemen bij zadelmak maken. Guus, een volledig groen paard, toont bijvoorbeeld puur en eerlijk hoe hij zich voelt. Zijn reacties zijn ongefilterd, wat betekent dat hij direct laat zien wat hij van iets vindt. Deze openheid is nuttig voor de ruiter, want het geeft duidelijkheid over de emotie van het paard. Het is aan de ruiter om op die emotie te reageren met geduld en begrip.

Het opbouwen van vertrouwen is ook van essentieel belang bij trailerladen en andere situaties waarin het paard zich onveilig kan voelen. Een goed gestructureerd grondwerkprogramma helpt het paard om te leren wat er van hem verwacht wordt in verschillende situaties. Zo wordt het mogelijk om later met minder stress en meer vertrouwen te werken.

Conclusie

Zadelmak maken is meer dan het eenvoudig introduceren van een zadel en een ruiter op een jong paard. Het is een traject dat grondwerk, vertrouwen, geduld en een consistente aanpak vereist. Uit de bronnen blijkt dat het succes van zadelmak maken sterk afhankelijk is van het voorafgaande grondwerk. Hierbij wordt het paard voorbereid op het idee van rijden, wat het mentaal en fysiek voorziet voor de overgang naar het rijden.

De stappen die worden genomen tijdens het zadelmak maken zijn zorgvuldig en stapsgewijs, zodat het paard zich op elk moment veilig en begrepen voelt. Het traject duurt meestal drie tot vier weken, afhankelijk van de leeftijd en het temperament van het paard. Een goed gestructureerde aanpak, waarbij het paard voldoende tijd krijgt om te wennen aan elk nieuw element, leidt tot een succesvolle overgang van grondwerk naar rijwerk.