Fundering van een huis: soorten, herkenning van problemen en risico’s

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

De fundering van een huis is een van de meest essentiële onderdelen van de constructie. Het zorgt ervoor dat het gewicht van het huis gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld en dat het bouwsel stabiel blijft. Echter, funderingsproblemen kunnen voorkomen en leiden tot serieuze schade, zoals scheuren in muren, verzakte vloeren of klemmende deuren. Het is daarom belangrijk dat huiseigenaren weten welk type fundering hun woning heeft, hoe funderingsproblemen herkend kunnen worden en welke risico’s er zijn. In dit artikel worden deze onderwerpen behandeld aan de hand van relevante informatie uit betrouwbare bronnen.

Wat is een fundering?

Een fundering is het onderste deel van een gebouw dat ervoor zorgt dat het gewicht van het huis wordt overgedragen op de ondergrond. Het is dus de basis van de woning. Een goede fundering zorgt ervoor dat het huis niet verzakt en dat er geen scheuren ontstaan in muren of vloeren. In Nederland zijn er verschillende soorten funderingen in gebruik, afhankelijk van de ondergrond en de bouwperiode van het huis. De fundering speelt een cruciale rol in de duurzaamheid en veiligheid van een woning.

Soorten funderingen

Er zijn verschillende soorten funderingen die in Nederland worden gebruikt. De keuze van het type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. De meest voorkomende funderingen zijn:

Fundering op staal: Dit is een van de meest voorkomende funderingsvormen in Nederland. Het betekent dat het huis direct op een zand- of kleilaag staat, zonder heipalen. Dit type fundering komt vaak voor bij oudere woningen in steden of dorpen met een relatief harde ondergrond. Echter, bij droogte of bodemdaling kan de draagkracht van de ondergrond afnemen, wat kan leiden tot verzakkingen van de fundering.
Paalfundering: Bij paalfundering worden palen in de ondergrond gedreven om het huis op een stabiele basis te plaatsen. Deze fundering wordt vaak gebruikt wanneer de zandlaag dieper ligt in de ondergrond. Paalfundering zorgt voor meer stabiliteit en er is minder kans op verzakking in vergelijking met fundering op staal. Er zijn verschillende soorten palen die gebruikt kunnen worden, zoals houten, betonnen of stalen palen.
Caissonfundering: Deze fundering wordt vaak gebruikt in gebieden met een zeer zwakke ondergrond. Het betreft een diepe fundering waarbij de palen diep in de grond worden gedreven tot een stabiele laag. Caissonfundering is technisch complex en wordt meestal gebruikt bij grote of zware bouwwerken.
Pijlerfundering: Bij deze fundering worden verticale stutten of pijlers gebruikt om het gewicht van het huis op een bepaalde manier te verdelen. Deze fundering is vaak te zien bij oude woningen of industriële gebouwen.
Algemene funderingsplaat: Dit betreft een platte betonnen plaat die onder het huis ligt en het gewicht van het gebouw gelijkmatig verdeelt over de ondergrond. Deze fundering is meestal gebruikt in gebieden met een stevige ondergrond.
Puttenfundering: Bij deze fundering worden individuele funderingsputten gemaakt waarin de funderingsconstructie wordt geplaatst. Deze methode is vaak te gebruiken in gebieden met een ongelijke ondergrond.

De twee meest gebruikte funderingen zijn fundering op staal en paalfundering. Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen over welk type fundering hun woning heeft. Deze informatie is onder andere te vinden in de oorspronkelijke bouwtekeningen van het huis.

Funderingsproblemen herkennen

Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren. Het herkennen van dergelijke problemen is essentieel om eventuele schade te voorkomen of op tijd te herstellen. Hieronder zijn enkele duidelijke signalen van funderingsproblemen:

Scheuren in de gevel of binnenmuren: Deze scheuren zijn vaak breder dan gewone haarscheurtjes. Ze ontstaan doordat de fundering (gedeeltelijk) verzakt en de muren dus minder steun krijgen.
Verzakkende vloeren of scheefstanden: Als de vloer op verschillende punten van het huis op verschillende hoogtes ligt, kan dit wijzen op verzakking van de fundering.
Deuren en ramen die klemmen: Als deuren en ramen gedurende een langere periode klemmen, kan dit het gevolg zijn van een veranderde constructie, die veroorzaakt wordt door een slechte fundering.
Ongelijke naden rondom ramen en deuren: Als de afstanden tussen de kozijnen en de muren van het huis veranderen, is dit een teken van een mogelijke funderingsprobleem.
Scheuren in de vloer: Deze zijn zeldzaam, maar kunnen ook wijzen op funderingsproblemen.

Funderingsproblemen kunnen voorkomen in huizen met een houten paalfundering of een ondiepe fundering, vooral in veengebieden. In deze gevallen kan het grondwaterpeil een rol spelen. Een daling van het grondwaterpeil kan leiden tot paalrot, wat weer leidt tot een verzwakking van de fundering.

Risicogebieden en klimaatverandering

In Nederland zijn er verschillende risicogebieden waar funderingsproblemen vaker voorkomen. Met name in regio’s zoals Rotterdam en Amsterdam is het vaak het geval dat oude huizen zijn gefundeerd op houten palen, die na jaren verzwakt zijn en mogelijk niet meer voldoende stabiels zijn. Hierdoor is er een verhoogd risico op verzakkingen.

Naast oude funderingssystemen, speelt klimaatverandering ook een rol bij het ontstaan van funderingsproblemen. Door langdurige droogte kan de bodem zich samentrekken, wat leidt tot vermindering van de draagkracht en mogelijk funderingsproblemen. Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) schat dat tussen de 487.000 en 537.000 woningen momenteel verhoogd risico lopen op verzakking door droogte. Door klimaatverandering kan dit aantal zelfs stijgen tot 687.000 woningen.

Er is een kaart beschikbaar op de website van het KCAF die inzicht geeft in de verdeling van funderingsproblemen per gemeente. Hoe donkerder de kleur op de kaart, hoe meer meldingen er zijn gedaan over funderingsproblemen in de afgelopen vijf jaar. Deze kaart helpt huiseigenaren en gemeenten om risicogebieden te identificeren en eventuele maatregelen te nemen.

Waarom het weten van je fundering belangrijk is

Het weten van het type fundering van je woning is niet alleen belangrijk om mogelijke funderingsproblemen te herkennen, maar ook bij verschillende bouw- en renovatieprojecten. Bijvoorbeeld:

Verwijdering van dragende muren: Als je een dragende muur verwijderd, is het essentieel dat je weet hoe de fundering van je huis is opgebouwd. Dit helpt bij het bepalen of extra ondersteuning nodig is.
Aanbouw of uitbouw van het huis: Als je een uitbreiding van je woning overweegt, is het belangrijk om te weten of de huidige fundering het extra gewicht kan dragen.
Aanleg van een dakterras of dakopbouw: Een dakterras of dakopbouw zorgt voor extra gewicht en moet daarom goed worden ondersteund door de fundering.
Aanleg van een garage, schuur of berging: Ook bij het aanleggen van een garage of schuur is het belangrijk te weten welk type fundering je huis heeft.
Aanvraag van een bouwvergunning: Bij het indienen van een aanvraag voor een bouwvergunning wordt vaak gevraagd welk type fundering het huis heeft. Deze informatie helpt bij het bepalen van de bouwtoegang en eventuele voorwaarden.

Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente de oorspronkelijke bouwtekening van hun woning opvragen, waarmee het type fundering achterhaalbaar is. Daarnaast kun je ook gebruik maken van een postcodecheck, die het type ondergrond in jouw regio toont zonder dat je grondmetingen hoeft uit te voeren.

Conclusie

De fundering van een huis speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van de woning. Het kiezen van het juiste type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren, zoals scheuren in de muren of verzakking van de vloeren. Het herkennen van deze problemen is essentieel om schade te voorkomen of op tijd te herstellen.

Met name in risicogebieden zoals Rotterdam en Amsterdam zijn funderingsproblemen vaker aan te treffen, vooral in huizen met oude houten paalfunderingen. Klimaatverandering verergert deze problemen door droogte en bodemdaling. Het is daarom belangrijk dat huiseigenaren weten welk type fundering hun woning heeft, zodat zij eventuele risico’s kunnen beoordelen en nodige maatregelen kunnen nemen.

Bij renovaties, uitbreidingen of bouwprojecten is het weten van de fundering essentieel voor de veiligheid en het succes van het project. Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen of een postcodecheck uitvoeren om het type fundering van hun woning te achterhalen.

Bronnen

huis