Fundering van een jaren '30 woning: bouwkundige kenmerken, risico’s en renovatieaanbevelingen

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

De fundering van een jaren '30 woning speelt een essentiële rol in de stabiliteit en levensduur van het gebouw. Deze woningtype, gebouwd tussen 1920 en 1940, is in Nederland erg geliefd vanwege het karakter, de architectuur en de ruimtelijke opzet. Toch zijn de funderingen van jaren '30 woningen vaak een cruciale aandachtspunt bij renovatieprojecten. In dit artikel worden de bouwkundige kenmerken van de funderingen van jaren '30 woningen besproken, evenals mogelijke problemen die erop kunnen ontstaan en de aanbevelingen voor herstel of verbetering.

Bouwkundige kenmerken van funderingen in jaren '30 woningen

Jaren '30 woningen zijn typisch gebouwd met een robuuste en karakteristieke bouwstijl. De funderingen zijn vaak van gemetselde aard en bestaan uit zware bakstenen en beton. In sommige gevallen is er ook een kelder aanwezig, wat extra stabiliteit biedt. De fundering rust meestal op een grondlaag die destijds als geschikt werd geacht, maar die na vele decennia veranderd kan zijn.

Een belangrijk kenmerk van de fundering is de eventuele aanwezigheid van een spouwmuur. Dit betreft een muurconstructie met een tussenruimte die de isolatie verbeterde en vocht buiten hield. Ondanks de technische vooruitgang die destijds werd gemaakt, kunnen deze funderingen na 70 tot 100 jaar slijtage vertonen.

Een specifieke constructie die in sommige jaren '30 woningen voorkomt, is de fundering op staal. Deze constructie wordt soms aangewend bij woningen met een broodjesvloer. De vloer rust op rood gearceerde funderingen, waarbij de binnenste fundering minder belast wordt dan de buitenste. Hierdoor kan ongelijk verzakken een probleem worden, wat leidt tot scheuren of verdraaiing van vloeren.

Typische funderingsproblemen bij jaren '30 woningen

Ondanks de robuuste bouwmanier uit de jaren 30, zijn er een aantal typische funderingsproblemen die in de loop van de jaren kunnen ontstaan. Deze problemen zijn vaak het gevolg van slijtage, veranderingen in de grond, of verkeerde aanpassingen in de loop der jaren.

1. Verzakkingen en scheuren in muren

Een van de meest voorkomende funderingsproblemen is verzakking. Dit betreft een situatie waarin de fundering in bepaalde delen iets dieper zakt dan in andere delen. De oorzaak kan liggen in ongelijk verdragen grond, wateraanvallen of verkeerde constructieve keuzes bij renovaties. Dit leidt vaak tot scheuren in muren, vooral in de buurt van deuren en ramen. Deze scheuren kunnen van klein tot groot zijn en zijn een teken dat de fundering niet meer evenwichtig werkt.

2. Vocht- en schimmelproblemen in de kelder

Kelders zijn een veelvoorkomend kenmerk van jaren '30 woningen en bieden ruimte voor opslag of extra verbouw. Toch zijn ze ook gevoelig voor vochtproblemen. Wanneer de fundering niet goed is geïsoleerd of er regelmatig water in de kelder komt, kan dit leiden tot opstijgend vocht, condensatie en schimmelvorming. Dit heeft gevolgen voor de leefbaarheid van het huis, evenals voor de structuursterkte van de fundering zelf.

3. Ongelijk verzakken

Ongelijk verzakken is een gerelateerd probleem dat vaak optreedt bij woningen met meerdere funderingspunten. Bijvoorbeeld bij een woning met een broodjesvloer die rust op drie funderingen, waarbij de binnenste fundering minder belast wordt. De kans op verzakking is dan groter in de buitenste delen, wat kan leiden tot verdraaiing van vloeren of muren. Dit is een complex bouwkundig probleem dat aandacht vereist van een ervaren bouwkundige.

Aanbevelingen voor het opsporen en oplossen van funderingsproblemen

Wanneer er vermoedens zijn van funderingsproblemen, is het belangrijk om deze snel aan te kaarten. Hier zijn een aantal aanbevelingen voor het opsporen en oplossen van funderingsproblemen in jaren '30 woningen:

1. Bouwkundige keuring uitvoeren

De eerste aanbeveling is om een bouwkundige keuring uit te voeren. Dit is een essentieel onderdeel van elke renovatie van een jaren '30 woning. Een bouwkundige expert kan de fundering inspecteren en beoordelen of er sprake is van slijtage, verzakking of andere problemen. Deze inspectie moet uitgebreid zijn en eventueel uitgevoerd worden met behulp van sondeeronderzoek of meetinstrumenten.

2. Verzakkingen herstellen

Wanneer verzakkingen zijn vastgesteld, kan er gekozen worden uit verschillende herstelmethoden. Een veel gebruikte methode is verduveling, waarbij het grondwater in de fundering wordt verlaagd en de grond wordt vastgesteld. Alternatief kan er gekozen worden voor versterking van de fundering, bijvoorbeeld door extra betonconstructies of pilaren te plaatsen.

3. Vochtproblemen voorkomen of oplossen

Voor vochtproblemen is het belangrijk om de fundering goed te isoleren en te zorgen voor een goede waterafvoer. Dit kan behelzen het aanbrengen van een waterdicht laagwerk in de kelder of het aanpassen van de regenwaterafvoer. Ook is het nuttig om een mechanische ventilatie in te bouwen in ruimtes met vochtproblemen, zoals de keuken en badkamer.

4. Uitbouw of aanbouw: fundering meenemen in de planning

Bij een uitbouw of aanbouw is het essentieel dat de fundering meegenomen wordt in de planning. Wanneer er een nieuwe ruimte of verlenging wordt gemaakt, moet de bestaande fundering getest en eventueel aangepast worden. Dit geldt met name bij een aanbouw die extra gewicht op de fundering legt. Een bouwkundige expert kan hierbij helpen om de structuur aan te passen zonder dat de fundering overbelast wordt.

5. Regels en vergunningen naleven

Bij elke funderingsaanpassing of verbouw is het belangrijk om de lokale bouwvoorschriften en eventuele erfgoedregelgeving te respecteren. Sommige jaren '30 woningen zijn namelijk gelegen in beschermde stadsgezichten of erfgoedgebieden. In dat geval is het verplicht om een bouwvergunning aan te vragen en eventuele bouwkundige keuzes vooraf te bespreken met de gemeente.

Conclusie

De fundering van een jaren '30 woning is een cruciaal onderdeel van het gebouw. Ondanks de robuuste bouwtechnieken uit die periode, kunnen er na vele decennia problemen ontstaan, zoals verzakkingen, scheuren in muren, vochtproblemen of ongelijk verdragen grond. Het is daarom belangrijk om regelmatig de fundering te inspecteren en eventuele tekortkomingen snel aan te kaarten. Bij renovatie of verbouw moet de fundering meegenomen worden in de planning, en waar nodig verbeterd of aangepast worden. Door dit te doen, blijft de jaren '30 woning niet alleen esthetisch aantrekkelijk, maar ook functioneel en veilig voor toekomstig gebruik.

Bronnen

woning
jaar