Piepschuim in funderingen: Duurzame en flexibele oplossing voor zachte ondergrond

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

De fundering van een gebouw of infrastructuurproject is een kritische fase in de bouw. Op zachte of instabiele ondergrond is een traditionele fundering niet altijd haalbaar of efficiënt. In de bouwsector wordt daarom steeds vaker gebruikgemaakt van innovatieve materialen, zoals piepschuim (EPS – Expanded Polystyrene), om de belasting van de constructie op de ondergrond zo laag mogelijk te houden. Dit artikel geeft een overzicht van de toepassing van piepschuim in funderingen, met aandacht voor de technische voorwaarden, voordelen, uitdagingen en praktische toepassingen zoals beschreven in bronnen.

Toepassing van piepschuim in funderingen

Piepschuim, ook wel EPS genoemd, wordt in de bouw gebruikt als lichtgewicht en duurzaam funderingsmateriaal. Het wordt vooral ingezet in gebieden met een zachte ondergrond, zoals veen- of kleigrond, waar het gewicht van een traditionele fundering leidt tot verzakkingen. Het lage gewicht van EPS zorgt ervoor dat de belasting op de ondergrond beperkt blijft, waardoor de kans op instabiliteit of aanslank kleiner is.

Een praktijkvoorbeeld van het gebruik van EPS in funderingen is beschreven in een project rond de Schipholbrug. Daar zijn vier fasen uitgevoerd waarin in totaal 31.000 m³ EPS gebruikt werd. De EPS-blokken werden met een elektrisch snijzwaard vervaardigd en daardoor werd zowel precisie als weinig afval gecreëerd. Na aanbreng van de EPS-constructies werden deze beschermd met een laag folie of concrete canvas – betonmatten die na het toevoegen van water harden. Dit laat zien dat het gebruik van EPS niet alleen beter aansluit op de funderingsdoelen, maar ook efficiënter is qua tijd en materiaalgebruik.

Voordelen van piepschuim in funderingen

De toepassing van piepschuim in funderingen biedt diverse voordelen, zoals:

Lage belasting op de ondergrond: EPS is extreem licht en daardoor ideaal om de druk op zachte bodems te beperken.
Snelheid van uitvoering: EPS-blokken kunnen snel worden vervaardigd en geplaatst, wat de bouwtijd beperkt.
Duurzaamheid: EPS is een herbruikbaar materiaal en draagt bij aan het verminderen van CO2-uitstoot in vergelijking met traditionele funderingsmaterialen.
Duurzame oplossing voor bodemdaling: In gebieden met bodemdaling, zoals in de Groene Hart, wordt piepschuim toegepast als structurele oplossing. In plaats van herhaaldelijk te verhogen met zand, wat kostbaar en tijdrovend is, kan piepschuim een langdurige en duurzame ophoogmethode bieden.

In gemeenten zoals Woerden, waar 80% van het gebied op slappe grond ligt, is piepschuim een van de voorgestelde oplossingen tegen de problematiek van bodemdaling. Het biedt een structurele, duurzame aanpak die niet constant herhaald hoeft te worden. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor zowel openbare wegen als bijvoorraamprojecten.

Uitdagingen en technische aandachtspunten

Hoewel piepschuim een efficiënte funderingsoplossing biedt, zijn er ook beperkingen en aandachtspunten:

Bescherming tegen externe invloeden: EPS is niet bestand tegen fysieke schade of extreme weersinvloeden. Daarom is het noodzakelijk om de constructie te beschermden, zoals met concrete canvas of folie, zoals beschreven in het project rond de Schipholbrug.
Aansluiting met bestaande funderingen: Bij kleine woningbouwprojecten, zoals bijkeuken- of schuuruitbreidingen, ontstaan vaak vragen rond het aansluiten van een nieuwe fundering op bestaande constructies. Een amateurbouwer die een strokenfundering wil leggen, moet rekening houden met de aansluiting op bestaande funderingen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om een klein deel van de bestaande fundering weg te hakken voor een vaste verbinding.
Prijs en logistiek: Hoewel EPS in de langere termijn kostenefficiënt is, kan de inkoopprijs voor kwaliteitsproductie relatief hoog zijn. Een amateurbouwer die overweegt om EPS-funderingsbekisting zelf te maken, moet rekening houden met de kosten en de moeite van het vervaardigen. Alternatieven zoals underlaimentplaten kunnen een goedkoper, maar minder duurzaam alternatief zijn.

Praktijkvoorbeeld: Eigen fundering bouwen

In een forumdiscussie op Klusidee wil een amateurbouwer een bijkeuken en uitbreiding van een schuur realiseren. Hij overweegt een strokenfundering te leggen met voorkeur van EPS-funderingsbekisting, maar vindt de prijs hoog. Daarom overweegt hij onderlaimentplaten in te zetten. Hij wil eerst grond afgraven, riool aanleggen, fundering storten, leidingen aanleggen en vervolgens de rest opvullen met zand, waarbij de vloer op zand wordt gestort. Hij zoekt bevestiging of dit een goed idee is.

Deze aanpak lijkt technisch haalbaar, maar vereist een goed overzicht van de grondwaterstand, grondtype en de belasting die de constructie zal uitoefenen. In dit geval is het belangrijk om rekening te houden met:

De grondwaterstand: Als de grondwaterstand hoog ligt, kan zandvulling leiden tot instabiliteit. In zulke gevallen kan EPS of gewapende grond een betere oplossing zijn.
De aansluiting op bestaande constructies: Bij aansluiting op bestaande funderingen, zoals het huis of schuur, is het soms noodzakelijk om een deel van de oude fundering weg te hakken voor een vaste verbinding.
Het gebruik van EPS: EPS is een aantrekkelijke oplossing voor lichte constructies en zachte bodems, maar vereist bescherming en goede aansluiting op de omgeving.

Alternatieven en combinaties

Naast de toepassing van piepschuim zijn er ook andere alternatieven voor funderingen op zachte bodems:

Gewapende grond: Dit is een techniek waarbij grond wordt versterkt met kunststoffen om trekkrachten op te nemen. Deze methode is ideaal voor taludvorming en funderingen van wegen.
Drijvend bouwen: Voor gebieden waar geen taluds mogelijk zijn, zoals in natte en zachte bodems, kan drijvend bouwen een oplossing zijn. Hierbij drijft het bouwwerk op de bodem, wat het niet nodig maakt om een diepe fundering aan te leggen.
Grondvervanging of fixeren: In sommige gevallen wordt de zachte grond vervangen door een sterkere laag of chemisch gefixeerd. Deze oplossing is meestal kostbaar, maar biedt een betere stabiliteit.

De keuze voor een bepaalde methode hangt af van de omgeving, de belasting van het gebouw, de toegankelijkheid van het terrein en de budgettaire mogelijkheden.

Conclusie

Piepschuim is een innovatieve en duurzame oplossing voor funderingen op zachte bodems. Het lage gewicht, de snelle uitvoering en de duurzaamheid maken het een aantrekkelijke keuze voor zowel kleine woningbouwprojecten als grote infrastructuurprojecten. In praktijkprojecten zoals rond de Schipholbrug en in gemeenten als Woerden is EPS succesvol ingezet als funderingsmateriaal. Het biedt bovendien een structurele oplossing voor bodemdaling en kan een alternatief zijn voor herhaaldelijke verhogingen met zand of andere traditionele materialen.

Toch zijn er ook uitdagingen, zoals de bescherming tegen externe invloeden en de aansluiting op bestaande constructies. Bij kleine projecten, zoals bijkeuken- of schuuruitbreidingen, is het noodzakelijk om rekening te houden met de grondwaterstand, de belasting en de aansluiting op bestaande funderingen. In sommige gevallen kan een combinatie van EPS, gewapende grond of zandvulling de beste oplossing zijn.

In de toekomst is het wenselijk dat zowel particulieren als professionals bewust kiezen voor duurzame funderingsmethoden. Het gebruik van piepschuim en andere innovatieve materialen kan een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzamere en efficiëntere bouwpraktijk.

Bronnen

piepschuim