Een fundering zelf maken: stappen, materialen en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

Een fundering is een essentieel onderdeel bij het bouwen of uitbreiden van een woning, schuur of tuinhuis. Het is namelijk de basis waarop het gehele bouwwerk rust en bepaalt dus mede de duurzaamheid en stabiliteit van het project. Velen overwegen om een fundering zelf te maken om kosten te besparen of meer controle te hebben over het bouwproces. In dit artikel wordt uitgelegd hoe dit in de praktijk werkt, welke materialen en benodigdheden nodig zijn, en wat voor aandachtspunten je moet onthouden. De informatie is gebaseerd op praktische en technische richtlijnen uit betrouwbare bronnen.

Wat is een fundering en waarom is het belangrijk?

Een fundering is het onderste deel van een gebouw dat in de grond wordt geplaatst om het gewicht van het bouwwerk op een stabiele manier te verdelen. Het zorgt ervoor dat het gebouw niet zakt of verschuift door invloeden uit de grond. Bij het uitbouwen van een woning, het bouwen van een bijkeuken of het storten van een vloer is het daarom essentieel om een degelijke fundering te maken.

Volgens de informatie uit bronnen zoals Mijnkluswijzer.nl en Bouwadviesshop.nl, is het maken van een fundering een klus die zowel professionele als amateurelijke benadering toelaat, mits de juiste stappen worden gevolgd en de juiste materialen worden gebruikt. Een fundering op staal, ook wel fundering op zandbed genoemd, is een veelvoorkomende methode bij kleinere projecten zoals uitbreidingen, schuren of tuinhuisjes.

Benodigdheden voor het maken van een fundering

Om een fundering zelf te maken, zijn er een aantal basismaterialen nodig. Deze variëren afhankelijk van de keuze voor bekisting en de structuur van de fundering, maar de volgende benodigdheden zijn algemeen van toepassing:

Bekisting: Afhankelijk van jouw keuze maak je gebruik van houten planken en latten of alternatieve materialen zoals underlayementplaten. Bekisting is nodig om de betonmortel in de juiste vorm te houden.
Betonmortel: Dit is het hoofdmaterialen voor de fundering. Betonmortel is relatief goedkoop en makkelijk online te bestellen, wat het geschikt maakt voor amateurprojecten.
Gereedschap: Je zult gereedschap nodig hebben voor het afgraven, het plaatsen van de bekisting, het storten van de betonmortel en het trillen van de grond. Denk aan een trillers, een hark, een waterpas, een schop en eventueel een betonstortmachine.
Voorbereiding: Het is verstandig om eerst een tekening of constructieplan te maken, zodat je weet waar de fundering moet komen en welke afmetingen nodig zijn.

Hoe bereken je de dikte van de fundering?

De dikte van de fundering is afhankelijk van het gewicht van het gebouw dat erop komt te rusten. Volgens de informatie uit Mijnkluswijzer.nl is het aan te raden om bij het berekenen van de fundering hulp in te huren van een bouwkundige. Dit is omdat de fundering het fundament is van het bouwwerk en eventuele fouten hierin ernstige gevolgen kunnen hebben.

Een bouwkundige maakt een constructieberekening op basis van een constructietekening. Deze berekening is verplicht bij het indienen van een omgevingsvergunning en helpt om ervoor te zorgen dat de fundering veilig is. De constructieberekening bepaalt ook of er materialen gespaard kunnen worden, wat tot kostenbesparing kan leiden. Bijvoorbeeld kan een dunnere betonplaat voldoende zijn als de berekening dat aantoont.

Uitgraven en bekisting maken van de fundering

Het uitgraven van de fundering is een essentieel eerste stuk van het proces. De diepte van de fundering hangt af van de belasting die het bouwwerk zal uitoefenen. Als je bijvoorbeeld een bijkeuken bouwt, die niet al te zwaar is, kan een strokenfundering voldoende zijn. Dit type fundering bestaat uit stroken beton die langs de voorkant van de structuur worden gestort.

Een andere optie is een zogenaamde broodjesfundering, waarbij een kruipruimte onder de structuur is gemaakt. Dit type is vooral geschikt als er veel leidingen onder de structuur moeten lopen, zoals in het geval van een bijkeuken. De keuze voor een strokenfundering of broodjesfundering hangt dus af van de functie van het bouwwerk.

Het uitgraven van de fundering moet nauwkeurig gebeuren. De bodem wordt meestal afgeladen tot een diepte van ongeveer 30 tot 50 cm, afhankelijk van de omstandigheden. Vervolgens wordt een zandbed aangebracht als ondergrond voor de fundering. Dit zorgt ervoor dat de fundering gelijkmatig op de grond rust en niet zakt.

Bekisting maken

Voor de bekisting zijn meerdere opties mogelijk. Als je kiest voor een zelfgemaakte bekisting, kun je houten planken en latten gebruiken. Dit is goedkoper dan het kopen van een professionele EPS-funderingsbekisting, maar vereist meer handenarbeid. Een andere optie is het gebruik van onderlaymentplaten, zoals beschreven in een van de bronnen. Deze platen zijn goedkoop en makkelijk te verwerken, waardoor ze geschikt zijn voor amateurprojecten.

Storten van de fundering

Nadat de bekisting is opgezet en het zandbed is aangebracht, is het tijd om de betonmortel te storten. Dit moet gebeuren in één keer om te voorkomen dat er luchtlekken ontstaan of dat de betonmortel niet gelijkmatig zit. Het is belangrijk om de betonmortel goed te trillen, zodat er geen luchtbelletjes in blijven zitten. Dit verhoogt de sterkte van de fundering en voorkomt eventuele breuk.

Na het storten van de fundering is het verstandig om deze enkele dagen te laten uitharden, zodat het beton zijn volledige sterkte bereikt. Tijdens deze periode is het aan te raden om de fundering te beschermen tegen regen of andere weersinvloeden. Dit kan door het bedekken met een plasticfolie of door het aanbrengen van een zandbed.

Aansluiten op bestaande funderingen

Als je een nieuw bouwwerk bouwt dat aansluit op een bestaande structuur, zoals een schuur of een huis, moet je ook rekening houden met de bestaande fundering. In zo’n geval is het aan te raden om een stuk van de oude fundering weg te hakken, zodat het nieuwe bouwwerk er op een nette manier op aansluit. Dit voorkomt dat er later scheuren of andere problemen ontstaan door verschillen in de stabiliteit van de funderingen.

Een voorbeeld uit de bronnen beschrijft het geval van een bijkeuken die tussen het huis en een bestaande schuur wordt gebouwd. Hierbij werd overwogen om de fundering alleen langs de voorkant te storten, zodat de kopse kant van de fundering tegen het huis en de bestaande schuur zou rusten. Dit is een mogelijke oplossing, maar vereist wel zorgvuldige planning en uitvoering.

Aandachtspunten bij het maken van een fundering

Bij het maken van een fundering zijn er een aantal aandachtspunten die je moet onthouden:

Constructieberekening: Zorg ervoor dat je een constructieberekening hebt gemaakt, vooral als het bouwwerk zwaar is of als je plannen hebt om het later uit te breiden.
Bouwvergunning: Controleer of een bouwvergunning nodig is. In sommige gevallen is het maken van een fundering onderworpen aan regelgeving, en moet je een vergunning aanvragen.
Materialen en kwaliteit: Kies voor kwaliteitsvolle materialen. Goed beton en een stevige bekisting zijn essentieel voor de duurzaamheid van de fundering.
Veiligheid: Zorg dat het werkterrein veilig is en dat je voldoende beschermingsmaatregelen neemt, vooral bij het uitgraven van diepe kuilen.
Loodrechte afwerking: Zorg dat de fundering loodrecht is en gelijkmatig is uitgestort. Dit voorkomt scheuren en andere problemen in de toekomst.

De rol van de gemeentelijke ambtenaar

Volgens Bouwadviesshop.nl speelt de gemeentelijke ambtenaar een belangrijke rol bij het beoordelen van de veiligheid van de fundering. Aan de hand van een constructietekening en constructieberekening controleert deze ambtenaar of de fundering voldoet aan de regelgeving zoals vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Dit document bevat voorschriften met betrekking tot veiligheid, bruikbaarheid, gezondheid, milieu en energiezuinigheid.

De constructieberekening is dus niet alleen een eis bij het aanvragen van een bouwvergunning, maar ook een garantie voor de veiligheid van het bouwwerk. Bovendien helpt de berekening om eventuele kosten te besparen door materialen te optimaliseren, zoals het gebruik van een dunnere betonplaat.

Voor- en nadelen van het zelf maken van een fundering

Het zelf maken van een fundering heeft zowel voordelen als nadelen:

Voordelen: - Kostenbesparing: Het uitbesteden van het maken van een fundering kan relatief duur zijn. Door het zelf te doen, bespaar je op de kosten van een aannemer. - Controle en kennis: Door het zelf te doen, heb je meer controle over het proces en leer je er meer over het bouwproces. - Flexibiliteit: Je kunt de fundering aanpassen aan jouw wensen en het project.

Nadelen: - Technische kennis vereist: Het maken van een fundering vereist een bepaalde mate van technische kennis. Als je geen ervaring hebt met bouwprojecten, kan het risico op fouten groter zijn. - Tijd inzetten: Het maken van een fundering kost tijd, zowel bij het voorbereiden als bij de uitvoering. - Verantwoordelijkheid: Als het zelf gemaakte fundering later problemen geeft, ben jij verantwoordelijk voor eventuele schade en reparaties.

Conclusie

Het maken van een fundering is een essentiële klus bij elk bouwproject. Het kan zowel door een aannemer als door een amateur worden uitgevoerd, mits de juiste stappen worden gevolgd en de juiste materialen worden gebruikt. Een fundering op staal is een veelgebruikte methode bij kleinere projecten, zoals uitbreidingen of schuren. Het is verstandig om een constructieberekening te maken en eventueel hulp in te huren van een bouwkundige. De fundering moet zorgvuldig worden uitgegraven, de bekisting moet stevig zijn en het beton moet gelijkmatig worden gestort en getrild. Aansluitend op bestaande funderingen moet met zorg gebeuren, om problemen met stabiliteit later te voorkomen.

Het zelf maken van een fundering heeft voordelen, zoals kostenbesparing en kennisverwerving, maar vereist ook technische kennis en tijd. Het is verstandig om goed voor te bereiden en eventueel professionele hulp in te huren voor de berekening en beoordeling van de fundering. Zo zorg je ervoor dat je bouwwerk veilig en duurzaam is.