Fundering opmetsen: Aanlegmethoden, Technische Specificaties en Belangrijke Overwegingen

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

De fundering vormt de basis van elk gebouw en speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid ervan. Bij het opmetsen van een fundering zijn er verschillende factoren die nauwkeerig in overweging moeten worden genomen, zoals de belasting die het gebouw zal uitoefenen, de draagkracht van de ondergrond, en de juiste aanlegmethoden. In deze artikel wordt ingegaan op de technische aspecten van funderingen, de meest gebruikte methoden, en de noodzakelijke stappen die bij het ontwerp en de uitvoering van een fundering moeten worden genomen.

Het is belangrijk om te benadrukken dat de keuze van de funderingsmethode sterk afhankelijk is van de aard van de bodem en de omgevingsfactoren. Deze informatie wordt verkregen via een sondering, een geotechnisch onderzoek dat essentieel is voor een betrouwbaar ontwerp.

Funderingsmethoden en Aanlegtechnieken

Er zijn verschillende manieren waarop een fundering kan worden opgemetseld, afhankelijk van de belasting van het gebouw en de eigenschappen van de ondergrond. Twee van de meest gebruikte methoden zijn fundering op staal en fundering op draagkrachtige grondlagen.

Fundering op staal

Fundering op staal is een klassieke methode die vaak wordt toegepast wanneer de draagkrachtige laag (vaste grondslag) niet te diep onder het maaiveld ligt, bijvoorbeeld tussen 80 en 100 cm. Deze methode maakt gebruik van metselwerk om de belasting over een grotere breedte te spreiden. In dit geval worden blokken van tenminste twee lagen hoog gemetseld, waarbij aan beide zijden een kwart steen wordt versprongen. Dit dient om schuifspanningen in het metselwerk te verminderen en de stabiliteit van de fundering te waarborgen.

De keuze van het bouwmateriaal is hierbij belangrijk. In veel gevallen wordt kalkzandsteen of klinker gebruikt. Deze materialen zijn goedkoper dan baksteen en voldoen meestal aan de nodige eisen qua stabiliteit en duurzaamheid. De funderingsopbouw kan bijvoorbeeld bestaan uit kalkzandsteen tot twee lagen onder het maaiveld, na welke overgang wordt gemaakt naar baksteen.

Een vuistregel die vaak wordt gehanteerd, is dat de aanlegbreedte van de fundering ongeveer 2 tot 3 keer zo groot is als de dikte van het opgaande muurwerk. Deze regel kan worden gebruikt als een grove benadering, maar het is geen wetenschappelijk gestaafde methode. Bij grote muurbelastingen en lage toelaatbare gronddruk kan deze vuistregel leiden tot foute berekeningen en onvoldoende ondersteuning.

Fundering op draagkrachtige grondlagen

Wanneer de draagkrachtige laag van de ondergrond dieper ligt, wordt vaak gekozen voor een fundering op draagkrachtige grondlagen. Deze methode omvat het aanleggen van strokenfunderingen, poerenfunderingen of plaatfunderingen. Bij strokenfunderingen wordt een verbrede zone gerealiseerd onder de dragende muren, waarbij de breedte van deze strook afhankelijk is van de dikte van het muurwerk.

Plaatfunderingen worden gebruikt wanneer de draagkrachtige grond te diep ligt, bijvoorbeeld in moerassen of op aangevulde grond. In dergelijke gevallen wordt een dikke betonnen plaat op de draagkrachtige grond gelegd. Deze methode biedt goede stabiliteit en verspreidt de belasting over een groot oppervlak.

Een belangrijk voordeel van deze methoden is dat ze zich goed gedragen onder zware belastingen en in variabele grondomstandigheden. Daarnaast zijn ze duurzaam en geschikt voor zowel particuliere woningen als commerciële gebouwen.

Sondering en Bodemonderzoek

Voor het ontwerp van een fundering is een grondige sondering onmisbaar. Deze methode levert continue meetdata over de weerstand van de ondergrond en geeft inzicht in de structuur van de bodemlagen. In Nederland wordt vaak gebruikgemaakt van de CPT-sondering (Cone Penetration Test), een methode die nauwkeurige en betrouwbare gegevens oplevert.

Bij een CPT-sondering wordt een kegelvormige sonde verticaal in de grond gedrukt. Tijdens deze procedure worden parameters zoals conusweerstand en wrijvingsweerstand gemeten. Deze gegevens worden vervolgens gebruikt om een sondeerprofiel te genereren, dat essentieel is voor het bepalen van het juiste funderingstype en de benodigde diepte.

Het is belangrijk op te merken dat de sondering niet verplicht is volgens het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), maar dat gemeenten deze verplicht kunnen stellen, vooral bij grotere projecten. Het uitvoeren van meerdere sonderingen op verschillende locaties zorgt voor een volledig en representatief beeld van de bodemgesteldheid.

Bij funderingspalen wordt bovendien rekening gehouden met krachten als negatieve en positieve kleef, en puntweerstand, die de draagkracht van de fundering bepalen. Deze gegevens zijn cruciaal voor het ontwerp en de uitvoering van een stabiele fundering.

Problemen bij Funderingen en Herstelmethoden

Hoewel funderingen vaak goed worden ontworpen en uitgevoerd, kunnen er toch problemen ontstaan. Deze problemen worden vaak herkend aan het voorkomen van scheuren in muren of vloeren, verkeerd functionerende deuren en ramen, of onregelmatigheden in de vloerhoogte. In dergelijke gevallen is het verstandig om een uitgebreid funderingsonderzoek te laten uitvoeren.

Bij dit soort onderzoek wordt de fundering blootgelegd, ingemeten en in kaart gebracht. Vervolgens worden monsters genomen, bijvoorbeeld bij houten funderingen, om te bepalen of er sprake is van rotting, schimmel of bacteriële aantasting. Het onderzoek volgt de laatste F3O-richtlijnen voor funderingsonderzoek, die ervoor zorgen dat de procedure consistent en objectief verloopt.

Wanneer funderingsproblemen worden vastgesteld, zijn er verschillende herstelmethoden beschikbaar. Bijvoorbeeld kan de slechte bovengrond worden verwijderd en vervangen door een zandkoffer, of kan de grond worden verbeterd via verdichting of groutinjectie. In sommige gevallen wordt gekozen voor een volledige vernieuwing van de fundering, bijvoorbeeld door het aanleggen van betonnen palen of het uitbreiden van de funderingsplaat.

Conclusie

Het opmetsen van een fundering vereist zorgvuldige planning, technische kennis en het juiste gebruik van bouwmateriaal. De keuze van de funderingsmethode hangt af van de belasting die het gebouw zal uitoefenen en de eigenschappen van de ondergrond. Fundering op staal is geschikt voor relatief ondiepe draagkrachtige grondlagen, terwijl funderingen op draagkrachtige grondlagen vaak worden gebruikt wanneer de draagkrachtige laag dieper ligt.

Voor een betrouwbaar ontwerp is het uitvoeren van een sondering onmisbaar. Deze methode levert essentiële informatie over de bodemgesteldheid en helpt bij het bepalen van het juiste funderingstype. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met mogelijke funderingsproblemen, zoals verzakkingen of rotting, en om bij de eerste tekenen van problemen een uitgebreid onderzoek te laten uitvoeren.

Een goed ontworpen en uitgevoerde fundering zorgt voor de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het gebouw. Het is daarom verstandig om dit aspect van de bouwprocess geen ondergeschikt belang te geven.

Bronnen

opmetsen