Hoe diep moet de fundering voor een aanbouw zijn? Factoren, praktijk en advies

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

Bij het realiseren van een aanbouw is de fundering een cruciale ondergrond die het gewicht van de constructie draagt. De diepte van de fundering bepaalt de stabiliteit en duurzaamheid van het gebouw en hangt af van meerdere factoren. In dit artikel wordt ingegaan op de bepalende elementen bij het bepalen van de funderingsdiepte, rekening houdend met bodemgesteldheid, belasting, klimaatinvloeden en bouwtechnische voorwaarden. Ook worden praktische richtlijnen en aanbevelingen behandeld, zoals uitgelegd in diverse bronnen.

Fundering als basis van de constructie

Een fundering vormt de basis van elk bouwwerk en zorgt ervoor dat de belasting van het gebouw gelijkmatig over de grond wordt verdeeld. Dit is van groot belang om eventuele verzakking of schade aan de structuur te voorkomen. De fundering moet daarom voldoende diep liggen om de stabiliteit van het bouwwerk te waarborgen, maar ook de juiste breedte en hoogte moeten worden aangehouden.

Bij de aanbouw van een huis, garage of vlonder, hangt de benodigde diepte van de fundering af van het type bouwmaterialen, de gewichtsbelasting en de aard van de ondergrond. Een fundering die te weinig diep of onvoldoende verankerd is, kan leiden tot scheuren in muren, vochtproblemen of zelfs tot volledige instorting in extreme gevallen.

Factoren die de funderingsdiepte bepalen

1. Bodemgesteldheid

De aard van de ondergrond is een van de belangrijkste factoren bij het bepalen van de funderingsdiepte. In de praktijk wordt tussen verschillende grondsoorten onderscheid gemaakt, zoals zand, klei, leem en veen. Elke grondtype heeft andere druk- en sterkte-eigenschappen die invloed hebben op de funderingsconstructie.

Zandgrond is een stabiele ondergrond en kan een relatief minder diepe fundering toelaten. In een voorbeeld uit de bronnen wordt genoemd dat in de regio Eindhoven, waar de bodem zandgrond is, een funderingsbalk van 50 cm breed en 30 cm hoog en een diepte van 80 cm onder maaiveld voldoende kan zijn.
Zachte of veegrijke grond vereist vaak een diepere fundering om verzakking te voorkomen.
Grondwater speelt ook een rol. Ligt het grondwater dichtbij de oppervlakte, dan kan dit de stabiliteit van de fundering ondermijnen. In dergelijke gevallen is een diepere fundering of extra maatregelen, zoals het aanbrengen van een wadinkanaal of het verhogen van de laag droge grond, vaak noodzakelijk.

2. Gewicht van de constructie

De funderingsdiepte is sterk afhankelijk van het gewicht dat de fundering moet dragen. Lichte constructies, zoals een houten aanbouw, vereisen in principe een minder diepe fundering in vergelijking met zware constructies, zoals een betonnen garage of een uitgebouwde woonruimte.

Een houten aanbouw kan in sommige gevallen zelfs zonder fundering worden geplaatst, mits het bouwwerk licht genoeg is en het risico op verzakking wordt uitgesloten.
Voor zware constructies, zoals een garage of een uitbouw van beton, wordt vaak een funderingsdiepte van minstens 60 cm aanbevolen om de stabiliteit te waarborgen.

3. Klimaat en vorstgrens

In regio’s met strenge winters, waar de grond kan bevriezen, moet rekening worden gehouden met de vorstgrens. Bij bevriezen kan de grond opzwellen en eventueel de fundering beschadigen. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om de fundering dieper te leggen dan de vorstgrens.

Voor een aanbouw in een regio met een vorstgrens van bijvoorbeeld 60 cm is het aan te raden om de fundering ten minste 70 cm of dieper te graven om schade te voorkomen.

4. Bouwvoorschriften en normen

Elke regio heeft specifieke bouwvoorschriften en normen die moeten worden nageleefd. Deze bepalen vaak de minimale funderingsdiepte en andere technische eisen. Het is daarom altijd aan te bevelen om deze regels te raadplegen of advies in te winnen bij een bouwkundig deskundige of gemeente.

De funderingsdiepte kan ook bepalend zijn voor de bouwvergunning. Zonder de juiste fundering kan het project niet worden goedgekeurd.

Praktijkrichtlijnen voor de funderingsdiepte

Minimale diepte

In de praktijk wordt vaak een funderingsdiepte van minstens 60 cm onder maaiveld aangeraden voor een aanbouw. Deze diepte is voldoende om de stabiliteit te waarborgen in vele situaties, mits de bodemgesteldheid gunstig is.

In een voorbeeld uit de bronnen wordt een funderingsdiepte van 80 cm onder maaiveld genoemd, waarbij het grondwater al dichtbij ligt. In dergelijke gevallen kan het noodzakelijk zijn om de fundering dieper te leggen of extra maatregelen te nemen.

Breedte en hoogte van de fundering

De breedte en hoogte van de funderingsbalk zijn eveneens belangrijk. Bij een aanbouw van bijvoorbeeld 3×4 meter is een funderingsbalk van 50 cm breed en 30 cm hoog vaak voldoende, mits de bodem voldoende stevig is.

Voor een enkele muur is een fundering van 25 cm breed voldoende.
Voor een spouwmuur is een breedte van 40 cm aan te raden.

De hoogte van de funderingsbalk moet in overeenstemming zijn met de gewichtsbelasting van de constructie. Een houten aanbouw vereist bijvoorbeeld een andere hoogte dan een betonnen constructie.

Aanvullen van de ondergrond

Als de funderingsdiepte moet worden vergroot vanwege het grondwater of de bodemgesteldheid, kan de resterende diepte worden aangevuld met witte grond. Het aanvullen met lichte materialen kan helpen om vochtafvoer te waarborgen en de stabiliteit te verhogen.

Het aanvullen van de sleuf kan met een trilplaat worden gedaan, maar bij zwaardere constructies kan het noodzakelijk zijn om zwaarder materiaal of technieken te gebruiken.

Aanbevolen stappen bij het leggen van een fundering

Het leggen van een fundering is een complexe klus die beter in handen van een professional wordt gelaten, maar voor een DIY-project zijn er duidelijke stappen die worden aanbevolen:

Bepaal de benodigde diepte en afmetingen van de fundering, rekening houdend met bodem, gewicht en bouwvoorschriften.
Gravende sleuf, waarbij de sleuf langs een metselkoord wordt aangelegd om de afmetingen nauwkeurig te houden.
Maak een waterpas zandbed, dat vervolgens met water wordt besprenkeld om de ondergrond steviger te maken.
Stort het gewapende beton, waarbij rekening wordt gehouden met de dikte en sterkte van de fundering.
Controleer de kwaliteit, zodat eventuele fouten op tijd worden herkend en verbeterd.

Wanneer is een fundering niet nodig?

In bepaalde gevallen kan een fundering worden overgeslagen, mits het bouwwerk licht genoeg is en het risico op verzakking wordt uitgesloten. Een houten aanbouw, bijvoorbeeld, kan in sommige gevallen op de grond worden geplaatst zonder fundering.

Het is echter belangrijk om hierbij zekerheid te hebben over de stabiliteit van de ondergrond.
Het plaatsen van heipalen kan een extra maatregel zijn om de stabiliteit te waarborgen, zeker in minder stevige gronden.

Advies en professioneel advies

Het is aan te bevelen om bij het plannen van een aanbouw professioneel advies in te winnen, bijvoorbeeld bij een bouwkundig ingenieur of aannemer. Dit zorgt ervoor dat de fundering voldoet aan de bouwvoorschriften en de gewenste stabiliteit en duurzaamheid wordt bereikt.

In sommige gevallen kan het kostenefficiënter zijn om professioneel advies in te winnen dan om eventuele fouten later op te lossen.
Het is ook belangrijk om rekening te houden met mogelijke toekomstige veranderingen, zoals het verhogen van het bouwwerk of het aanleggen van een parkeerplaats.

Conclusie

De funderingsdiepte voor een aanbouw hangt af van meerdere factoren, zoals bodemgesteldheid, gewicht van de constructie, klimaatinvloeden en bouwvoorschriften. In de praktijk is een funderingsdiepte van minstens 60 cm onder maaiveld meestal aan te raden, maar dit kan variëren afhankelijk van de situatie. Het is belangrijk om deze keuze goed te onderbouwen en eventueel professioneel advies in te winnen. Een goede fundering is de basis van een stabiele en duurzame aanbouw en vermindert het risico op later schade of herstelkosten.

Bronnen

diep
aanbouw