Zelf een fundering maken voor een aanbouw: stappenplan en tips

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

Bij de realisatie van een aanbouw is het maken van een stevige fundering een van de meest kritische stappen. Een goed uitgevoerde fundering zorgt voor stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van de constructie. Hoewel het lijkt alsof dit een klus is voor professionals, is het in de praktijk mogelijk om de fundering zelf te maken, mits je de juiste kennis, gereedschap en planning hebt. In dit artikel leggen we een gedetailleerd stappenplan uit, evenals de nodige voorbereidingen, benodigdheden en tips om een aanbouw fundering zelf met succes te realiseren.

Voorbereiding

Voor je begint met het maken van de fundering, is het essentieel om goed voor te bereiden. Dit begint met het verkrijgen van een bouwtekening. Een bouwtekening geeft een duidelijk overzicht van de afmetingen, posities en belastingen van de aanbouw. Zonder deze informatie is het risico op fouten en onvolledige resultaten groot.

Daarnaast is het belangrijk om de nodige vergunningen in te winnen. Voordat je mag beginnen met funderen, moet je weten of je daadwerkelijk mag bouwen. Dit geldt vooral voor grotere projecten of aanbouwen die impact hebben op de omliggende omgeving.

Bij de voorbereiding speelt ook de grond een cruciale rol. De fundering moet minstens 60 cm diep uitgegraven worden om vriesbreuk te voorkomen. Dit geldt vooral in regio’s waar het in de winter kan vriezen. Daarnaast moet rekening gehouden worden met de grondsoort, omdat dit invloed heeft op de stabiliteit en het afwateringssysteem.

Benodigdheden

Voor het zelf maken van een fundering zijn verschillende benodigdheden nodig. De essentiële materialen zijn:

Beton (in de juiste hoeveelheid, afhankelijk van de afmetingen van de fundering)
Bekisting (optioneel, afhankelijk van de gekozen methode)
Wapeningsstaal
Gereedschap zoals schop, trilnaald, waterpas, emmer en afstandshouders
Kiezels voor een goed afwateringssysteem

Het is verstandig om zwaar materiaal, zoals een betonmolen of een kruiwagen, te huren indien nodig. Deze materialen zijn meestal niet beschikbaar in een privéomgeving, maar essentieel voor een goed resultaat.

Stappenplan voor het maken van de fundering

Stap 1: Uitlijnen van de fundering

De eerste stap is het uitlijnen van de fundering. Dit doe je met palen of haringen, die je op regelmatige afstanden (bijvoorbeeld per halve meter) in de grond plaatst. Daarna span je een koord tussen de palen om een duidelijke lijn te krijgen van de vorm en afmetingen van de fundering.

Stap 2: Uitgraven van de fundering

Nadat de vorm is bepaald, mag het werken van beginnen. Graaf de fundering uit tot een diepte van minstens 60 cm onder het maaiveld. Het is verstandig om aan beide kanten van de fundering 10 cm extra ruimte te houden, zodat er genoeg ruimte is voor de bekisting of voor het vormgeven van de fundering zonder bekisting.

Stap 3: Bekisting of vormgeving zonder bekisting

De bekisting is een van de belangrijkste onderdelen bij het maken van een fundering. Het zorgt ervoor dat het beton op de juiste plek blijft en een stevige vorm krijgt. De bekisting moet goed uitgelijnd zijn, en de planken moeten strak tegen de palen worden gezet. Het is aan te raden om regelmatig de uitlijning te controleren met een waterpas.

Alternatief is het ook mogelijk om een fundering te maken zonder bekisting. Dit vereist echter zorgvuldige voorbereiding. In dit geval gebruik je houten pennen en touw om de omtrek van de fundering te vormen. Dit is een goedkope, maar tijdrovende methode die extra aandacht vereist voor het vormgeven van het beton.

Stap 4: Maak de fundering vochtbestendig

Om ervoor te zorgen dat de fundering niet vocht opneemt of lek raakt, is het verstandig om een vochtbestendige laag te leggen. Dit kan gedaan worden door een laagje plastic op de bodem van de fundering te leggen. Dit voorkomt lekken en zorgt voor een betere afwatering.

Stap 5: Het storten van het beton

Zodra de bekisting of vorming is voltooid, is het tijd om het beton te storten. Het beton moet in de juiste hoeveelheid aangebracht worden, en het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het gelijkmatig verdeeld wordt. Gebruik een trilnaald om eventuele luchtbellen uit het beton te verwijderen. Dit zorgt voor een stevige structuur en vermindert het risico op scheuren.

Als je zelf beton roert, moet je hier veel aandacht aan besteden. Zorg voor een homogene mix en vermijd oververhitting of ongelijkmatige verdeling. Indien mogelijk, is het aan te raden om een betonmolen of betonkar in te huren.

Stap 6: Het laten uitharden van het beton

Nadat het beton is gestort, moet het voldoende tijd krijgen om te uitharden. Het is verstandig om het beton gedurende enkele dagen nat te houden, bijvoorbeeld met een natte doek of een stuk plastic. Dit vermindert het risico op scheuren en zorgt voor een stevige, duurzame fundering.

Aanvullende tips

Zorg voor hulp: Het sjouwen en storten van beton is zwaar werk. Vraag hulp van vrienden of familieleden om de klus sneller en veiliger te doen.
Bereken de benodigde hoeveelheid beton: Voor 1 m² beton van 1 cm dik heb je 21 kg betonmortel nodig. Gebruik dit als basis voor je berekeningen.
Controleer de uitlijning regelmatig: Vooral bij het maken van een fundering zonder bekisting is het belangrijk om regelmatig de uitlijning te controleren met een waterpas.
Kies voor kwaliteit: Gebruik hoogwaardige materialen, zoals kwaliteitsbeton en wapeningsstaal, om ervoor te zorgen dat de fundering lang meegaat.
Volg de bouwvoorschriften: Zorg ervoor dat je fundering voldoet aan alle lokale bouwvoorschriften en richtlijnen.

Nadat de fundering is voltooid: volgende stappen

Zodra de fundering volledig is uitgevoerd en het beton is uitgeharden, is het tijd om de volgende stappen in het bouwproces te overwegen. Deze omvatten onder andere het plaatsen van muren, het leggen van vloeren, het aanbrengen van isolatie, en het installeren van elektriciteit en sanitair. Het is aan te raden om deze stappen over te laten aan erkende vakmensen, vooral wanneer het gaat om veiligheid en voorschriften.

Afwerkingsstappen

Afwerkingsstappen	Belangrijke overwegingen
Plaatsen van muren	Zorg voor de juiste isolatie en geluidswering om een comfortabele leefomgeving te creëren.
Leggen van vloeren	Kies voor een vloertype dat past bij het beoogde gebruik van de ruimte en zorg voor een goede afwerking.
Installeren van elektriciteit en sanitair	Laat dit over aan een erkende vakman om ervoor te zorgen dat alles veilig en volgens de voorschriften wordt geïnstalleerd.

Conclusie

Het zelf maken van een fundering voor een aanbouw is een uitdagende, maar haalbare klus, mits je goed voorbereid bent en het juiste gereedschap en kennis hebt. Het start bij het verkrijgen van een bouwtekening en het inwinnen van de benodigde vergunningen. Vervolgens volg je een gedetailleerd stappenplan, rekening houdend met de grondsoort, diepte, afwatering en het gebruik van wapeningsmateriaal. Zowel het gebruik van bekisting als het maken van een fundering zonder bekisting zijn mogelijk, afhankelijk van de omstandigheden en persoonlijke voorkeur.

Een goed uitgevoerde fundering is de basis voor een duurzame en veilige aanbouw. Door de juiste voorbereiding, planning en uitvoering te kiezen, kun je ervoor zorgen dat je project een solide start neemt.