Fundering op staal: voordelen, nadelen en toepassingsmogelijkheden

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

In de bouwsector is een fundering op staal een veelgebruikte methode om gebouwen op een stabiele manier op de grond te plaatsen. De term "op staal" is echter historisch van oorsprong en verwijst niet naar het gebruik van staal in de fundering, maar naar een harde en stabiele ondergrond — meestal zand — waarop het fundament geplaatst wordt. Een fundering op staal wordt vaak gekozen wanneer de grond niet diep is en voldoende draagkracht heeft. In dit artikel bespreken we de drie meest gebruikte vormen van funderingen op staal, hun voordelen en nadelen, en wanneer ze het beste gebruikt kunnen worden.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal is een fundering die wordt geplaatst op een harde en draagkrachtige ondergrond. Deze ondergrond is meestal een zandlaag die niet dieper dan 3 meter onder het grondoppervlak ligt. De term "staal" komt uit het Oudhollands en betekent letterlijk "op de beschikbare grond". In tegenstelling tot wat de naam suggereert, wordt hier geen gebruik gemaakt van stalen materialen in de fundering zelf. De fundering bestaat meestal uit gewapend beton, wat zorgt voor stabiliteit en kracht.

Een fundering op staal is een ondiepe fundering, meestal geplaatst op een diepte van ongeveer 80 cm onder het maaiveld. In zandige grond is deze methode betrouwbaar en kostenbesparend. Echter, een fundering op staal is gevoelig voor verzakkingen en vereist daarom een stabiele ondergrond. Voor dat doel is het belangrijk dat een grondonderzoek wordt uitgevoerd om te bepalen of de grond geschikt is voor dit type fundering.

Verschillende soorten fundering op staal

Er zijn drie hoofdvormen van funderingen op staal: de plaatfundering, de strookfundering en de poerfundering. Elk type heeft zijn eigen voor- en nadelen, afhankelijk van de bouwprojecten en de grondkenmerken.

Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een grote, gewapende betonnen plaat die onder het volledige gebouw wordt gelegd. Deze plaat fungeert vaak ook als de vloer van de begane grond. Het grote voordeel van een plaatfundering is dat de belasting van het gebouw gelijkmatig over het gehele oppervlak wordt verdeeld, wat extra stabiliteit biedt. Daarnaast is het relatief eenvoudig en goedkoop om te realiseren, vooral op grotere projecten.

Een nadeel van een plaatfundering is dat het gevoelig is voor verzakkingen. Hierdoor moet de ondergrond zeer stabiel zijn. Daarom wordt vaak een vorstrand aangebracht rondom de plaatfundering. Deze vorstrand is een diepere strookfundering (meestal dieper dan 80 cm) die bescherming biedt tegen vorst, die de grond kan doen uitzetten en schade kan veroorzaken.

Strookfundering

Een strookfundering bestaat uit langwerpige, strookvormige funderingselementen die meestal onder dragende muren of gevels worden geplaatst. Het voordeel van deze fundering is dat je relatief weinig materiaal nodig hebt vergeleken met een plaatfundering. Dit maakt het kostenefficiënt, vooral bij lichte of middenzware bouwconstructies.

De nadelen van een strookfundering zijn echter dat het alleen geschikt is voor delen van een gebouw, zoals muren en gevels, en niet voor het gehele bouwwerk. Daarnaast is het minder geschikt voor gebouwen met hoge belastingen of zware kolommen, aangezien de stroken niet voldoende draagkracht kunnen bieden.

Poerfundering

Een poerfundering bestaat uit blokken of poeren die onder zware kolommen worden geplaatst. Deze fundering is geschikt voor gebouwen met hoge belastingen en grote gewichten. Het grote voordeel is dat poeren in staat zijn om het gewicht van kolommen goed op te vangen.

Een nadeel van een poerfundering is dat deze gevoelig is voor vervorming. Hierdoor is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan de stabiliteit van de ondergrond en aan eventuele krachtdistributie. Ook vereist deze fundering nauwkeurige berekeningen en constructieve maatregelen om de risico’s op schade te beperken.

Wanneer is een fundering op staal geschikt?

Een fundering op staal is meestal geschikt wanneer de ondergrond voldoende draagkracht heeft en niet te diep ligt. De zandlaag moet maximaal 3 meter onder het grondoppervlak liggen. In veen- of kleigrond is een fundering op staal meestal niet geschikt, aangezien deze grond soorten te weinig draagkracht hebben en gevoelig zijn voor verzakkingen.

Voor grotere projecten of gebouwen met hoge belastingen, zoals industriële halen of woningen met zware muren, is een fundering op staal vaak een betrouwbare keuze. Echter, bij onstabiele grond of wanneer de zandlaag te diep ligt, is een fundering op palen vaak een betere oplossing.

Voordelen van een fundering op staal

Kostenbesparend: Een fundering op staal vereist minder materialen en is relatief eenvoudig te realiseren.
Snel uit te voeren: Tijdens de bouw van een nieuw project is een fundering op staal vaak sneller uit te voeren dan andere funderingsvormen.
Goede stabiliteit: Op een stabiele ondergrond kan een fundering op staal de belasting van het bouwwerk goed opvangen.
Gebruik van gewapend beton: Het gebruik van gewapend beton zorgt voor extra kracht en duurzaamheid.

Nadelen van een fundering op staal

Gevoelig voor verzakkingen: Een fundering op staal is gevoelig voor verzakkingen, wat schade aan het bouwwerk kan veroorzaken.
Afhankelijk van de ondergrond: Deze fundering vereist een harde en stabiele ondergrond, meestal zand. In veen- of kleigrond is dit type fundering meestal niet geschikt.
Vorstgevoelig: In koude regio’s is het belangrijk om een vorstrand aan te brengen om schade door opvriezen te voorkomen.
Niet geschikt voor zware belastingen: Bij hoge belastingen of zware kolommen is een poer- of paalfundering meestal een betere keuze.

Fundering op staal versterken of herstellen

Wanneer een fundering op staal al in gebruik is en schade vertoont, is het mogelijk om deze te versterken of te herstellen. Omdat de oorzaak van schade vaak niet direct duidelijk is, is het belangrijk om eerst een grondige inspectie uit te voeren. Dit kan bijvoorbeeld metingen van de aangegroei, belastingverdeling en eventuele verzakkingen omvatten. Aan de hand van deze gegevens kan een plan van aanpak worden opgesteld.

Tijdens het versterken van een fundering op staal wordt vaak gekeken naar de aangegroei van funderingspalen, de belastingcapaciteit en eventuele verbeteringen in de constructie. Het doel is om de stabiliteit van de fundering te herstellen en verdere schade te voorkomen.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte methode in de bouwsector, vooral wanneer de ondergrond stabiel en draagkrachtig is. Door de eenvoudige uitvoering en de kostenbesparing is dit type fundering vaak een aantrekkelijke keuze voor bouwprojecten. Echter, het is belangrijk om de voor- en nadelen goed te begrijpen en een grondonderzoek uit te voeren voordat met de bouw wordt begonnen. Afhankelijk van de grondkenmerken en de belasting van het bouwwerk kan een fundering op staal de ideale keuze zijn, maar in sommige gevallen is een andere vorm van fundering beter aangewezen.