Mantelbuizen onder funderingen: toepassing, materialen en uitvoering

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

Het leggen van mantelbuizen onder funderingen is een essentiële techniek in de bouw- en infrastructuursector. Deze buizen worden gebruikt om kabels, leidingen en andere infrastructuurdoorgangsmiddelen veilig en efficiënt onder funderingen door te voeren. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de toepassing, materialen, uitvoeringsmethoden en regelgeving rondom mantelbuizen onder funderingen, gebaseerd op de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

Mantelbuizen zijn holle buizen, meestal gemaakt van polyetheen, die als bescherming fungeren voor kabels, leidingen en andere infrastructuuronderdelen. In de context van renovatie- en bouwprojecten zijn deze buizen van groot belang bij het leggen van waterleidingen, elektriciteitskabels of gasleidingen onder funderingen van gebouwen of wegen. Het doel van mantelbuizen is om de doorgelopen infrastructuur te beschermen tegen fysieke schade, chemische invloeden en externe druk. Daarnaast maken ze toekomstige onderhouds- of verlengingswerkzaamheden eenvoudiger.

De uitvoering van mantelbuizen onder funderingen vereist een zorgvuldige analyse van de funderingstype, grondtoestand en de gewenste doorgang. In dit artikel worden de verschillende soorten mantelbuizen, de technieken voor het leggen van buizen onder funderingen, en de relevante regelgeving en praktijkrichtlijnen besproken.

Soorten mantelbuizen

Er zijn verschillende soorten mantelbuizen die specifiek worden gebruikt voor ondergrondse toepassingen, waaronder onder funderingen. De keuze van het juiste type mantelbuis hangt af van de omgeving, de belasting en de doelgerichte toepassing.

HDPE flexbuizen

HDPE (High-Density Polyethylene) flexbuizen zijn flexibel, sterk en geschikt voor zware omstandigheden. Deze buizen worden vaak gebruikt voor ondergrondse toepassingen en zijn geschikt voor kabelbescherming onder funderingen, vooral in zachte of onregelmatige grondlagen. Ze zijn verder slagvast en chemisch resistent, wat hen geschikt maakt voor gebruik in industriële of agressieve omgevingen.

PVC-buizen

PVC-buizen zijn ideaal voor de doorvoer van elektriciteitskabels en waterleidingen door funderingen en muren. Ze zijn gemakkelijk verwerkt, sterk en resistent tegen chemische invloeden. Omdat PVC-buizen relatief licht zijn, zijn ze geschikt voor handmatig leggen en installatie in beperkte ruimtes.

PP-buizen

PP (Polypropyleen) buizen zijn chemisch resistent en worden vaak gebruikt in industriële toepassingen waar extra bescherming nodig is. Deze buizen zijn geschikt voor toepassingen waar corrosie of chemische agressie een risico vormt.

PE-buizen

PE (Polyethyleen) buizen zijn geschikt voor grotere leidingen en bieden uitstekende bescherming tegen externe factoren zoals vocht en druk. Ze zijn vaak gebruikt in grotere infrastructuurprojecten waar het leggen van leidingen onder funderingen of onder wegen noodzakelijk is.

PP klembuizen

PP klembuizen zijn buizen met een klemsysteem die snelle installatie, verwijdering en aanpassing mogelijk maken. Ze zijn ideaal voor tijdelijke of flexibele toepassingen, zoals tijdelijke kabeldoorgangen of tijdelijke leidingverbindingen.

Uitvoeringsmethoden

Het leggen van mantelbuizen onder funderingen vereist een zorgvuldige aanpak. De uitvoeringsmethoden kunnen variëren afhankelijk van de funderingstype (gemetseld of gestort beton), de grondtoestand, de gewenste diameter van de buis en de doelgerichte toepassing.

Graven of boren

In sommige gevallen is het mogelijk om een gat te graven of te boren onder de fundering. Een gat vanaf de kruipruimte kan worden gemaakt, waarbij een buis wordt gespoeld door het gat. Dit is een veelvoorkomende methode bij kleinere projecten of bij toegang tot de fundering via kruipruimten. Een langere grondboor kan worden gebruikt om een buis door te spuwen, waarbij de buis eerst als een klein PVC-buisje wordt gelegd en daarna wordt opgevuld met een grotere mantelbuis.

Rechte mantelbuizen

Rechte mantelbuizen zijn leverbaar in lengtes van 6 meter en worden vaak gebruikt voor overspanningen of om een bouwweg te overbruggen. Deze buizen zijn kaarsrecht en geschikt voor toepassingen waar een rechte doorgang vereist is, zoals onder funderingen of door muren. Het is belangrijk om de mantelbuis zo veel mogelijk recht en in flauwe bochten te leggen, zodat toekomstige onderhouds- of verlengingswerkzaamheden eenvoudiger zijn.

Aandachtspunten bij uitvoering

Bij het leggen van mantelbuizen onder funderingen is het belangrijk om de volgende aandachtspunten te hanteren:

Funderingstype: Het leggen van buizen is eenvoudiger bij gemetselde funderingen dan bij gestorte betonfunderingen. Bij gestorte funderingen is het noodzakelijk om het gat te boren of te graven.
Grondtoestand: De toestand van de grond (zand, klei, rots) bepaalt de keuze van de uitvoeringsmethode. In zachte grond is boren of graven vaak het efficiëntst.
Diameter en doel: De diameter van de buis moet voldoen aan de doelgerichte toepassing. Een kleinere buis is geschikt voor kabels, terwijl een grotere buis nodig is voor water- of gasleidingen.

Regels en richtlijnen

Het leggen van mantelbuizen onder funderingen valt onder diverse regelgevingen en praktijkrichtlijnen. Deze richtlijnen zijn ontworpen om veiligheid, kwaliteit en duurzaamheid te waarborgen bij bouw- en renovatieprojecten.

NPR en RAW-systematiek

De Nederlandse Praktijk Richtlijnen (NPR) geven aanwijzingen voor het verantwoord gebruik van nationale en Europese normen. Deze richtlijnen zijn ontworpen voor het bouw- en infrastructuurbedrijf en bevatten informatie over het leggen van leidingen en kabels onder funderingen. De RAW-systematiek, beheerd door CROW, is sinds jaar en dag de standaard voor bestekken in de grond-, water- en wegenbouw. Deze systematiek bevat alle relevante technische eisen voor het leggen van mantelbuizen en andere infrastructuuronderdelen.

Veiligheid en calamiteiten

Bij het leggen van mantelbuizen is het belangrijk om veiligheid te waarborgen. Wanneer er calamiteiten of ongevallen optreden, moet de grondroerder direct melding maken bij de coördinator of via het nationale nummer 0800-9009. In geval van serieuze schade of gevaren kan de toezichthouder maatregelen afdwingen of de werkzaamheden stilleggen. Daarnaast moet het werkgezet plan voor veiligheid en milieu (VG&M-plan) worden opgesteld en geïmplementeerd.

Aansprakelijkheid en beheer

De instemminghouder draagt verantwoordelijkheid voor het beheer van de mantelbuis en eventuele handholes. De instemminghouder moet ervoor zorgen dat de handhole op de juiste hoogte is geplaatst en binnen wettelijke en veiligheidsnormen blijft. De handhole mag niet worden aangebracht in kabel- en leidingtracés, rijbanen, parkeerplaatsen of binnen 3 meter van bomen. Bij uitzonderingen moet een alternatief worden gezocht in overleg met de kabel- en leidingcoördinator.

Conclusie

Het leggen van mantelbuizen onder funderingen is een essentiële techniek in de bouw- en infrastructuursector. Deze buizen vormen een bescherming voor kabels, leidingen en andere infrastructuuronderdelen en maken toekomstige onderhouds- of verlengingswerkzaamheden eenvoudiger. De keuze van het juiste type mantelbuis en de correcte uitvoeringsmethode hangt af van de fundering, de grondtoestand en de toepassing. Het is belangrijk om te werken volgens bestaande richtlijnen en regelgeving om veiligheid, kwaliteit en duurzaamheid te waarborgen. Door de juiste technieken en materialen te kiezen, kan een duurzaam en efficiënt resultaat worden bereikt.

Bronnen

mantelbuis