Aanbouw fundering op staal: Soorten, toepassing en voorwaarden

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

Bij elke verbouwing of aanbouw begint het met de keuze van de juiste fundering. De fundering op staal is een veelgebruikte methode in de bouwsector, met name in regio’s waar de ondergrond geschikt is voor deze vorm van fundament. In dit artikel wordt uitgelegd wat een fundering op staal inhoudt, welke soorten er zijn, waar ze het beste worden toegepast en welke voorwaarden er gelden.

Wat is een fundering op staal?

De term fundering op staal is vaak verwarrend, omdat het lijkt te suggereren dat het fundament gemaakt is van het materiaal staal. Dit is echter niet het geval. De oorsprong van de term gaat terug naar het Oudhollands, waarin “staal” verwijst naar de beschikbare ondergrond. De fundering op staal betekent dus letterlijk “fundering op de beschikbare, harde grond”, meestal een zandlaag die dicht bij het grondoppervlak ligt.

Volgens meerdere bronnen wordt deze methode vooral gebruikt wanneer de draagkrachtige laag (zoals zand) niet dieper dan drie meter onder het maaiveld ligt. In dat geval wordt de fundering direct op deze zandlaag uitgevoerd, zonder dat er palen nodig zijn om dieper in de ondergrond te steken.

Soorten funderingen op staal

Er zijn verschillende vormen van funderingen op staal, die elk hun eigen toepassingsgebied en voor- en nadelen hebben. De meest voorkomende soorten zijn:

Plaatfundering: Een plaatfundering bestaat uit een dikke betonnen plaat die over het gehele oppervlak van het gebouw wordt gestort. Deze methode wordt vaak toegepast wanneer het gehele gebouw op één homogene ondergrond moet rusten. Een plaatfundering biedt goede stabiliteit en is geschikt voor zowel nieuwbouw als uitbouw.
Strookfundering: Bij een strookfundering wordt een brede strook beton onder de dragende muren van het gebouw gestort. Deze methode is geschikt voor kleinere projecten, zoals een aanbouw of uitbouw. De strookfundering is goedkoper dan een plaatfundering, maar biedt minder stevigheid over het gehele oppervlak.
Poerfundering: Een poerfundering bestaat uit losse betonnen blokken of poeren die op strategische punten worden geplaatst. Deze methode wordt vaak gebruikt voor lichte constructies of bij gebouwen met losse dragende muren. De poerfundering is eenvoudig uit te voeren, maar vereist nauwkeurige berekening van de belastingverdeling.

Elke vorm van fundering op staal vereist een passende wapening van het beton en een goed voorbereide ondergrond. De keuze hangt af van factoren zoals de grootte van het project, de belasting die het gebouw moet dragen en de aard van de ondergrond.

Wanneer is een fundering op staal de juiste keuze?

Een fundering op staal is de juiste keuze als de ondergrond geschikt is en de zandlaag niet te diep ligt. In regio’s in het midden, zuiden en oosten van Nederland is een fundering op staal vaak de meest economische en praktische keuze. In het westen en noorden van Nederland daarentegen, waar de ondergrond vaak onstabiel of moerassig is, wordt vaak een fundering op palen gebruikt.

Een fundering op staal is vooral geschikt voor:

Gebieden met een zandlaag die zich op 0,80 tot 3 meter diepte bevindt.
Gebieden waar de ondergrond stabiel is en voldoende draagkracht heeft.
Projecten waarbij een lichte of middelzware belasting moet worden gedragen.
Kleinere verbouwingen of aanbouwen waar de stabiliteit van het gebouw niet in het geding is.

Als de zandlaag te diep ligt of de ondergrond niet stevig genoeg is, is een fundering op palen een betere keuze. Bij een fundering op palen worden palen in de grond gedreven of gegoten tot een draagkrachtige laag, waarna het gebouw op deze palen rust.

Voorwaarden voor het gebruik van een fundering op staal

Om een fundering op staal te mogen gebruiken, zijn er een aantal voorwaarden en eisen die aan de ondergrond en het project zelf moeten worden voldaan:

Diepte van de zandlaag: De zandlaag mag niet dieper liggen dan drie meter. In de praktijk is een diepte van maximaal 1 tot 1,5 meter ideal.
Stabiliteit van de ondergrond: De zandlaag moet voldoende draagkracht hebben om het gewicht van het gebouw te kunnen dragen zonder te verzakken of te vervormen.
Verwijdering van slechte bovenlaag: Voor het plaatsen van de fundering moet de slechte bovenlaag (zoals klei of veen) worden verwijderd. Deze laag kan vervolgens worden vervangen door een zandkoffer of verbeterd worden door verdichting of groutinjectie.
Constructieberekening: Voordat een fundering op staal kan worden uitgevoerd, is een constructieberekening verplicht. Deze berekening bepaalt welk type fundering nodig is (plaat, strook of poer) en welke afmetingen en wapening het beton moet hebben. Deze berekening dient te voldoen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving.
Vermijden van koudebruggen: Bij een aanbouw is het belangrijk om koudebruggen tussen de oude en de nieuwe constructie te vermijden. Dit kan gedaan worden met behulp van thermische isolatiematerialen of EPS-elementen.
Toegang en toegankelijkheid: Bij een uitbouw moet rekening worden gehouden met de toegankelijkheid naar de bouwplaats. Als de toegang beperkt is, kan dit de keuze van de funderingsmethode beïnvloeden.
Vergunningen en regelgeving: Voordat met de fundering kan worden begonnen, dient er een bouwvergunning te zijn aangevraagd. Afhankelijk van de grootte van de aanbouw en de locatie, kan de aanbouw vergunningsvrij zijn. Echter, zelfs bij een vergunningsvrije aanbouw is een constructieberekening verplicht.

Aanbouw met fundering op staal: Voorbeelden en toepassing

Een fundering op staal wordt vaak gebruikt bij de bouw van een aanbouw of uitbouw. De funderingsstrook wordt meestal onder de dragende muren van de aanbouw gestort. In sommige gevallen wordt een plaatfundering gebruikt, vooral bij grotere projecten.

Een voorbeeld van een aanbouw met fundering op staal is een uitbouw van 4 x 5 meter, waarbij EPS-elementen worden gebruikt voor het funderen. Ook wordt vaak gebruikgemaakt van HSB-wanden of -constructies, die goed samenspelen met een fundering op staal.

Constructietekeningen van funderingen van aanbouwen zijn essentieel om ervoor te zorgen dat de aannemer precies weet welk type fundering en welke afmetingen nodig zijn. Deze tekeningen zijn meestal gemaakt door een constructeur of bouwkundig ingenieur.

Voordelen en nadelen van een fundering op staal

Voordelen:

Relatief goedkoop in vergelijking met palenfundering.
Vermindert de bouwdiepte, wat minder grondverzet betekent.
Vermijdt het sturen van palen in de grond, wat minder lawaai en stof veroorzaakt.
Snelle en efficiënte uitvoering.
Minder afhankelijk van specifieke machines of expertise voor het sturen van palen.

Nadelen:

Niet geschikt voor onstabiele of diepe ondergrond.
Vereist een vooraf gecontroleerde ondergrond en eventuele verbetering ervan.
Vergt een nauwkeurige berekening van de belastingverdeling.
Geen geschikte keuze voor zware industriële gebouwen of gebouwen op moerassige grond.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte methode in de bouwsector, met name bij kleinere projecten zoals een aanbouw of uitbouw. Het is een economische en praktische keuze, zolang de ondergrond geschikt is. De keuze voor een fundering op staal hangt af van factoren zoals de diepte van de zandlaag, de stabiliteit van de ondergrond en de belasting die het gebouw moet dragen.

Voor een veilige en duurzame bouw is het belangrijk om een constructieberekening uit te voeren en eventuele koudebruggen en toegankelijkheid goed te bepalen. De fundering op staal biedt goede stabiliteit en is geschikt voor zowel plaatfundering, strookfundering als poerfundering.

Als de ondergrond niet geschikt is of de zandlaag te diep ligt, is een fundering op palen een betere keuze. Het kiezen van de juiste funderingsmethode is essentieel voor de veiligheid en duurzaamheid van een bouwproject.