Bestaande fundering verzwaren: Herstelmethoden en aandachtspunten voor woningeigenaren

Published by Redactie on juli 19, 2025 | Category fundering

Bij de onderhouds- en renovatieklussen van een woning speelt de fundering een cruciale rol. Ondanks dat deze ondergrondse constructie niet direct zichtbaar is, bepaalt de fundering samen met de bodemomstandigheden of een gebouw stabiel blijft. In de loop van de jaren kunnen funderingsproblemen ontstaan door veroudering van materiaal, bodemveranderingen of verhoogde belastingen. In dergelijke gevallen kan het nodig worden om de bestaande fundering te verzwaren of te herstellen. Dit artikel geeft een overzicht van de oorzaken van funderingsproblemen, mogelijke herstelmethoden en de aandachtspunten bij het verzwaren van een bestaande fundering.

Oorzaken van funderingsproblemen

Funderingsproblemen kunnen ontstaan door meerdere factoren die elkaar soms overlappen. Een van de bekendste oorzaken is ongelijkmatige zetting. Dit komt vaak voor bij oude gebouwen, waarbij de fundering minder draagkrachtig is geworden of waarbij de bodem onder de fundering is veranderd. Dit kan leiden tot scheefstand of scheurvorming in muren, vooral bij woningen die gedeeltelijk onderkelderd zijn.

Een andere oorzaak is de veroudering van materiaal. In oudere panden wordt vaak kalkspecie gebruikt in funderingsmetselwerk, terwijl moderne funderingen vaker cementspecie toepassen. Kalkspecie is minder bestand tegen de tand des tijds, wat leidt tot verval van het funderingsmetselwerk. Dit kan zorgen voor instabiliteit in de fundering en vervolgens schade aan de bovenbouw.

Daarnaast kunnen bodemafwijkingen of veranderingen in de ondergrond leiden tot funderingsschade. De ondergrond kan versterkt of verzwakt worden door bijvoorbeeld consolidatie, grondverontreiniging of veranderingen in het grondwaterpeil. Deze veranderingen kunnen chemische reacties teweegbrengen met funderingsmaterialen en zo schade veroorzaken.

Herstelmethoden voor funderingsproblemen

Bij het herstellen van funderingsproblemen zijn verschillende methoden toepasbaar, afhankelijk van de oorzaak en de mate van schade. Twee veelgebruikte herstelmethoden zijn ondermetseling en onderstromen.

Ondermetseling

Bij ondermetseling wordt het funderingsmetselwerk bloksgewijs hersteld. Dit houdt in dat gedeelten van de grond onder de bestaande muur worden weggegraven, slechte metselwerkstukken worden verwijderd en vervolgens nieuwe versnijdingen worden aangebracht. Daarna wordt het bestaande metselwerk aangesloten met een aanstroomlaag. Deze methode is geschikt bij minder uitgebreide funderingsproblemen en maakt het mogelijk om slechts gedeelten van de fundering te herstellen.

Onderstromen

Onderstromen is een uitgebreidere methode waarbij een nieuw funderingsmetselwerk onder het bestaande wordt aangebracht. Dit wordt vaak gecombineerd met het aanbrengen van geprefabriceerde betonplaatjes of gewapend betonfunderingsstroken. Deze methode is bijvoorbeeld geschikt bij zware schade aan de fundering of bij situaties waarbij de bestaande fundering niet langer voldoet aan de huidige eisen.

Verzwaren van funderingslasten

Een andere manier om funderingsproblemen te verhelpen is het verzwaren van funderingslasten. Dit betreft het aanbrengen van extra belasting op de fundering om negatieve kleef te compenseren, bijvoorbeeld bij funderingen op staal. Deze methode kan helpen bij zakkingen die ongelijkmatig optreden. Het verzwaren kan bijvoorbeeld gecombineerd worden met het aanbrengen van een betonnen constructie (zoals een vloer of kuip) om de bouwlasten op een nieuwe fundering over te brengen.

Nieuwe paalfundering

Bij houten paalfunderingen is het herstellen vaak beperkt tot het aanbrengen van een geheel nieuwe paalfundering. Hierbij worden de bestaande palen vervangen of aanvullend gebruikt. De bouwlasten worden via een betonnen constructie (zoals een vloer of kuip) op de nieuwe fundering overgebracht. Aanvullende paalconstructies kunnen nodig zijn om de vereiste draagkracht te garanderen.

Aandachtspunten bij funderingsherstel

Het verzwaren of herstellen van een fundering is een ingrijpende klus die aandacht vereist voor een aantal belangrijke aspecten. Eén van de belangrijkste aandachtspunten is het analyseren van het funderingsgebrek. Het is essentieel om eerst de oorzaak van de schade te bepalen voordat er maatregelen worden genomen. Dit zorgt ervoor dat de herstelmaatregelen doelgericht zijn en niet aanvullende schade veroorzaken.

Coördinatie met buren

Wanneer het funderingsherstel betreft van een rijtjeshuis of een twee-onder-een-kapwoning, is het belangrijk om dit samen met de buren aan te pakken. Dit bespaart kosten en zorgt voor een uniforme aanpak. Bij appartementen is het belangrijk om dit te bespreken met de Vereniging van Eigenaren (VvE), omdat funderingsherstel vaak betreft voor meerdere partijen en een coördinatieplan vereist.

Aannemer en gespecialiseerde dienstverleners

Het funderingsherstel moet uitgevoerd worden door een gespecialiseerd funderingsbedrijf of een aannemer met ervaring in funderingsherstel. Het is verstandig om hierbij een bedrijf te kiezen dat lid is van de Nederlandse Vereniging Aannemers Funderingswerken (NVAF). Daarnaast is het aan te raden om gebruik te maken van een procesbegeleider, die helpt bij de organisatie van het project. Sommige gemeenten beschikken over een funderingsloket, waarin woningeigenaren terecht kunnen voor advies.

Funderingsherstel en het stappenplan

Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) heeft in samenwerking met Adviesbureau Funderingsherstel een stappenplan opgesteld voor het herstellen van funderingsschade. Dit stappenplan loopt van het uitzoeken welk type fundering het huis heeft, tot en met de uitvoering van de herstelwerkzaamheden. Het stappenplan is een waardevolle hulp bij het plannen en uitvoeren van funderingsherstel, zowel voor particulieren als voor aannemers.

Voorbereiding en nulmeting

Voor het starten van een funderingsherstelproject is het belangrijk om een nulmeting te maken. Dit betreft het vastleggen van de huidige toestand van het gebouw en de fundering. De nulmeting helpt om eventuele veranderingen na het herstel te vergelijken en zorgt voor een duidelijk beeld van het project. Deze meting kan ook helpen bij de beoordeling van de successvolle uitkomst van het herstel.

Conclusie

Het verzwaren of herstellen van een bestaande fundering is een complexe klus die aandacht vereist voor de oorzaken van de schade, de toepasbare herstelmethoden en de organisatie van het project. Funderingsherstel kan nodig zijn bij verouderde funderingsmaterialen, bodemveranderingen of verhoogde belastingen. Het is belangrijk om de geschikte herstelmethode te kiezen en dit aan te vullen met een goed coördinatieplan, zowel met buren als met gespecialiseerde aannemers.

Ondanks de inspanningen en kosten is funderingsherstel vaak noodzakelijk om de stabiliteit van een woning te waarborgen. Het is daarom verstandig om vroegtijdig te kijken naar mogelijke funderingsproblemen en deze tijdig aan te pakken. Door een doelgerichte aanpak en het gebruik van expertkennis kan het herstellen van een fundering worden gerealiseerd zonder onnodige schade aan de bovenbouw.