De juiste diepte voor de fundering van een tuinmuurtje

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij het bouwen van een tuinmuurtje is het van groot belang om aandacht te besteden aan de fundering. Deze basis bepaalt namelijk de stabiliteit, duurzaamheid en het uiterlijk van het muurtje. Een onvoldoende fundering kan leiden tot scheefhanging, slijten of zelfs het instorten van het muurtje. In deze gids wordt besproken wat de aanbevolen diepte is voor een fundering, welke factoren daarbij een rol spelen en hoe je deze constructief en efficiënt kunt uitvoeren.

Belang van een goed gefundeerde tuinmuur

Een tuinmuurtje dient meestal als scheidingsconstructie tussen verschillende niveaus in de tuin of als afbakening van een terrein. De functie van het muurtje beïnvloedt direct de belasting die het ondergrondse fundament moet dragen. Daarnaast speelt de hoogte van het muurtje een grote rol in de keuze van het type fundering en de benodigde diepte.

Volgens meerdere bronnen is een vaste vuistregel dat de fundering van een tuinmuurtje minimaal 40 cm diep moet zijn. Bij hogere muurtjes is een diepere fundering aan te raden, bijvoorbeeld tot 80 cm, zeker in regio's waar de grond kan bevriezen. In zo’n geval kan het voorkomen dat de fundering door de vorst wordt beschadigd, wat leidt tot instabiliteit of scheefhanging van het muurtje.

Een diepte van 80 cm wordt vaak als voorkeur genoemd, omdat op deze diepte de grond zelfs in koude winters niet onder de nulgraden komt. Dit voorkomt vorstschade aan de fundering, die in de winter kan leiden tot opheffing van het fundament en vervolgens tot scheefhanging van het muurtje. Een fundering van één meter diep wordt als extra zeker beschouwd, vooral in regio's met extreem koude winters.

Factoren die bepalen hoe diep de fundering moet zijn

De diepte van de fundering wordt niet alleen bepaald door de hoogte van het muurtje, maar ook door het type grond, de belasting en de duurzaamheid die gewenst is. Hieronder worden enkele belangrijke factoren toegelicht:

1. Hoogte van het muurtje

De hoogte is de meest logische bepalende factor. Voor een muurtje tot ongeveer 40 cm hoogte is een fundering in de vorm van een opsluitbandje voldoende. Bij muurtjes tot 80 cm hoogte is een gestabiliseerde ondergrond (bijvoorbeeld met gebroken puin) voldoende, maar bij hogere muren is een betonfundering aan te raden.

Als vuistregel geldt dat de fundering minstens één derde van de hoogte van het muurtje diep moet zijn. Voor een muurtje van 1 meter hoog is dat dus minstens 33 cm diep. In koude regio’s is echter vaak 80 cm aan te raden om vorstschade te voorkomen.

2. Type grond en ondergrond

De natuurlijke stabiliteit van de grond speelt een grote rol in de keuze van de fundering. In zandige of losse grond is het verstandig om dieper te graven om de stabiliteit te verhogen. In klei- of leemgrond kan de fundering iets korter zijn, maar dan wel goed versterkt met zand of grind om afwatering en stabiliteit te waarborgen.

Bij het bouwen in gebieden met een hoge grondwaterstand is het aan te raden om te werken met een schroeffundering. Dit zijn metalen schroeven die in de grond worden gedraaid en die goede weerstand bieden tegen bodembewegingen en grondwater. Deze fundering is ook geschikt voor projecten zoals tiny houses of houten constructies en biedt extra flexibiliteit.

3. Afwatering en grondstabiliteit

Een goede fundering moet ook voorzien zijn van een goede afwatering. Hiervoor wordt vaak een laag grind gebruikt, meestal tussen 20 en 30 cm dik, onder het beton. Dit zorgt ervoor dat overtollig water kan wegstromen en dat de fundering niet door de natte grond ondersteund wordt, wat instabiliteit kan veroorzaken.

4. Stabiliteit en verankering

De fundering moet niet alleen diep genoeg zijn, maar ook breed genoeg om de belasting van het muurtje te dragen. Een aanbevolen breedte is meestal ongeveer één derde van de hoogte van het muurtje. Dit zorgt voor een stevige basis en voorkomt later kantelen of instorting.

Hoe een fundering bouwen

De uitvoering van een fundering vereist een aantal stappen die nauwkeurig moeten worden uitgevoerd om de gewenste stabiliteit en duurzaamheid te garanderen. Hieronder worden de belangrijkste stappen van het proces besproken:

1. Breedte instellen

De breedte van de fundering moet voldoende zijn om het gewicht van het muurtje te dragen. De breedte wordt bepaald door de breedte van de stenen of blokken die gebruikt worden. Het is aan te raden om de greppel 20 cm breder te graven dan de breedte van de blokken. Voor het instellen van een rechte lijn is het handig om houten palen te plaatsen met een touw ertussen.

2. Opgraven

Handmatig opgraven is mogelijk, maar het is zwaar en tijdrovend. Voor grotere projecten is het aan te raden om een minigraafmachine te huren. Dit maakt het proces sneller en efficiënter.

3. Vulmateriaal

Na het opgraven wordt het gegraven gat gevuld met grind of gebroken puin tot een diepte van ongeveer 35 cm. Daarna wordt het gat met zand aangevuld tot een diepte van 5 cm. Dit zorgt voor een stevige ondergrond en goede afwatering.

4. Beton of opsluitband

Als het muurtje niet hoger is dan 40 cm, is een opsluitband voldoende. Voor hogere muren is een betonfundering nodig. Het beton moet zorgvuldig gestort worden en gelijkmatig verdeeld om instabiliteit te voorkomen. In sommige gevallen kan een wapeningsnet gebruikt worden om de betonconstructie extra sterk te maken.

5. Stapelen van blokken

Zodra de fundering is gestort, kan het stapelen van de blokken beginnen. De blokken moeten iets naar achteren hellen om de druk van de grond aan de achterkant op te vangen. Tussen de blokken wordt zand gebruikt als voegmiddel. Na het stapelen van een paar rijen is het verstandig om de zand- of aardeweg achter de muur alvast aan te vullen om het gewicht te verdelen.

Aanbevolen technieken en materialen

Bij het bouwen van een tuinmuurtje zijn er meerdere technieken en materialen mogelijk, afhankelijk van de gewenste functie, stijl en duurzaamheid. Hieronder worden enkele veelgebruikte opties besproken:

1. Muurblokken en stapelstenen

Muurblokken zijn een populaire keuze voor het bouwen van een tuinmuurtje. Ze zijn makkelijk te stapelen, beschikbaar in verschillende vormen en kleuren en geschikt voor zowel hoge als lage muren. De fundering kan in dit geval een gestabiliseerde ondergrond of beton zijn, afhankelijk van de hoogte.

2. Sierbuis en kolommen

Voor een mooi afgewerkt muurtje met kolommen is het aan te raden om een stalen sierbuis te gebruiken. In dit geval zijn de fundering van de kolommen belangrijk om de stabiliteit te waarborgen. Een diepte van 40 cm is hier vaak voldoende, met eventueel een wapeningsnet.

3. Schroeffundering

In onstabiele grond of bij hoge grondwaterstanden is een schroeffundering een betere keuze. Deze fundering bestaat uit metalen schroeven die in de grond worden gedraaid en die veel weerstand bieden tegen bodembewegingen. Het is een snelle en flexibele methode die ook vaak wordt toegepast bij het bouwen van tiny houses of houten constructies.

4. Snelbeton

Snelbeton is een handige optie voor kleinere projecten. Het is gemakkelijk aan te brengen, droogt snel en is goed geschikt voor het vullen van een geul voor de fundering. Het is vooral geschikt voor projecten tot 1 meter hoog.

Veel voorkomende problemen en oplossingen

Bij het bouwen van een tuinmuurtje kunnen er verschillende problemen opduiken die voorkomen kunnen worden met een goed uitgevoerde fundering. Hieronder worden enkele bekende problemen en hun oplossingen besproken:

1. Scheefhanging

Een veelvoorkomend probleem bij tuinmuren is dat ze na verloop van tijd scheef gaan hangen. Dit kan veroorzaakt worden door onvoldoende diepte van de fundering, onstabiele grond of onvoldoende afwatering. De oplossing is om de fundering dieper en breder te maken en eventueel extra verankering toe te passen, zoals een wapeningsnet of schroeffundering.

2. Verzakking

Verzakking kan optreden als de fundering niet goed genoeg is versterkt of als het gewicht van het muurtje niet gelijkmatig over de fundering is verdeeld. Een oplossing is om een gestabiliseerde ondergrond te maken met zand en grind en eventueel het beton te versterken met wapening.

3. Vorstschade

In regio’s met koude winters kan de fundering beschadigd raken door vorst. Dit kan leiden tot opheffing van het fundament en daarmee tot scheefhanging van het muurtje. De oplossing is om de fundering dieper te maken, minimaal 80 cm, en eventueel te voorzien van een laag grind om afwatering te waarborgen.

Conclusie

Het bouwen van een tuinmuurtje vereist een zorgvuldige aanpak, met name bij het aanleggen van de fundering. Een onvoldoende fundering kan leiden tot tal van problemen, zoals scheefhanging, verzakking of vorstschade. Daarom is het aan te raden om de fundering minstens 40 cm diep te maken, afhankelijk van de hoogte van het muurtje en de type grond. In koude regio’s is een diepte van 80 cm aan te raden om vorstschade te voorkomen.

Bij het bouwen van een fundering zijn verschillende technieken en materialen beschikbaar, zoals beton, opsluitbanden, schroeffundering en sierbuisconstructies. De keuze van de fundering hangt af van de gewenste functie, stijl en duurzaamheid van het muurtje.

Een goed uitgevoerde fundering is de basis voor een stabiel, duurzaam en functioneel tuinmuurtje. Door aandacht te besteden aan de diepte, breedte, afwatering en verankering, kun je ervoor zorgen dat je project jarenlang standhoudt en goed afgewerkt is.