Funderingsproblemen en onderzoek: Waarom het belangrijk is om “in je fundering te duiken”

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Voor huiseigenaren is de fundering van hun woning een kritisch onderdeel dat vaak in het voorbije blijft. Echter, in de afgelopen jaren zijn funderingsproblemen in toenemende mate opgedoken, zowel in traditionele risicogebieden als in onverwachte stadsdelen. In de context van klimaatverandering, droogte en veranderende grondcondities, is het nu dan ook belangrijk om de staat van de fundering van uw woning nauwkeurig te beoordelen. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de oorzaken van funderingsproblemen, de tekenen waaraan je deze herkent, en hoe je als huiseigenaar terecht kunt voor onderzoek en eventueel herstel.

Houten paalfunderingen en risico’s

Een aanzienlijk aantal huizen in Nederland, en met name in steden zoals Rotterdam, is gefundeerd op houten palen. Naar schatting hebben 120.000 huishoudens in Rotterdam alleen al een houten paalfundering. Deze type fundering is typisch voor gebieden waar het grondwater in het verleden hoog was, waardoor de bouw op houten palen een stabiele basis gaf. Echter, houten palen zijn kwetsbaar voor verschillende vormen van aantasting.

De belangrijkste risico’s voor houten funderingspalen zijn:

Paalrot of schimmelvorming, veroorzaakt door vochtige omstandigheden;
Palenpest, een biologische aantasting door insecten;
Negatieve kleef, waarbij de grond rondom de paal krimpt en de paal dus niet volledig wordt gesteund;
Te weinig of te korte palen, wat kan leiden tot verzakkingen.

Een dergelijke aantasting kan geleidelijk leiden tot verlies van stabiliteit van het huis. In het verleden zijn er al tal van gevallen waarbij houten funderingspalen zijn aangetast, met als gevolg dat huizen zijn verzakt of sterk zijn afgezakt. Daarom is het belangrijk om tijdig onderzoek in te stellen.

Hoe herken je funderingsproblemen?

Funderingsproblemen worden vaak pas ontdekt als de schade al behoorlijk is. Maar er zijn enkele tekenen die kunnen wijzen op funderingsproblemen. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende symptomen:

Verzakking of scheefstand van het huis: Dit is vooral duidelijk bij woningen op houten funderingspalen of in veengebieden. Vaak blijken buurhuizen ook te lijden onder gelijkaardige problemen.
Scheuren in de buiten- of binnenmuren: Deze scheuren zijn breder en langer dan de normale haarscheurtjes. Ze ontstaan doordat de fundering onvoldoende steun biedt.
Bredere scheuren in vloeren of muren: Deze kunnen wijzen op een verlies van stabiliteit van de constructie.
Deur- en kozijnenproblemen: Deuren en ramen kunnen moeilijker open- of dichtgaan doordat de constructie van het huis is veranderd.

Bij het herkennen van deze signalen is het verstandig om contact op te nemen met de gemeente of een funderingsspecialist om een onderzoek in te stellen.

Funderingsonderzoek: Wat houdt het in?

Een funderingsonderzoek is een complexe klus die zowel binnen als buiten het huis plaatsvindt. Het doel is om een beeld te krijgen van de staat van de fundering. Voor houten funderingspalen wordt vaak een mondelings of visueel onderzoek gedaan, waarbij boren en het nemen van houtmonsters een essentiële rol spelen. Een funderingsspecialist maakt putten in de grond om direct in contact te komen met de funderingspalen en beoordeelt hun staat. Daarnaast wordt de structuur van het huis en de eventuele scheuren onderzocht om in te schatten of er sprake is van verlies van stabiliteit.

Een dergelijk onderzoek kan tijd en middelen kosten, maar in sommige gevallen is de gemeente in staat om subsidies of leningen te verstrekken. In Rotterdam is bijvoorbeeld het Funderingsloket opgericht om huiseigenaren te ondersteunen bij funderingsonderzoek. Daarnaast bestaat het landelijke Fonds Duurzaam Funderingsherstel, dat leningen aanbiedt voor urgent funderingsherstel. Dit laatste geldt met name voor gebieden waar funderingsproblemen urgent zijn.

Funderingsonderzoek in de praktijk

Een funderingsonderzoek is niet alleen technisch uitgebreid, maar ook logistisch complex. Vooral in woonwijken waar mensen op de bovenverdieping wonen, kunnen de maatregelen die worden genomen – zoals het heien van nieuwe palen of het zagen in muren – lastig zijn. Huurders moeten vaak tijdelijk vertrekken of moeten met geluidsoverlast en modder omgaan. Toch blijkt dat huiseigenaren en bewoners vaak begrip tonen voor de noodzakelijke maatregelen. Veel gemeenten en woningcorporaties hebben daarom procedures in place om te zorgen voor zo weinig mogelijk lasten voor bewoners, zoals het aanbieden van rustwoningen of het afwenden van werkuren.

Klimaatverandering en funderingsproblemen

In recente jaren is duidelijk geworden dat klimaatverandering een directe invloed heeft op de grondstabiliteit en daarmee ook op funderingsproblemen. Droge zomers, zoals die in 2018 werden ervaren, hebben geleid tot inklinking van de bodem, waardoor de funderingspalen minder steun kregen. In regio’s met veen- of kleigrond is dit effect nog duidelijker merkbaar.

Daarnaast zijn funderingsproblemen nu ook opduidend in gebieden die traditioneel niet als risicogebieden werden gezien. In 2023 stelde een bron vast dat meer dan een kwart van de funderingsmeldingen afkomstig was uit onverwachte stadsdelen, zoals Overijssel, Gelderland en Drenthe. Dit wijst op een versnelling in de verslechtering van funderingspalen, vooral in combinatie met veranderende grondwaterstanden en extreme weersomstandigheden.

Waarom funderingsonderzoek belangrijk is

Funderingsproblemen kunnen schade aan het huis veroorzaken die niet alleen duur zijn om te herstellen, maar ook leiden tot onveilige woningen. Bovendien kan het funderingsprobleem het verkoopproces van een woning aanzienlijk bemoeilijken. Huiseigenaren die van plan zijn hun woning te verkopen, moeten dus zeker overwegen om funderingsonderzoek in te stellen om eventuele problemen tijdig te ontdekken en op te lossen.

Daarnaast is een gezonde fundering ook essentieel voor de energieprestatie van een woning. Verzakkingen en scheefstand kunnen leiden tot gevolgen voor het gehele bouwvolume, waardoor isolatie en energieverbruik negatief kunnen worden beïnvloed. Dit is met name belangrijk in de context van de energietransitie en de doelstellingen om woningen energieneutraal te maken.

Hoe kun je terecht voor funderingsonderzoek?

Als je vermoedt dat er funderingsproblemen zijn of wil weten of je woning op een risicogebied ligt, zijn er verschillende manieren om terecht te komen. In Rotterdam kun je bijvoorbeeld gebruikmaken van de Funderingskaart op www.duikinjefundering.nl, waarop straten zijn aangegeven waar funderingsproblemen mogelijk voorkomen. Daarnaast kun je contact opnemen met het Funderingsloket van de gemeente Rotterdam voor gericht advies.

In andere steden zijn vergelijkbare initiatieven aanwezig. Het is belangrijk om te weten dat ook in andere stadsdelen funderingsonderzoek mogelijk is, vooral via funderingsspecialisten of via eigen initiatief. Een snelle check van de bouwtekeningen bij de gemeente kan al veel duiding geven over het type fundering en de eventuele risico’s.

Conclusie

Funderingsproblemen zijn complex en vaak lastig om te herkennen, maar ze kunnen leiden tot serieuze schade aan het huis en daarmee ook aan de veiligheid van de bewoners. In combinatie met klimaatverandering en veranderende grondcondities is het nu dan ook meer dan ooit belangrijk om de staat van de fundering van je woning nauwkeurig te beoordelen. Een funderingsonderzoek is een investering die in de toekomst kan leiden tot besparingen, veiligheid en duurzaamheid van de woning. Met initiatieven zoals “Duik in je fundering” in Rotterdam en andere steden is het voor huiseigenaren makkelijker geworden om terecht te komen voor onderzoek en eventueel herstel. Het is dus verstandig om je fundering op de voet te onderzoeken en eventuele problemen niet langer te negeren.

Bronnen

duiken