Hoe controleer je de fundering van je huis? Een stapsgewijze gids voor huiseigenaren

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij de aankoop van een huis, tijdens een verbouwing of bij het opmerken van zichtbare gebreken zoals scheuren in muren of vloeren, is het belangrijk om te weten hoe de fundering van je woning is opgebouwd. De fundering is de basis van elk huis en speelt een cruciale rol in de stabiliteit en levensduur van de constructie. Problemen met de fundering kunnen leiden tot scheefstand, verzakking of zelfs ernstige schade aan de structuur. In dit artikel leggen we uit hoe je de fundering van je woning kunt controleren, welke signalen wijzen op mogelijke problemen, en wat voor maatregelen je kunt nemen om eventuele risico’s in te peilen.

Waarom is het controleren van de fundering belangrijk?

De fundering van een huis is het ondersteunende element dat het gewicht van het gebouw opneemt en dit overbrengt op de ondergrond. De meeste woningen in Nederland zijn op houten palen of op staal gefundeerd. Houten palen zijn vaak te vinden in veengebieden, terwijl funderingen op staal gebruikelijk zijn in zand- of klei-gebieden. Het type fundering heeft invloed op de manier waarop je woning zich gedraagt onder invloed van externe krachten, zoals grondwaterstanden of bouwactiviteiten in de omgeving.

Wanneer de fundering niet stabiel is, kan het leiden tot verzakking, scheefstand of zetting, wat op zijn beurt weer kan resulteren in zichtbare schade aan de constructie. Het is daarom verstandig om regelmatig te controleren of er sprake is van funderingsproblemen, vooral bij de aankoop van een woning of bij veranderingen aan het huis zoals uitbreiding of de verwijdering van dragende muren.

Signalen die wijzen op mogelijke funderingsproblemen

Er zijn verschillende aanwijzingen die kunnen duiden op funderingsproblemen. Deze signalen kunnen extern zichtbaar zijn, zoals scheuren in muren of veranderingen in de stand van deuren en ramen. Hieronder worden de meest voorkomende signalen beschreven:

Scheuren in binnen- en buitenmuren: Wanneer scheuren zich vooral in de hoeken van de muren of bij het plafond vormen en steeds breder worden, kan dit wijzen op drukveranderingen in de structuur veroorzaakt door een verzakkende fundering. Haarscheurtjes zijn normaal en vormen geen directe reden voor zorg, maar brede en diepe scheuren zijn een alarmbelletje.
Scheefstand of verzakking van vloeren en wanden: Wanneer vloeren scheef staan of duidelijk verzakt zijn, kan dit wijzen op ongelijke zetting van de fundering. Dit is vaak te herkennen aan de vorming van kloven tussen de vloeren en muren of bij deuren en ramen.
Problemen met deuren en ramen: Wanneer ramen of deuren klemmen of niet goed open- of dichtgaan, kan dit wijzen op veranderingen in de structuur van het huis veroorzaakt door een veranderde stand van de fundering.
Ongelijke verdeling van water in bad- of wastafels: Wanneer water zich ongelijk verdeelt in baden of wastafels, kan dit wijzen op veranderingen in de vloerconstructie veroorzaakt door een verzakkende fundering.
Zichtbare veranderingen in de kruipruimte: Bij huizen met een kruipruimte kan het aanwezig zijn van scheuren in de wanden of een hoge vochtige grond een teken zijn van problemen met de fundering.

Als een of meer van deze signalen zichtbaar zijn, is het verstandig om een funderingsonderzoek in te stellen.

Hoe controleer je de fundering van je woning?

1. Bouwtekeningen opvragen bij de gemeente

Een eerste stap bij het controleren van de fundering is het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekeningen bij de gemeente. Deze archieftekeningen geven informatie over het type fundering dat gebruikt is bij de bouw van het huis. In veel gevallen is het mogelijk om te achterhalen of de fundering op staal of op houten palen is uitgevoerd. De bouwtekeningen kunnen tevens gebruikt worden om een plan van aanpak op te stellen bij verdere inspectie.

2. Visuele inspectie en metingen uitvoeren

Naast het bekijken van bouwtekeningen kan een visuele inspectie worden uitgevoerd. Tijdens deze inspectie worden eventuele scheuren, verzakkingen of scheefstand beoordeeld. Daarnaast worden metingen gedaan, zoals:

Vloerwaterpasmeting: Hierbij wordt de hoogte van de vloer op verschillende punten gemeten om te controleren of deze recht staat.
Lintvoegmeting: Met deze methode wordt gekeken of de afstanden tussen de muren gelijk zijn en of er sprake is van scheefstand.
Scheurvorminginspectie: Tijdens deze inspectie worden de locaties, breedte en lengte van scheuren gemeten om inzicht te krijgen in de mate van schade.

3. Graveren en funderingsonderzoek uitvoeren

Als de visuele inspectie en metingen wijzen op mogelijke problemen, kan een uitgebreid funderingsonderzoek worden uitgevoerd. Hierbij wordt de fundering gecontroleerd door gaten te graven aan de buitenkant van het huis of, indien nodig, door de vloer open te breken vanuit de kruipruimte. Tijdens dit onderzoek wordt de fundering visueel beoordeeld en worden monsters genomen, bijvoorbeeld van houten palen, om de staat van de fundering te bepalen.

Het funderingsonderzoek wordt uitgevoerd volgens de F3O-richtlijnen en omvat meerdere stappen:

Archiefonderzoek: Opvragen van bouwkundige informatie bij de gemeente.
Constructief verband: Analyse van zettingen en zettingsverschillen.
Pandinspectie: Beoordeling van scheuren, verzakkingen en scheefstand.
Bodemopbouw: Analyse van de grondwaterstand en andere bodemkenmerken.
Metingen en constateringen: Uitvoeren van metingen en noteren van bevindingen tijdens de inspectie.

4. Online funderingscheck uitvoeren

Voor een eerste indruk van de staat van de fundering is het mogelijk om gebruik te maken van een gratis funderingscheck, zoals de FUNDscan. Deze online vragenlijst helpt bij het identificeren van mogelijke funderingsproblemen, maar vervangt geen professionele inspectie. Het is een hulpmiddel om te bepalen of er aanleiding is voor een uitgebreid onderzoek.

5. Bouwkundige keuring uitvoeren

Een bouwkundige keuring is een uitgebreidere inspectie die niet alleen de fundering maar ook andere bouwkundige aspecten van het huis beoordeelt. Tijdens deze keuring wordt gekeken naar de staat van muren, vloeren, plafonds, ramen en deuren, evenals de stabiliteit van de structuur. Een bouwkundige keuring kan uitgevoerd worden in combinatie met een funderingsonderzoek en biedt een compleet overzicht van de bouwkundige staat van het huis.

Wanneer is een funderingsonderzoek noodzakelijk?

Een funderingsonderzoek is noodzakelijk in de volgende situaties:

Aankoop van een woning: Bij de aankoop is het verstandig om een bouwkundige keuring uit te laten voeren, waarbij ook de fundering wordt geïnspecteerd. Dit biedt duidelijkheid over de bouwkundige staat van het huis en kan eventuele risico’s signaleren.
Bij verbouwing of uitbreiding: Wanneer er verbouwingen of uitbreidingen worden uitgevoerd, is het belangrijk om te weten hoe de fundering is opgebouwd. Dit is van invloed op de manier waarop verbouwingen kunnen worden uitgevoerd en of extra maatregelen nodig zijn.
Zichtbare gebreken: Wanneer er zichtbare gebreken zijn zoals scheuren, scheefstand of verzakking, is het verstandig om een funderingsonderzoek in te stellen om de oorzaak te bepalen.
Bouwwerkzaamheden in de omgeving: Wanneer er bouwwerkzaamheden worden uitgevoerd in de directe omgeving van het huis, is er een risico dat de fundering van het huis wordt beïnvloed. In dat geval is het verstandig om de fundering te controleren.

Conclusie

De fundering van een huis speelt een cruciale rol in de stabiliteit en levensduur van de constructie. Het controleren van de fundering is daarom belangrijk bij de aankoop van een woning, bij verbouwingen of bij het opmerken van zichtbare gebreken. Er zijn verschillende manieren om de fundering te controleren, variërend van het opvragen van bouwtekeningen bij de gemeente tot het uitvoeren van een uitgebreid funderingsonderzoek. Tijdens een funderingsonderzoek worden visuele inspecties gedaan, metingen uitgevoerd en monsters genomen om de staat van de fundering te bepalen. Het is verstandig om een funderingsonderzoek in te stellen bij het opmerken van signalen zoals scheuren, scheefstand of verzakking. Door deze stappen te volgen, kan de huiseigenaar zich ervan verzekeren dat de fundering in goede staat is en dat eventuele problemen op tijd worden herkend en opgelost.

Bronnen

huis