Fundering met betonblokken: technieken, materialen en toepassingen

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

De keuze van een geschikte fundering bij het werken met betonblokken is essentieel voor de stabiliteit en duurzaamheid van een constructie. Of het nu gaat om een lage border in de tuin of een zware, hoge muur, een correct aangelegde fundering voorkomt verzakking, verschuiving en scheefstand. In dit artikel worden de meest voorkomende funderingstechnieken, het gebruik van betonblokken en relevante aandachtspunten besproken, met betrekking tot de praktijk en aanbevelingen volgens de beschikbare bronnen.

Inleiding

Bij het bouwen of renoveren met betonblokken is een stevige fundering de basis voor een succesvolle uitkomst. De fundering zorgt voor stabiliteit, zorgt voor een waterpassing en voorkomt schade door beweging in de ondergrond. In de praktijk zijn er verschillende funderingsmethoden mogelijk, afhankelijk van de hoogte en het gewicht van de constructie. De bronnen benadrukken dat het gebruik van een betonnen fundering nodig is bij zware of hoge constructies, terwijl lichtere projecten soms voldoen aan een zandbed of stabilisatiezand. Daarnaast worden ook technische stappen uitgelicht die nodig zijn bij het aanleggen van een fundering en het metselen van betonblokken.

Funderingsopties bij het gebruik van betonblokken

1. Zandbed of stabilisatiezand

Een zandbed of stabilisatiezand is geschikt voor lage muren of borders met een hoogte tot ongeveer 80 cm. Dit type fundering biedt een mate van stabiliteit en voorkomt dat de blokken direct op de grond liggen. Volgens bron [2], is stabilisatiezand beter dan een eenvoudig zandbed, omdat het de blokken minder laat verschuiven. Het is dus ideaal voor lichtere toepassingen zoals borderwanden of muren die niet veel gewicht dragen.

2. Betonfundering

Voor zwaardere of hogere muren is een betonfundering onmisbaar. Dit type fundering is nodig bij muren die hoger zijn dan 80 cm of wanneer zware betonblokken, zoals natuursteen of massieve blokken, worden gebruikt. Bron [2] en bron [4] benadrukken dat een betonfundering het gewicht gelijkmatig verdeelt en de constructie beter bestand maakt tegen zware belasting.

De aanleg van een betonfundering gebeurt als volgt:

Graven: Graaf een geul van minimaal 20 cm diep en breed genoeg voor de betonblokken.
Mengen van beton: Gebruik een verhouding van één deel cement, twee delen zand en drie delen grind.
Afgieten en afwerken: Giet het mengsel in de geul, gebruik een troffel om het oppervlak glad te maken en controleer met een waterpas of het gelijk is.
Droogtijd: Laat de fundering minstens 48 uur uitharden voordat de blokken opgezet worden.

Volgens bron [4], moet de fundering minstens onder de vorstgrens liggen. In Nederland is dit meestal 60 cm, maar wordt vaak 80 cm als norm gehanteerd.

3. Poerenfundering en paalfundering

Bij zwaardere bouwprojecten wordt vaak gebruikgemaakt van een poerenfundering of paalfundering. Een poerenfundering bestaat uit betonnen blokken die onder de kolommen of steunpunten van het bouwwerk worden geplaatst. Deze methode wordt vaak gebruikt bij gebouwen met een kolom- en spanstructuur, zoals magazijnen of fabriekshallen.

Een paalfundering is nodig wanneer de draagkrachtige grondlaag dieper onder het maaiveld ligt. Dit is vooral van toepassing in regio’s met veen- en kleigrond, zoals het westen van Nederland. Bron [5] legt uit dat paalfunderingen nodig zijn wanneer de bovenliggende grondlagen niet sterk genoeg zijn om het gewicht van het bouwwerk te dragen. De palen brengen het gewicht over naar diepere, stabiele lagen.

Het metselen van betonblokken

Nadat de fundering is afgelopen en de droogtijd is verstreken, kan het metselen van de betonblokken beginnen. Bron [1] en bron [4] geven een stapsgewijze uitleg over hoe dit moet.

1. Voorbereiding

Mortel maken: Maak de mortel volgens de instructies op de verpakking. De mortel mag niet te droog of te nat zijn.
Hulpmaterialen: Zorg dat je over de juiste hulpmiddelen beschikt, zoals een waterpas, troffel, houten latten, beitel, hamer of haakse slijper.
Profiel opzetten: Zet een houten profiel op de fundering om de muurlijn te bepalen.

2. Aanleggen van de muur

Mortellaag aanbrengen: Doe een laag mortel op de fundering en plaats het eerste betonblok. Klop de blokken aan tot de gewenste hoogte.
Voegen aanbrengen: Zet de volgende blokken met een kleine tussenruimte voor de voeg. Vul de voeg met mortel en veeg overtollige mortel weg met de troffel.
Halfsteensverband: De volgende rij wordt verzet geplaatst, waarbij een halve blok als uitgangspunt dient. Als een halve blok nodig is, moet deze handmatig worden afgesplitst.
Waterpas controleren: Controleer regelmatig of de blokken zowel horizontaal als verticaal waterpas liggen.
Droogtijd tussen lagen: Een hoge muur wordt meestal in 2-3 lagen opgetrokken, met voldoende droogtijd tussen de lagen.

3. Aandachtspunten bij het metselen

Evenwichtigheid: Houd rekening met de evenwichtigheid van de muur. Een hoge muur moet goed gebalanceerd zijn om te voorkomen dat hij kantelt.
Mortelkwaliteit: Zorg voor een goede mortelkwaliteit om de muur stevig te maken.
Voegbreedte: Houd de voegbreedte consistent tussen alle blokken.
Afharden: Laat elke laag goed uitharden voordat je verdergaat.

Toepassingen en keuzes op basis van projecttype

1. Tuinmuren en borders

Voor lage tuinmuren of borders is een zandbed of stabilisatiezand voldoende. Dit type fundering is goedkoper en eenvoudiger aan te leggen. Het is geschikt voor projecten waarbij het gewicht en de hoogte beperkt zijn.

2. Hogere muren en zware constructies

Bij muren die hoger zijn dan 80 cm of bij zware constructies zoals verhoogde plantenbakken of stevige borderwanden, is een betonfundering nodig. Dit type fundering biedt maximale stabiliteit en voorkomt verzakking. Bron [2] en bron [4] benadrukken dat dit essentieel is voor duurzame constructies.

3. Tuinhuisjes, verandastukken en poeren

Wanneer het om een tuinhuis of een veranda gaat, is een poerenfundering of betonblokken fundering aan te raden. Deze zorgen voor extra stevigheid en zorgen ervoor dat het gewicht van het bouwwerk gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld. Bron [3] legt uit dat funderingsblokken van hoge kwaliteit van Van Dijk Beton vaak gebruikt worden bij dergelijke projecten.

4. Industriële projecten en paalfunderingen

Bij grotere industriële projecten, zoals magazijnen of fabriekshallen, is een paalfundering vaak nodig. Deze fundering wordt gebruikt wanneer de draagkrachtige grondlaag dieper ligt. Bron [5] beschrijft dat in regio’s met zachte grondlagen, zoals veen en klei, paalfunderingen vaak nodig zijn. De palen brengen het gewicht over naar de stevige onderliggende grond.

Aandachtspunten bij funderingswerk

Bij het aanleggen van een fundering zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten:

Vorstgrens: Zorg dat de fundering onder de vorstgrens ligt. In Nederland is dit meestal 60 cm, maar wordt vaak 80 cm gehanteerd.
Leidingen en kabels: Voordat je gaat graven, moet je een KLIC-melding aanvragen bij het Kadaster om te voorkomen dat je leidingen of kabels raakt.
Waterpas controleren: Het is belangrijk om regelmatig de waterpas te controleren om ervoor te zorgen dat de fundering en de muur gelijk zijn.
Droogtijd: Laat de fundering altijd genoeg tijd uitharden voordat je verder bouwt.
Mortelkwaliteit: Zorg voor de juiste kwaliteit van de mortel om de muur goed te versterken.

Conclusie

De aanleg van een fundering is een essentieel onderdeel van elke constructie met betonblokken. De keuze van de fundering hangt af van de hoogte, het gewicht en het type project. Voor lage muren is een zandbed of stabilisatiezand voldoende, terwijl zwaardere en hogere constructies een betonfundering vereisen. Bij grotere projecten, zoals tuinhuisjes of industriële gebouwen, zijn poeren- of paalfunderingen vaak nodig. Het metselen van de betonblokken moet zorgvuldig worden uitgevoerd met aandacht voor waterpas, voegbreedte en mortelkwaliteit. Een correct aangelegde fundering zorgt voor stabiliteit, voorkomt schade en draagt bij aan de levensduur van de constructie.

Bronnen

betonblokken