Funderingsmetselwerk: Welke Steen Kies je voor een Stabiele Ondergrond?

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij elke bouw- of renovatieproject is een solide fundering van groot belang. Een correct uitgevoerde fundering zorgt ervoor dat het gebouw veilig en duurzaam blijft, ook onder invloed van externe omstandigheden zoals grondzetting, vocht, of lading. Het metselen van funderingen is een van de methoden die vaak wordt toegepast, waarbij de keuze van het juiste bouwmateriaal – ofwel de steen – cruciaal is voor de duurzaamheid en stabiliteit van het geheel.

Op basis van beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen, zoals bouwportalen en constructieadviezen, is het mogelijk om inzicht te krijgen in de verschillende soorten stenen die geschikt zijn voor funderingsmetselwerk. Deze kennis helpt zowel professionele bouwers als DIY-enthusiasten om een verstandige keuze te maken bij het uitvoeren van een funderingsproject.

Soorten Stenen voor Funderingsmetselwerk

De keuze van de juiste steen is afhankelijk van meerdere factoren, zoals de toepassing (bijvoorbeeld een woning of een garage), de druksterkte die nodig is, de vochtbestendigheid en de bouwtechniek. Hieronder worden de meest gebruikte stenen voor funderingsmetselwerk besproken.

Kalkzandsteen

Kalkzandsteen is een veelvoorkomend materiaal voor funderingsmetselwerk. Het wordt gemaakt van zand en kalk, en heeft een redelijke druksterkte. Dit maakt het geschikt voor het opbouwen van funderingen, zowel voor kleine constructies als voor woningen. Kalkzandstenen zijn echter niet vochtbestendig, wat betekent dat ze meestal alleen voor binnenmuren of ondergrondse delen worden gebruikt waar vochtbeheersing mogelijk is.

Betonsteen

Betonstenen, zoals BIA grindbeton blokken, zijn zeer geschikt voor funderingsmetselwerk. Ze zijn gemaakt van cement, zand, grind of grindvervangend materiaal, en water. De druksterkte van deze stenen is vaak aanzienlijk hoger dan die van kalkzandstenen, meestal rond de 20 N/mm². Betonstenen zijn ook beter bestand tegen vocht en kunnen daarom zowel binnen als buiten gebruikt worden.

Baksteen

Bakstenen zijn traditioneel vaak gebruikt voor het metselen van funderingen, vooral in oude gebouwen. Ze worden gemaakt van klei en zijn gebakken in een oven. Bakstenen hebben een goede druksterkte en kunnen goed met mortel verbonden worden. Echter, in de moderne bouw is het gebruik van bakstenen voor funderingsmetselwerk minder geworden, omdat beton- of kalkzandstenen vaak sneller en goedkoper zijn.

Cellenbetonblokken

Cellenbetonblokken zijn lichter en worden vooral gebruikt voor binnenmuren. Ze zijn niet geschikt voor funderingen vanwege hun lage druksterkte en vochtgevoeligheid. Deze blokken zijn gemaakt van cement, kalk, zand en water, en bevatten veel lege cellen wat de isolatie vergroot, maar de druksterkte vermindert.

Natuursteen

Natuurstenen zoals graniet of marmer worden zelden gebruikt voor funderingen, hoewel ze in bepaalde gevallen wel geschikt kunnen zijn. Deze stenen zijn zeer vochtbestendig en hebben hoge druksterkte, maar ze zijn kostbaar en vaak niet nodig voor funderingsconstructies. Ze worden vaker gebruikt voor gevels of decoratieve elementen.

Bouwtechnieken en Toepassingen

Bij het metselen van funderingen wordt meestal gekozen voor niet-gebakken stenen zoals kalkzandsteen of betonsteen. Het metselen gebeurt doorgaans onder het maaiveld, waarbij een funderingsmuur wordt opgebouwd. Deze muren kunnen uit meerdere lagen bestaan, afhankelijk van de gewenste hoogte en stabiliteit.

Een typische aanpak is om de funderingsblokken ondersteboven te metselen, zodat de voegen goed worden verbonden. In sommige gevallen wordt een korte, gemetselde funderingsmuur afgestort met beton om de stabiliteit verder te vergroten. Dit is vooral van belang bij zware constructies of wanneer de grond minder stevig is.

Opbouw van de Fundering

De fundering moet stevig genoeg zijn om de lading van het gebouw te dragen. Een algemene richtlijn is om voor elke laag stenen 1 cm betonfundering te berekenen, en de fundering twee keer zo breed als de muur die erop komt. Dit geldt vooral voor kleinere projecten. Bij grotere of zwaardere structuren is het verstandig om een deskundige te betrekken, zoals een bouwkundig ingenieur of een ervaren metselaar.

Voordelen en Nadelen van Gemetselde Funderingen

Gemetselde funderingen bieden verschillende voordelen ten opzichte van gecasteerde betonfunderingen. Ze zijn vaak sneller en goedkoper uit te voeren, vooral in gevallen waar het storten van beton niet haalbaar is. Ook is het mogelijk om de fundering precies aan te passen aan de bouwtekening, wat in de praktijk vaak voorkomt.

Een nadeel van gemetselde funderingen is dat ze extra voorzichtig behandeld moeten worden in de vroege stadia van het bouwproces. Het metselwerk moet volledig uitgehard zijn voordat er iets op kan worden gebouwd. Daarnaast is het belangrijk dat het mortelverband goed uitkomt om de fundering sterk en waterdicht te maken.

Waterdichting van de Fundering

Waterafdichting is een essentieel onderdeel van funderingsbouw. Vooral bij ondergrondse funderingen is het belangrijk om vocht te voorkomen, aangezien dit kan leiden tot optrekkend vocht in de muren of andere schade. Er zijn verschillende manieren om een fundering waterdicht te maken. Een veelgebruikte methode is het injecteren van een vloeistof die de poriën van de steen of mortel dichtmaakt. Een alternatief is het toepassen van een cementgebonden mortel om grondwater tegen te houden.

Samenvatting

De keuze van het juiste materiaal voor funderingsmetselwerk is cruciaal voor de stabiliteit en levensduur van een gebouw. Kalkzandstenen en betonstenen zijn de meest gebruikte stenen bij dit soort werk. Beide stenen hebben hun voor- en nadelen, afhankelijk van de toepassing. Het metselen van funderingen vereist zorgvuldige voorbereiding, aandacht voor de bouwtechniek en een correcte uitvoering van het mortelverband.

Een gemetselde fundering is vaak sneller en goedkoper dan een gecasteerde betonfundering, vooral in situaties waar het storten van beton niet mogelijk is. Toch is het belangrijk om rekening te houden met vochtbeheersing en de stabiliteit van het metselwerk. In sommige gevallen is het raadzaam om een deskundige te betrekken, zeker bij grotere of zwaardere projecten.