Een stevige fundering voor een duurzaam muurtje: tips en technieken voor het aanleggen van een steen- of bakstenen muur

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij de bouw van een muurtje in de tuin of in de voortuin speelt de fundering een essentiële rol in de duurzaamheid, stabiliteit en uiterlijk van het eindresultaat. Een goed uitgevoerde fundering zorgt ervoor dat het muurtje niet instort, niet verheft en niet door het weinig weerstandertjes in de omgeving beschadigd raakt. In deze artikelen geven we een overzicht van de belangrijkste aspecten van het aanleggen van een fundering, inclusief de benodigde materialen, technieken en planning. Alle informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen en richtlijnen uit de bouwsector, zoals toegepast in de praktijk voor zowel professionele constructies als DIY-projecten.

De rol van een fundering bij een muurtje

Een fundering is de ondergrond van elke constructie. Zij zorgt ervoor dat het gewicht van het muurtje gelijkmatig wordt verdeeld over de ondergrond. Een goed uitgevoerde fundering voorkomt zettingen, breukvorming en andere structurele problemen die kunnen ontstaan door verkeerde uitvoering of ongeschikte materialen. De fundering moet voldoen aan een aantal eisen:

Sterkte: De fundering moet het gewicht van het muurtje kunnen dragen.
Stabiliteit: Het mag niet zakken, stijgen of buigen.
Bestand tegen omgevingsinvloeden: De fundering moet bestand zijn tegen grondwater, vorst, droogte, schimmels, insecten en andere externe factoren.
Duurzaamheid: De keuze van materialen beïnvloedt de levensduur van het muurtje.

In de praktijk wordt vaak gekozen voor een fundering in gewapend beton, omdat deze voldoet aan de meeste van de bovenstaande eisen en geschikt is voor een groot aantal ondergrondtypes. Bij zachte, veer- of kleigrond kan dit echter worden aangepast, afhankelijk van de belasting en de omstandigheden.

Typen funderingen en hun toepassing

Er zijn verschillende funderingtypes die in de praktijk worden gebruikt, afhankelijk van de omstandigheden, de belasting van het muurtje en de ondergrond. Voor kleine projecten zoals het bouwen van een muurtje in de tuin zijn de volgende funderingtypes van toepassing:

1. Strokenfundering

Bij een strokenfundering wordt een verbreedde zone gemaakt onder de dragende muren. Deze methode is geschikt voor zowel brede als smalle muren. Bij een smal muurtje zoals een bakstenen scherm of een stenen muurtje in de voortuin is de strokenfundering een goedkope en eenvoudige oplossing.

Voordelen: Kostenefficiënt, geschikt voor DIY-projecten, snelle uitvoering.
Nadelen: Afhankelijk van de kwaliteit van de ondergrond; niet geschikt voor zachte, veer- of kleigrond.

2. Poerenfundering

Bij een poerenfundering worden betonnen blokken gebruikt onder puntlasten, zoals hoeken of pilaren. Deze methode is geschikt voor muurtjes met extra elementen zoals pilaren of hoekversterkingen. Het is een betrouwbare methode voor stabiliteit, vooral bij lichte constructies.

Voordelen: Goede stabiliteit, eenvoudig aan te passen aan specifieke lasten.
Nadelen: Benodigde materialen en precisie vereisen ervaring; niet geschikt voor zware lasten of bij slechte ondergrond.

3. Plaatfundering

Bij een plaatfundering wordt een dikke plaat beton gelegd op een draagkrachtige grond. Deze methode is meestal gebruikelijk bij zware gebouwen, maar kan ook worden aangepast voor kleinere projecten. Het is echter meestal niet nodig voor een muurtje in de tuin.

Voordelen: Uitstekende stabiliteit, geschikt voor zware belastingen.
Nadelen: Hoge kosten, complexe uitvoering, niet economisch voor kleine projecten.

Hoe diep moet de fundering zijn?

De diepte van de fundering hangt af van meerdere factoren, zoals de hoogte van het muurtje, de belasting, de ondergrond en de klimaatomstandigheden. Voor een muurtje dat ongeveer 50 tot 100 cm hoog is en uit bakstenen of natuursteen is opgebouwd, geldt de volgende richtlijn:

Minimale diepte: De fundering moet voorinliggend liggen aan de vorstlijn, wat meestal ongeveer 80 tot 100 cm onder het maaiveld ligt.
Breedte: De breedte van de fundering moet ongeveer gelijk zijn aan of iets groter dan de breedte van het muurtje. Voor een bakstenen muurtje (ca. 10 cm breed) wordt vaak gekozen voor een fundering van 20 tot 30 cm breed.

Het is belangrijk om de ondergrond te inspecteren voordat de fundering wordt aangelegd. Bij zachte of vochtige grond kan het nodig zijn om de grond te verbeteren met zand, grind of groutinjectie. Dit voorkomt later problemen door zetting of vochtopstijging.

Benodigde materialen voor de fundering

Voor een goed uitgevoerde fundering zijn de volgende materialen nodig:

Materialen	Omschrijving
Beton	Voor de fundering; wordt meestal in combinatie met zand en water gemengd.
Zand	Voor het aanleggen van een onderlaag en voor het mengen van beton.
Grind	Voor drainage achter het muurtje of als onderlaag.
Metselspecie	Voor het metselen van het muurtje.
IJzeren bewapening	Eventueel, om de fundering extra stevig te maken.
Metseldraad of laser	Voor het uithalen van een rechte lijn.
Waterpas	Voor het controleren van het niveau.

Het is verstandig om kwaliteitsmaterialen te kiezen, omdat dit de levensduur van het muurtje aanzienlijk verlengt. Hoewel het verleidelijk kan zijn om te besparen op het beton of de metselspecie, kan dit leiden tot vroegtijdige slijtage of breukvorming.

Stappenplan voor het aanleggen van de fundering

Het aanleggen van een fundering kan worden uitgevoerd in verschillende stappen. Voor een muurtje in de tuin is het een handmatige, relatief eenvoudige klus, mits de juiste technieken worden toegepast.

1. Meet en markeer de locatie

Voor de aanleg van de fundering is het belangrijk om de locatie nauwkeurig te meten en te markeer. Houd rekening met de hoogte, lengte en breedte van het muurtje. Gebruik een metseldraad of laser om een rechte lijn uit te halen.

2. Grav en maak een ondergrond

Grav een geul waar de fundering moet komen. De diepte en breedte moeten voldoen aan de richtlijnen die hierboven zijn genoemd. Vervang eventueel zachte of vochtige grond met zand of grind.

3. Stort het funderingsbeton

Maak het beton aan volgens de instructies op de verpakking. Stort het beton in het geul en werk het gelijk met een vlakke plank of rubberhamer. Zorg ervoor dat het beton goed in de geul ligt en dat er geen luchtbellen of lekken ontstaan.

4. Wacht op uitharding

Laat het beton uitharden. Dit duurt meestal een paar dagen. Tijdens deze periode dient het beton bescherming te krijgen tegen regen of directe zonnestraling.

5. Bouw het muurtje

Na de uitharding van het beton kan het muurtje worden opgebouwd. Gebruik metselspecie om de stenen of bakstenen op de fundering te leggen. Controleer regelmatig met een waterpas of het muurtje recht blijft.

Tip: Zorg voor drainage

Een vaak vergeten, maar essentiële stap is het zorgen voor drainage achter het muurtje. Waterophoping kan leiden tot slijtage en breukvorming. Het aanleggen van een drainagebuis of een laag grind achter het muurtje kan dit probleem voorkomen.

Conclusie

De aanleg van een fundering is een essentiële stap in het bouwen van een duurzaam en stabiel muurtje. De keuze van het funderingtype, de diepte, de breedte en het gebruik van kwaliteitsmaterialen bepalen de levensduur en de structuur van het muurtje. Door het grondig aan te leggen en de juiste technieken toe te passen, kan een DIY-ontwerper of een professionele metselaar zorgen voor een duurzaam en functioneel resultaat. Het aanleggen van een fundering kan zelfs worden uitgevoerd door iemand zonder bouwervaring, mits de juiste instructies en gereedschappen worden gebruikt.

Het is verstandig om de ondergrond te inspecteren en eventueel te verbeteren voordat de fundering wordt aangelegd. Daarnaast dient zorgvuldig gepland te worden, inclusief het inschatten van de benodigde materialen en de tijd voor uitharding. Met deze tips is het mogelijk om een stevige basis te creëren voor een mooi en duurzaam muurtje in de tuin of voortuin.

## Bronnen

muurtje