Fundering metselen: stappen, materialen en overwegingen voor een stevige basis

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Een goed gemetselde fundering is van essentieel belang voor de stabiliteit van een gebouw. Het zorgt voor een stevige basis, vermindert de kans op verzakkingen en zorgt ervoor dat het opstaande metselwerk optimaal wordt ondersteund. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op het proces van fundering metselen, inclusief de benodigde materialen, technieken, kosten en belangrijke overwegingen.

Wat is fundering metselen?

Fundering metselen betreft het opbouwen van een ondergrondse structuur die als basis fungeert voor het opstaande metselwerk. Deze fundering wordt meestal uitgevoerd in steen of kalkzandsteen en is ontworpen om de belasting van het gebouw op een stabiele manier te verdelen over de grond. Het metselen van een fundering is een essentieel onderdeel van het bouwproces, vooral in regio’s waar betonstorten niet haalbaar of efficiënt is.

De fundering op “staal” d.m.v. metselwerk is een klassieke methode die al jaren wordt gebruikt in Nederland. Deze methode houdt in dat blokken van ten minste twee lagen hoog worden gemetseld, waarbij elke volgende rij met een kwart steen verspringt. Dit zorgt voor een betere verspreiding van de belasting en vermindert schuifspanningen in het metselwerk.

Voorbereiding van de grond

Voor een goede fundering is het cruciaal dat de grond goed is voorbereid. De eerste stap in het proces is het uitgraven van een sleuf die voldoende diep is en een breedte heeft die afhankelijk is van de belasting en de grondsoort. De grond moet worden geëgaliseerd en eventuele obstakels zoals wortels, stenen of puin moeten worden verwijderd.

De breedte van de fundering wordt bepaald door de dikte van het opgaande muurwerk. In veel gevallen wordt gebruikgemaakt van een vuistregel die zegt dat de aanlegbreedte van de fundering 2 tot 3 keer de dikte van het muurwerk is. Deze vuistregel is echter geen wetenschappelijk gesteunde methode en kan leiden tot onjuiste afmetingen, vooral bij zware belastingen en zwakke grond.

Materialen en gereedschap

Bij het metselen van een fundering worden voornamelijk kalkzandstenen of gebakken stenen gebruikt. Kalkzandsteen is vaak de voorkeurskeuze vanwege de lagere kosten en goede stevigheid. De metselstenen worden met mortel (metselspecie) aan elkaar gebonden, waarbij de verhouding tussen cement, kalk en zand van groot belang is. Een typische verhouding is 1 deel cement, ½ deel kalk en 4½ delen zand.

Voor de constructie zijn ook houten metselprofielen, houten paaltjes voor het uitzetten en schoren, en water nodig. Het is belangrijk om schoon water te gebruiken om de kwaliteit van de mortel niet te beïnvloeden.

Stappen bij het metselen van een fundering

Stap 1: Gracht uitgraven

De eerste stap is het uitgraven van een gracht die voldoende diep is voor de fundering. De breedte hangt af van de belasting en de grondsoort. Het is essentieel om de maten nauwkeurig uit te zetten om de stabiliteit van de fundering te waarborgen.

Stap 2: Bekisting plaatsen

Nadat de gracht is uitgegraven, worden bekistingen geplaatst om de vorm van de fundering te bepalen. Deze bekistingen zorgen ervoor dat de fundering de juiste vorm behoudt tijdens het metselen.

Stap 3: Metselwerk uitvoeren

Het metselen begint met het leggen van de eerste rij stenen op een stevige ondergrond. Het is belangrijk dat de stenen waterpas zijn en goed op de juiste hoogte worden geplaatst. Elke volgende rij moet met een kwart steen verspringen om de stabiliteit te verhogen.

De mortel moet zorgvuldig worden aangebracht en tussen de lagen moet voldoende droogtijd worden gelaten. Het is raadzaam om een ervaren vakman in te schakelen, vooral bij complexe projecten of bij funderingen met hoge belastingen.

Belangrijke overwegingen

Bij het metselen van een fundering zijn er verschillende overwegingen van belang die moeten worden meegenomen om de kwaliteit en duurzaamheid van de fundering te waarborgen:

Belasting van het gebouw: De fundering moet de gewichtsbelasting van het gebouw op een stabiele manier kunnen dragen. Dit is bepalend voor de benodigde breedte en diepte van de fundering.
Grondsoort: De kwaliteit van de grond beïnvloedt de stabiliteit van de fundering. In zachte of zandige grond is een bredere fundering vaak nodig.
Lokale bouwvoorschriften: Het is verplicht om rekening te houden met de lokale bouwvoorschriften en eventueel benodigde vergunningen te verkrijgen.
Duurzaamheid: Een goed gemetselde fundering draagt bij aan de levensduur van het gebouw. Het is daarom belangrijk om gebruik te maken van hoogwaardige materialen en correcte technieken.
Onderhoud: Na afronding van de fundering is regelmatig onderhoud nodig. Scheuren en verzakkingen moeten tijdig worden hersteld om grotere schade te voorkomen.

Kosten van het metselen van een fundering

De kosten voor het metselen van een fundering hangen af van diverse factoren, zoals de grootte van het project, de toegankelijkheid van het terrein en de benodigde materialen. Op basis van de beschikbare informatie zijn de kosten tussen de € 65 en € 75 per vierkante meter. Deze prijs kan variëren afhankelijk van de complexiteit van het project en de benodigde mankracht.

Vaak voorkomende problemen en oplossingen

Bij het metselen van een fundering kunnen verschillende problemen optreden, zoals scheuren, verzakkingen en vochtproblemen. Deze problemen kunnen ontstaan door onjuiste uitvoering, gebruik van minderwaardige materialen of een onvoldoende grondvoorbereiding. Het is daarom aan te raden om een ervaren bouwbedrijf of fundering specialist in te schakelen om de fundering van hoge kwaliteit te garanderen.

Als problemen zich alsnog voordoen, is het belangrijk om deze tijdig aan te pakken. Een professionele inspectie kan helpen bij het identificeren van mogelijke problemen en het opstellen van een plan voor herstel of aanvullend onderhoud.

Conclusie

Het metselen van een fundering is een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Het vereist zorgvuldige voorbereiding, gebruik van de juiste materialen en aandacht voor technische details. Een goed gemetselde fundering zorgt voor de stabiliteit van het opstaande metselwerk en draagt bij aan de levensduur en veiligheid van het gebouw.

Bij de keuze voor een stenen fundering moet rekening worden gehouden met de belasting, de grondsoort en de lokale bouwvoorschriften. Het is raadzaam om een ervaren bouwbedrijf of fundering specialist in te schakelen om ervoor te zorgen dat de fundering van hoge kwaliteit is en aan alle technische eisen voldoet.

Met de juiste voorbereiding en uitvoering kan een fundering metselen een betrouwbare en duurzame basis vormen voor elk bouwproject, of het nu gaat om een woning, een woningbouwproject of een commerciële constructie.

Bronnen

metselen