Fundering van Speeltoestellen: Veiligheid, Materialen en Veilige Ondergrond

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

De fundering van een speeltoestel is een cruciale factor die direct beïnvloedt op de veiligheid, levensduur en gebruiksgemak van het toestel. Zowel voor particuliere eigenschap als voor commerciële of openbare speeltuinen gelden strikte normen en eisen die moeten worden nageleefd. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van de fundering van speeltoestellen besproken, met aandacht voor materialen, ondergronden en aanbevelingen uit beleidsdocumenten en bouwtechnische richtlijnen.

Aanbevelingen voor Fundering volgens het Attractiebesluit

In Nederland zijn speeltoestellen gereguleerd door het Besluit veiligheid attractietoestellen en speeltoestellen (Attractiebesluit), ingevoerd in 1997. Volgens dit besluit moet een speeltoestel zodanig worden geïnstalleerd, gemonteerd en onderhouden dat het bij gebruik geen gevaar oplevert voor de veiligheid of gezondheid van personen.

Voor speeltoestellen die openbaar of commercieel worden gebruikt, is sprake van duidelijke eisen aan de fundering. Deze eisen zijn onder meer vastgelegd in de Europese norm EN 1176:2008, die richtlijnen geeft voor de veiligheid van speeltoestellen. De beheerder van een speeltoestel is verantwoordelijk voor de correcte installatie, inclusief de fundering en de ondergrond.

Typen Ondergronden en Materialen

Voor de fundering van een speeltoestel zijn verschillende typen ondergronden toegestaan, afhankelijk van de hoogte van het toestel, de toegankelijkheid, en de verwachtingen van de beheerder. In het Attractiebesluit is verder gespecificeerd dat een veilige ondergrond verplicht is bij een bepaalde valhoogte, bijvoorbeeld bij een toestel van 60 cm of hoger.

De meest gebruikte materialen zijn:

Rubberen tegels – de duurste, maar ook veiligste optie. Ze bieden uitstekende valdemping en zijn weinig onderhoudsgevoelig.
Kunstgras – een alternatief dat visueel aantrekkelijk is en in combinatie met een onderliggende lage demping kan worden gebruikt.
Boomschors (gesnipperde houtsnippers) – een goedkoper alternatief, maar wel onderhoudsgevoelig.
Zand – een eenvoudig en goedkope keuze, maar het is minder geschikt als er dieren in de omgeving zijn.
Gras – toegestaan tot een bepaalde hoogte (maximaal 150 cm), afhankelijk van klimaat, onderhoud en bodemkwaliteit.

Volgens de informatie uit bronnen is rubberen tegels de voorkeurskeuze voor veilige ondergrond, gezien hun hoge dempingswaarde en lage onderhoud. Voor grotere speeltoestellen en openbare speeltuinen is het aanbevolen om rubberen ondergrond te combineren met een goede fundering zoals betonankers of bevestigingsmaterialen die in beton worden gestort.

Betonankers en Verankering in Beton

Voor speeltoestellen die op harde ondergronden zoals beton of rubber tegels worden geplaatst, zijn betonankers vaak vereist. Deze verankering zorgt ervoor dat het toestel stevig is bevestigd en geen gevaar oplevert bij gebruik. In de praktijk worden deze ankers meestal in het beton gestort, zodat ze niet direct op het maaiveld rusten. Dit heeft als voordeel dat het hout minder snel roest of slijt, wat de levensduur van het speeltoestel vergroot.

Een typische set betonankers bevat:

Lengte: 1000 mm
Breedte: 60 mm
Staaldikte: 8 mm
Materiaal: Thermisch verzinkt staal
Toepassing: Storten in beton

Deze ankers worden vaak standaard meegeleverd met commerciële speeltoestellen of zijn apart verkrijgbaar bij leveranciers zoals De Bruin Speeltoestellen.

Installatie en Beheer

De beheerder is verantwoordelijk voor de installatie, inspectie en onderhoud van het speeltoestel. Dit omvat ook het zorgvuldig kiezen van de fundering en het aanbrengen van de veilige ondergrond. De beheerder moet zorgvuldig controleren of de fundering voldoet aan de eisen van de Europese norm EN 1176 en eventueel aan de lokale regelgeving.

Voor particulieren die een speeltoestel in hun eigen tuin plaatsen, gelden minder strenge eisen, maar is het aan te raden om veilige ondergronden en een stabiele fundering te kiezen. Voor commerciële of openbare speeltuinen is het gebruik van ISO-pads of rubberdemping verplicht om optrekkend vocht te voorkomen en de levensduur van de staanders te verlengen.

Levensduur en Vervanging van Speeltoestellen

Speeltoestellen hebben een gemiddelde levensduur van 12 tot 14 jaar, afhankelijk van de kwaliteit van de installatie, het onderhoud en de omgeving. Na deze periode kan het toestel vervangen worden of, bij goed onderhoud, eventueel verlengd worden. Het is belangrijk om regelmatig een visuele controle te doen op schade of verkleuring van houten onderdelen, losse bevestigingen en slijtage van de ondergrond.

In de gemeente Midden-Delfland is een uitgebreide inventarisatie van speeltoestellen uitgevoerd, waarbij per speelplek de leverancier, garantieperiode en eventuele reparaties zijn opgenomen. Op basis van deze gegevens is een vervangingsplanning opgesteld. Voor scholen en verenigingen geldt dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor de bekostiging en het onderhoud, terwijl de gemeente slechts een signalerende rol vervult.

Aanbevelingen voor Eigenaars en Beheerders

Voor wie een speeltoestel wil installeren of beheren, zijn er een aantal aanbevelingen en richtlijnen:

Kies voor een veilige ondergrond zoals rubberen tegels of boomschors, afhankelijk van de hoogte van het toestel.
Gebruik betonankers voor verankering op harde ondergronden.
Volg de montage-instructies van de leverancier zorgvuldig op en controleer de kwaliteit van de installatie.
Voer regelmatige controles uit en bijhoud een logboek van inspecties en reparaties.
Volg de Europese norm EN 1176:2008 zodat het toestel veilig blijft voor kinderen.
Blijf verantwoordelijk voor de kwaliteit van de ondergrond en de fundering, ook bij het gebruik van gras of zand.

Conclusie

De fundering van een speeltoestel speelt een cruciale rol in de veiligheid, duurzaamheid en gebruiksgemak. Zowel particulieren als beheerders moeten zich richten op een veilige ondergrond, een stabiele fundering en het correcte gebruik van verankeringselementen. Door deze richtlijnen te volgen en de Europese norm EN 1176 te respecteren, kan men ervoor zorgen dat het speeltoestel lange tijd veilig en plezierig blijft voor kinderen. De keuze voor materialen, zoals rubberen tegels of betonankers, hangt af van de omstandigheden en de verwachtingen van de gebruiker, maar het is altijd aan te raden om de veiligheid en het onderhoud voorop te stellen.

Bronnen

speeltoestel