Hemelwaterafvoer aanleggen: stap voor stap handleiding voor een duurzame riolering

Published by Redactie on juli 3, 2025 | Category riolering

Een goede hemelwaterafvoer (HWA) is essentieel om het regenwater efficiënt van het dak te verwijderen en te voorkomen dat het schade veroorzaakt aan het huis, de fundering of de tuin. Het aanleggen van een HWA-systeem vereist zorgvuldige planning, juiste materialen en een correcte uitvoering. In dit artikel worden de belangrijkste stappen, materialen en technieken beschreven die nodig zijn om een HWA-systeem te installeren, met name het aansluiten op het riool. De informatie is gebaseerd op de bronnen die zijn verstrekt en bevat praktische richtlijnen voor zowel particulieren als professionals.

Stappenplan voor het aanleggen van een HWA-systeem

Het aanleggen van een HWA-systeem begint met het bepalen van de juiste locatie en het voorbereiden van de benodigde materialen. Hieronder volgt een gedetailleerd overzicht van de belangrijkste stappen.

Stap 1: Beoordelen van de situatie en lokale voorschriften

Vóór het begin van de werken is het belangrijk om te controleren of er specifieke regels of voorschriften zijn in je gemeente. Sommige gemeenten hebben specifieke richtlijnen voor het aansluiten van regenwaterafvoeren op het riool, zoals vereiste vergunningen of regels voor het gebruik van infiltratievoorzieningen. Raadpleeg dus altijd de lokale regelgeving en neem contact op met de gemeente als je onzeker bent over de geldende voorschriften.

Stap 2: Benodigde materialen en gereedschappen verzamelen

Voor het aanleggen van een HWA-systeem zijn een aantal materialen en gereedschappen nodig:

Regenpijp: meestal gemaakt van PVC, zink of koper.
HWA-buizen van PVC: voor de afvoer van het regenwater.
T-stuk of verbindingsstuk: om de regenpijp aan te sluiten op de HWA-buis.
PVC-lijm en ontvetter: voor het verlijmen van de verbindingen.
HWA-ontstoppingsstuk: voor het eenvoudig kunnen ontstoppen van de afvoer.
HWA-grondbocht: om de overgang van de horizontale HWA-buis naar de verticale riolering te realiseren.
Zand of grind: om de buizen te stabiliseren.
Schep, waterpas, meetlint, handschoenen en veiligheidsbril: voor het graven en aanbrengen van de buizen.

Stap 3: Graven van de sleuf

De eerste fysieke stap is het graven van de sleuf van de regenpijp naar het riool. De diepte van de sleuf moet minimaal 60 cm zijn om bevriezing van de buizen te voorkomen. Zorg ervoor dat de sleuf een lichte helling heeft (ongeveer 1 cm per meter) richting het riool om een goede waterafvoer te garanderen. Het gebruik van een waterpas kan hierbij helpen om de juiste helling te realiseren.

Stap 4: Plaatsen van de HWA-buizen

Leg de HWA-buizen in de sleuf. Begin bij de regenpijp en werk naar het riool toe. Zorg ervoor dat de buizen goed op elkaar aansluiten en gebruik PVC-lijm om de verbindingen waterdicht te maken. Ontvet de uiteinden van de buizen met PVC-ontvetter voor een betere hechting van de lijm.

Om te voorkomen dat de buizen verschuiven tijdens het aanleggen, kun je gebruikmaken van tijdelijke steunen of klemmen. Dit helpt om de buizen op hun plek te houden terwijl de lijm droogt en de verbindingen uitharden.

Stap 5: Installeer het T-stuk

Plaats een T-stuk of een speciaal verbindingsstuk aan het einde van de HWA-buis bij de regenpijp. Dit T-stuk zorgt ervoor dat de regenpijp eenvoudig aangesloten kan worden op de HWA-buis. Bevestig het T-stuk met PVC-lijm. Controleer of het T-stuk goed past en stevig vastzit. Een goede pasvorm voorkomt lekkages en zorgt voor een efficiënte afvoer van het regenwater.

Stap 6: Voeg een ontstoppingsstuk toe

Installeer een HWA-ontstoppingsstuk in de buis nabij de regenpijp. Dit stuk is belangrijk voor het eenvoudig kunnen ontstoppen van de afvoer in geval van verstopping. Een ontstoppingsstuk maakt het mogelijk om verstoppingen snel en eenvoudig te verhelpen zonder dat je de hele installatie hoeft te demonteren.

Het is aan te raden om regelmatig inspecties uit te voeren op de ontstoppingsstukken en andere kritische punten in de hemelwaterafvoer. Dit helpt om vroegtijdig problemen te identificeren en te verhelpen voordat ze ernstiger worden.

Stap 7: Sluit de regenpijp aan

Sluit het andere uiteinde van de regenpijp aan op het T-stuk. Zorg ervoor dat de regenpijp stevig vastzit en geen speling heeft. Gebruik indien nodig extra bevestigingsmaterialen zoals beugels of klemmen om de regenpijp op zijn plaats te houden. Controleer alle verbindingen op lekkages nadat de lijm is uitgehard. Giet water door de regenpijp om te zien of er ergens water ontsnapt. Dit helpt om zeker te zijn van een waterdichte installatie en voorkomt toekomstige problemen.

Stap 8: Grondbocht naar het riool

Gebruik een HWA-grondbocht om de aansluiting op het riool te realiseren. Deze bocht zorgt voor een soepele overgang van de horizontale HWA-buis naar de verticale riolering. Bevestig ook deze verbinding met PVC-lijm. Bij het installeren van de grondbocht is het belangrijk om ervoor te zorgen dat deze stevig in de grond zit en niet kan bewegen. Dit voorkomt verschuivingen en mogelijke schade aan de verbinding.

Stap 9: Vul de sleuf

Controleer of alle verbindingen stevig en waterdicht zijn. Vul de sleuf vervolgens met zand of grind om de buizen te beschermen en te stabiliseren. Gebruik een waterpas om te controleren of de helling correct is aangelegd. Vul de rest van de sleuf aan met aarde en zorg dat het oppervlak weer netjes geëgaliseerd wordt. Leg er vervolgens tegels of gras overheen voor een mooiere afwerking.

Aanbevolen materialen voor HWA-afvoer

De keuze van materialen voor de HWA-afvoer is van invloed op de duurzaamheid, esthetiek en prestaties van het systeem. De meest gebruikte materialen zijn:

PVC: onderhoudsarm, stevig en bestand tegen weersinvloeden. Het is verkrijgbaar in verschillende kleuren, waardoor het makkelijk past in de omgeving van de woning.
Zink: natuurlijk en kwalitatief goed. Het ziet er mooi uit en gaat ontzettend lang mee, maar is duurder dan PVC.
Koper: esthetisch aantrekkelijk, maar ook duur. Het is minder gebruikelijk in de HWA-afvoer.
Aluminium: goedkoop en licht, maar minder duurzaam dan PVC of zink.

Bij de keuze van materialen is het belangrijk om rekening te houden met de afmetingen van de regenpijp en de grootte van het dak. De afmetingen van de regenpijp zijn als volgt:

Buis met doorsnede van 70 mm: verwerkt regen van 40 m² dakoppervlak
Buis met doorsnede van 80 mm: verwerkt regen van 50 m² dakoppervlak
Buis met doorsnede van 100 mm: verwerkt regen van 100 m² dakoppervlak

Voor een compleet nieuw HWA-systeem is het aan te raden om de diameter te berekenen op basis van de grootte van het dak.

Belangrijke technische kenmerken van HWA-afvoer

Bij het aanleggen van een HWA-systeem zijn er een aantal technische kenmerken die belangrijk zijn om in de gaten te houden:

Helling: een lage helling van ongeveer 1 cm per meter zorgt voor een efficiënte afvoer.
Materialen: de keuze van materialen beïnvloedt de duurzaamheid en esthetiek van de afvoer.
Afmetingen: de afmetingen van de buizen moeten overeenkomen met de grootte van het dak.
Ondersteuning: bij grotere diameter is het belangrijk om de buizen goed te ondersteunen om doorzakking te voorkomen.
Ontstoppingsstukken: deze moeten op strategische punten worden geplaatst om verstoppingen snel te verhelpen.

Duurzaamheid en milieu

Bij het aanleggen van een HWA-systeem is het belangrijk om rekening te houden met duurzaamheid en milieu. Een goed functionerend systeem helpt bij het voorkomen van wateroverlast, schade aan de fundering en het beschermen van de omgeving. Bovendien kan het gebruik van duurzame materialen, zoals PVC of zink, bijdragen aan een duurzamere oplossing.

Conclusie

Het aanleggen van een HWA-systeem is essentieel voor een efficiënt en duurzaam afvoersysteem. De stappen die in dit artikel zijn beschreven, geven een duidelijk beeld van hoe dit systeem opgebouwd kan worden. Het is belangrijk om rekening te houden met de lokale voorschriften, het kiezen van geschikte materialen en het correct uitvoeren van de technische kenmerken. Door dit te doen, zorg je ervoor dat het systeem langdurig functioneert en bescherming biedt tegen waterschade.