Uitgebreid overzicht van funderingsmethoden voor vloeren in bouw- en renovatieprojecten

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

De fundering van een vloer vormt een essentieel onderdeil van elk bouw- of renovatieproject. Het is de basis die het gewicht van het gebouw en de vloer zelf ondersteunt, en bepaalt daarmee de stabiliteit, duurzaamheid en prestaties van het gehele constructieobject. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende funderingsmethoden voor vloeren, aandacht wordt besteed aan materialen, technische uitvoering en toepassingssituaties, en worden eventuele problemen en oplossingen besproken.

Wat is een fundering en waarom is deze belangrijk?

Een fundering is de ondersteuning van een bouwwerk of constructie, meestal gelegen onder het maaiveld. De fundering dient om het gewicht van het bouwwerk over te dragen op een dragende grondlaag, die in staat is om dit gewicht te dragen zonder significante zetting of instorting. Een correcte fundering zorgt voor stabiliteit en voorkomt structurele schade, zoals scheuren in muren, vervormde deuren en ramen, of een scheve of verzakte vloer.

In het geval van vloeren is de fundering van cruciaal belang, omdat een vloer niet alleen het gewicht van de vloerplaten en eventuele oppervlakken moet dragen, maar ook de belasting van mensen, meubilair en andere objecten. Een correct gefundeerde vloer draagt bij aan comfort, veiligheid en de duurzaamheid van het gebouw.

Fundering op palen

Een veelgebruikte methode is de fundering op palen. Deze methode wordt vaak toegepast wanneer de dragende grondlaag zich op grotere diepte bevindt, of wanneer het bouwterrein last heeft van slechte grond, zoals zandige of veengebieden. Bij deze methode worden palen gecombineerd met vloerplaten of -elementen om een stabiele ondersteuning te garanderen.

In de praktijk worden de vloeren meestal geplaatst op funderingspalen, om zettingen te voorkomen. Voor de palen worden sparingen geplaatst in de vloer, waarin de stek van de paal kan worden gepositioneerd. Deze stek zorgt voor een verankering van de vloer aan de paal. In sommige gevallen, zoals bij prefab bergingsvloeren, worden deze elementen gemonteerd met een telekraan of mobiele rupskraan, afhankelijk van de gewichten en de afstand waarop de vloeren moeten worden geplaatst.

Bij fundering op palen wordt vaak gebruikgemaakt van geheide palen, geschroefde of gedrukte paalsystemen. Deze palen kunnen van hout, staal of beton zijn. In Nederland zijn betonnen geheide palen de meest gebruikte optie, vooral in gebieden met klei- of veengrond.

Een belangrijke overweging bij fundering op palen is de inbrengmethode. Deze kan zijn:

Met grondverdringing: bijvoorbeeld bij geheide palen.
Zonder of met geringe grondverdringing: bijvoorbeeld bij geschroefde palen.
Met grondverwijdering: bijvoorbeeld bij gedrukte paalsystemen.

De keuze van de inbrengmethode hangt af van de grondcondities, de belasting die de vloer moet dragen, en de toegankelijkheid van het bouwterrein.

Fundering op staal

Een andere veelgebruikde methode is de fundering op staal. Deze methode wordt toegepast wanneer de dragende grondlaag niet te diep zit, bijvoorbeeld op een diepte van 80 tot 100 cm. Hierbij wordt de slechte bovengrond verwijderd en eventueel vervangen door een zandkoffer of verbeterd door verdichting of groutinjectie.

Als de vloer op staal wil worden gefundeerd, zonder tussenkomst van palen op de zandlaag, is het noodzakelijk dat de onderzijde van de vloer wordt gevuld. Dit vullen gebeurt doorgaans met harde persing EPS, zodat de hele oppervlakte van de vloer in contact komt met het zandbed en kan dragen. Dit zorgt voor een gelijkmatige drukverdeling en voorkomt lokale zettingen.

Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit één dikke betonnen plaat die rechtstreeks op de dragende grond wordt geplaatst. Deze methode is vooral geschikt voor gebieden waar de dragende grond zeer diep zit, zoals bij moeras-, klei- of veengrond. Een plaatfundering is ook toepasbaar bij aangevulde grond.

Voor een plaatfundering is het belangrijk dat de vloerplaat niet ondersteund wordt door traditionele fundamenten, maar rechtstreeks op de grond wordt gestort. De vloerplaat bestaat uit gewapend beton, en onder de muren zijn balken of verzwaringen of extra wapening nodig om de extra belasting te dragen. Als er geen kelder is, moet de plaat minimaal 80 cm onder het maaiveld liggen, om zettingen door vorst te voorkomen.

Een uitgebreide funderingsplaat is vaak een eenvoudige methode voor kleinere projecten, zoals bij het bouwen van een schuur of een berging. Deze methode is ook interessant voor DIY-projecten, aangezien het technisch eenvoudiger is dan bijvoorbeeld een paalfundering.

Compenserende fundering

Een compenserende fundering is een speciale vorm van fundering waarbij een deel van de grond wordt verwijderd en vervangen door een lichtgewicht materiaal, zoals polystyreen, argex-korrels of perliet-korrels. Hierdoor wordt het gewicht van het gebouw gedeeltelijk gecompenseerd door het lichtere materiaal, waardoor minder druk op de dragende grond wordt uitgeoefend.

Deze methode is vooral geschikt voor gebieden met weinig dragende grond, zoals veen- of zandgebieden. Het voordeel van een compenserende fundering is dat het mogelijk is om zowel thermische isolatie als structuurondersteuning te combineren. In sommige gevallen wordt een compenserende fundering gecombineerd met een thermovloer, wat leidt tot een efficiëntere warmtewisseling en betere isolatie.

Strokenfundering en poerenfundering

Bij een strokenfundering wordt een verbrede zone gerealiseerd onder alle dragende muren. De breedte van deze zone hangt af van de dikte van de muur. Een brede muur vereist uiteraard een bredere ondersteuning dan een dun binnenmuurtje.

Bij een poerenfundering wordt een lage betonnen constructie gemaakt onder de muren. Deze constructie voegt aan de stabiliteit en zorgt voor een betere drukverdeling. Deze methode wordt vaak toegepast in combinatie met andere funderingsmethoden, zoals plaatfundering of strokenfundering.

Problemen bij funderingen

Ondanks de diverse funderingsmethoden kan het voorkomen dat er problemen ontstaan. De herkenning van mogelijke funderingsproblemen is belangrijk om eventuele schade en kosten te beperken. Een duidelijk teken van funderingsproblemen is een scheef of verzakt huis. Dit kan voorkomen bij funderingen met houten palen, vooral als de grondwaterstand lager is dan de paalkoppen of als de palen te kort zijn.

Andere tekenen zijn brede scheuren in muren of vloeren, klemmende deuren of ramen, en vervormingen van leidingen. Deze problemen kunnen ontstaan door zettingen van de fundering, en zijn vaak het gevolg van een incorrecte fundering, veranderingen in de grondwaterstand, of veroudering van houten palen.

Een bekend voorbeeld is een 17e-eeuws grachtenpand in Leiden dat 17 cm verzakt was. Hier werd deel van de scheefstand gecorrigeerd, maar een bepaalde scheefstand werd behouden op wens van de opdrachtgever. In andere gevallen, zoals bij een kerk in Overschild, werd de fundering volledig vervangen en aangevuld met trillingsdempers om het gebouw aardbevingsbestendig te maken.

Isolatie van vloeren

Isolatie van vloeren is een belangrijk aspect van moderne bouwpraktijken, en kan gecombineerd worden met funderingsmethoden. Bijvoorbeeld, bij prefab bergingsvloeren kan de vloer geheel worden geïsoleerd door de onderzijde uit te vullen met harde persing EPS. Dit zorgt niet alleen voor een betere thermische isolatie, maar ook voor een betere drukverdeling.

Een andere optie is het gebruik van isolatieplaten van foamglas onder een funderingsplaat. Deze platen zijn geschikt voor gebruik in vochtige of gevaarlijke grondcondities, en zorgen voor een hoge thermische isolatie en mechanische stabiliteit.

Aanbevolen praktijken bij fundering van vloeren

Bij het kiezen van een funderingsmethode voor vloeren zijn er een aantal aanbevolen praktijken:

Grondonderzoek uitvoeren: Voordat een funderingsmethode wordt gekozen, dient er een grondonderzoek uitgevoerd te worden om te bepalen welke grondcondities aanwezig zijn. Dit is van groot belang om de juiste funderingsmethode te kiezen en eventuele problemen te voorkomen.
Correcte diepte bepalen: De diepte van de fundering moet minimaal 80 cm onder het maaiveld liggen, om zettingen door vorst te voorkomen. Dit is vooral belangrijk bij gebouwen zonder kelder.
Materialen en constructies selecteren: Afhankelijk van de belasting en de omstandigheden, kunnen verschillende materialen worden gekozen, zoals gewapend beton, staal of hout. Het is belangrijk om te kiezen voor materialen die bestand zijn tegen omgevingsinvloeden, zoals grondwater, zout water, vorst, hitte, schimmels en insecten.
Technische uitvoering controleren: De uitvoering van de fundering dient nauwkeurig te zijn om zettingen en schade te voorkomen. Hierbij dient aandacht te worden besteed aan het correcte vullen van de onderzijde van de vloer, het aanbrengen van isolatie, en het positioneren van palen of steken.
Regelgeving en standaarden volgen: Het is belangrijk om rekening te houden met de regelgeving en standaarden in de bouwsector. Deze regelgeving bepaalt onder andere de minimale diepte van funderingen, de toelaatbare belasting, en de vereisten voor isolatie en stabiliteit.

Conclusie

Een correcte fundering van vloeren is essentieel voor de stabiliteit, duurzaamheid en prestaties van een bouwwerk. De keuze van een funderingsmethode dient gebaseerd te zijn op de grondcondities, de belasting van de vloer, en de toegankelijkheid van het bouwterrein. De beschikbare methoden omvatten fundering op palen, fundering op staal, plaatfundering, compenserende fundering, strokenfundering en poerenfundering. Elke methode heeft haar eigen voordelen en nadelen, en is geschikt voor specifieke situaties.

Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de herkenning van mogelijke funderingsproblemen, zoals scheefstand, scheuren en zettingen. Deze problemen kunnen het gevolg zijn van veroudering van houten palen, veranderingen in de grondwaterstand of een incorrecte funderingsmethode. Het uitvoeren van een grondonderzoek en het volgen van aanbevolen praktijken bij de uitvoering van de fundering zijn essentieel om eventuele problemen te voorkomen.

Een goed gefundeerde vloer draagt bij aan de veiligheid, comfort en duurzaamheid van het gebouw, en vormt een belangrijk onderdeel van elk bouw- of renovatieproject.

Bronnen

vloer