Hoe dik en diep moet een fundering voor een tuinmuur zijn? Uitleg en richtlijnen

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij de bouw van een tuinmuur is het bouwen van een solide fundering een essentieel onderdeel. Zowel de dikte als de diepte van de fundering bepalen de stabiliteit, levensduur en veiligheid van de muur. In dit artikel worden de richtlijnen en aanbevelingen voor de fundering van een tuinmuur nader toegelicht, gebaseerd op gegevens uit betrouwbare bronnen.

Belang van een goede fundering

Een tuinmuur moet op dezelfde manier gefundeerd worden als een huis. Dit betekent dat er sprake moet zijn van een voldoende dikke en gewapende betonfundering. De diepte van de fundering moet minstens 60 cm zijn om onder de vorstgrens te liggen. Bij extreem koude winters kan de vorst namelijk de fundering bereiken, wat leidt tot scheuren en verzakkingen.

Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de windbelasting. Een tuinmuur kan in zowel windrichtingen belast worden, en daarom is het gebruikelijk om penanten in de fundering te bouwen. Penanten zijn steunberen die helpen om de windkrachten op tevangen en zo de stabiliteit van de muur te waarborgen.

Richtlijnen voor de dikte van de fundering

De dikte van de fundering hangt af van de hoogte van de muur. Een algemene regel is dat de fundering 1/4 tot 1/3 van de hoogte van de muur moet zijn. Daarnaast moet de breedte van de fundering ongeveer twee tot drie keer de breedte van de muur zijn. Dit zorgt ervoor dat de fundering voldoende steun biedt aan de muur en de belasting kan opvangen.

Bij het bouwen van een klein tuinmuurtje (bijvoorbeeld een stenen muurtje) is het aan te raden om voor elke laag stenen een centimeter betonfundering te rekenen. De fundering moet daarnaast minstens twee keer zo breed zijn als de muur zelf.

Een andere aanbeveling is de volgende formule te hanteren: d >= h/10, waarbij d de dikte van de muur in metselwerk is en h de hoogte van de muur. Deze formule geeft aan dat de dikte van de muur ten minste 1/10 van de hoogte moet zijn.

Voor een stalen of halfsteensmuur is er een extra formule: Nz / Hb >= 2, waarbij N het aantal lagen is, z de afstand, H de hoogte en b de breedte van de muur. Deze formule helpt om te berekenen of de muur voldoende sterk is om de windbelasting te weerstaan.

Richtlijnen voor de diepte van de fundering

De diepte van de fundering is meestal 60 cm of dieper, afhankelijk van de omstandigheden. In de praktijk wordt vaak gegraven tot op 60 cm, wat voldoende is om onder de vorstgrens te liggen. In sommige gevallen, zoals bij funderen op staal, worden sleuven gegraven tot circa 80 cm beneden het maaiveld. Dit is vooral het geval in regio's met extreme winters.

In het geval van een fundering op palen of staal is er sprake van hogere kosten. Een fundering op staal kost ongeveer €225 per m², terwijl een fundering op palen ongeveer €1.250 per m² kost. De totale kosten hangen af van de oppervlakte en andere factoren.

Praktische stappen bij het aanbrengen van een fundering

Afzetten van de funderingscontour
Begin met het afbakenen van de omtrek van de fundering met paaltjes en koorden. Dit zorgt voor een duidelijke lijn waar de fundering precies komt te liggen.
Uitgraven van de sleuf
Graaf de uitgraving tot een diepte van minstens 60 cm. Zorg dat de sleuf strak langs het metselkoord loopt. Als de fundering verder uitgevoerd wordt met fundamentsbalken, is de fundering zelf iets groter dan zonder balken.
Voorbereiden van het zandbed
Nadat de sleuf is gegraven, maak je een zandbed van ongeveer 15 cm dik. Dit zandbed moet waterpas zijn. Besprenkelen met water zorgt voor een steviger ondergrond.
Aanbrengen van een wapeningsnet
Voeg een wapeningsnet toe in de fundering. Dit zorgt voor extra stabiliteit en voorkomt scheuren in het beton. Bij een gewapende fundering is het aan te raden om betonmatten te gebruiken.
Storten van het beton
Stort het beton in de uitgraving en laat het goed drogen. Zorg dat de fundering vlak is en voldoende dik is, zoals aangegeven in de richtlijnen.
Controle en droogtijd
Na het storten van het beton moet de fundering voldoende droogtijd krijgen. Bij een verlijmde muur is de droogtijd ongeveer 24 uur, terwijl een gemetselde muur ongeveer 28 dagen nodig heeft om de volledige sterkte te bereiken.

Aanbevelingen per muurtype

Stenen muur

Voor een stenen muur is het aan te raden om een fundering van minstens 60 cm diep en ongeveer 30 cm dik aan te brengen. De breedte van de fundering moet twee tot drie keer zo breed zijn als de muur zelf. Deze maatvoering zorgt ervoor dat de muur voldoende steun heeft en stabiliteit biedt.

Staal of halfsteensmuur

Bij het bouwen van een stalen of halfsteensmuur is het aan te raden om een gewapende fundering aan te brengen. De breedte van de fundering moet ongeveer drie keer zo breed zijn als de muur. De diepte van de fundering moet minstens 60 cm zijn, maar kan in sommige gevallen dieper zijn, afhankelijk van de lading die de muur moet dragen.

Stapelmuur

Bij een stapelmuur (zonder cement) is het aan te raden om een fundering van minstens 40 cm breed en 30 cm dik aan te brengen. Dit zorgt voor voldoende steun en voorkomt dat de muur instort of scheurt. Deze muurtype is vaak gebruikt voor verhoogde borders of kleinere scheidingsmuren.

Regels voor de hoogte van een tuinmuur

De hoogte van een tuinmuur is beperkt door regelgeving. Een muur naast of achter het huis mag maximaal 2 meter hoog zijn. Een muur voor het huis mag maximaal 1 meter hoog zijn. Deze regels zijn van toepassing op schuttingen, muren en hekken. Voor bomen en heggen zijn er geen hoogtelimieten, maar deze mogen niet te dicht bij de erfgrens staan.

Kosten en tijdsinvestering

De kosten van een fundering variëren afhankelijk van het type en de grootte van de constructie. Voor een fundering op staal kost het ongeveer €225 per m². Een fundering op palen kost ongeveer €1.250 per m². De totale kosten hangen af van de oppervlakte en andere factoren.

Metselen kost gemiddeld ongeveer €100 per m², terwijl een metselaar per uur gemiddeld €30 kost. Voor een steenmuur is het metselen duurder: gemiddeld €230 per m². De totale kosten zijn afhankelijk van de complexiteit van de muur en de benodigde materialen.

Conclusie

Een goede fundering is een essentieel onderdeel bij de bouw van een tuinmuur. Zowel de dikte als de diepte van de fundering bepalen de stabiliteit en levensduur van de muur. Het aanbrengen van een fundering vereist zorgvuldige voorbereiding, het juist afzetten van de contouren, het uitgraven van de sleuf, het aanbrengen van een zandbed en het storten van het beton. De dikte van de fundering hangt af van de hoogte en het type van de muur. Bij een stenen muur is een fundering van minstens 30 cm dik en 60 cm diep aan te raden. Bij een stalen of halfsteensmuur is een gewapende fundering aan te raden.

Het aanbrengen van een fundering vereist een bepaalde mate van kennis en ervaring. Als u twijfelt over de juiste afmetingen of methoden, is het aan te raden om advies in te winnen bij een bouwkundige. Een professionele beoordeling helpt om mogelijke problemen te voorkomen en zorgt voor een duurzame en veilige constructie.