Nieuwbouw op bestaande fundering: technische aandachtspunten en bouwpraktijk

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij bouwprojecten is het steeds vaker de keuze om een nieuwhuis te realiseren op een bestaande fundering. Vaak is dit het geval bij verbouwingen, aanbouwen of bij situaties waarbij een oude woning wordt gesloopt en opnieuw wordt gebouwd. In de praktijk betekent dit dat men rekening moet houden met de technische mogelijkheden van de bestaande fundering, de toegestane constructie- en bouwmethodes en eventuele wettelijke voorwaarden.

Deze artikelen geeft een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten bij het bouwen van een nieuw huis op een bestaande fundering. Op basis van praktische voorbeelden, adviezen van experts en technische uitwerkingen, worden de stappen, materialen en beoordelingen beschreven die essentieel zijn voor een succesvolle uitvoering.

Inleiding

Een nieuwbouwproject op een bestaande fundering biedt meestal de voordelen van een vrijblijvende bouwplanning, aangevuld met de stabiliteit die uit een goed geplaatste fundering voortkomt. Echter, het is belangrijk om de bestaande fundering goed te beoordelen, vooral als het gaat om oude constructies. In veel gevallen is de fundering gemaakt uit zandmetselwerk of strokenfundering, die niet altijd voldoen aan de huidige bouwnormen. Dit geldt vooral in regio’s waar oude woningen vaak op lagere dieptes zijn geplaatst, zoals in de regio Breda, waar funderingen vaak op 60 tot 80 cm onder het maaiveld zijn gemaakt.

De technische uitdagingen van nieuwbouw op bestaande fundering

Wanneer men kiest om een nieuwhuis te realiseren op een bestaande fundering, zijn er een aantal technische uitdagingen die goed in kaart moeten worden gebracht. Deze variëren per situatie, afhankelijk van de leeftijd van de fundering, de bouwtechniek die is gebruikt en de belasting die de fundering nu moet dragen.

1. Beoordeling van de bestaande fundering

Een essentieel eerste stap is om de bestaande fundering te laten beoordelen door een constructeur of gespecialiseerd bedrijf. Zij kunnen een bodemonderzoek uitvoeren om te bepalen of de fundering nog stevig genoeg is om het gewicht van een nieuw bouwwerk te dragen. In sommige gevallen is de fundering verzakt of zijn er teksten in de metselwerk die wijzen op instabiliteit.

In de regio Breda bijvoorbeeld is het niet ongebruikelijk om oude funderingen aan te treffen die zijn gemaakt uit zandmetselwerk of strokenfundering. Deze soorten funderingen zijn minder stevig dan de huidige betonfunderingen en kunnen dus in sommige gevallen problemen opleveren bij het plaatsen van een nieuw bouwwerk. Een duidelijk signaal voor een problematische fundering is het optreden van scheve vloeren of scheuren in het metselwerk.

2. Aansluiting op bestaande fundering

Wanneer een nieuw bouwwerk moet aansluiten op een bestaande fundering, zoals bij het bouwen van een garage of een uitbreiding van een woning, is het belangrijk om de aansluiting correct uit te voeren. Dit vraagt om een zorgvuldige analyse van de bestaande constructie en het ontwerpen van een passende uitbreiding.

Een gebruikelijke methode is om gaten te boren in de bestaande fundering en hierin stalen constructies te plaatsen. Deze constructies worden vervolgens versterkt met wapening en worden met beton gestort. De afmetingen van de gaten en de keuze voor het gebruik van betonijzer of andere stalen onderdelen moeten hierbij nauwkeurig worden bepaald.

Een voorbeeld van zo’n uitwerking is het plaatsen van gaten met een diameter van 10 mm in de bestaande fundering, waarin een stuk betonijzer wordt geplaatst. De wapening van de nieuwe fundering wordt vervolgens op deze staven gelegd en wordt met beton gestort. De nieuwe fundering wordt daardoor 25 cm breder en 40 cm dieper dan de oorspronkelijke. Deze methode kan technisch betrouwbaar zijn, maar vereist wel een nauwkeurige uitvoering.

3. Alternatieve funderingstechnieken

Niet altijd is het verstandig of mogelijk om de bestaande fundering te gebruiken. In sommige gevallen is het beter om een nieuwe fundering te leggen, bijvoorbeeld met behulp van grondschroeven. Grondschroeven zijn een moderne oplossing die snel, duurzaam en goedkoper kan zijn dan traditionele betonfunderingen.

Grondschroeven worden diep in de grond gedraaid en vormen zo een stevige basis voor de bouwconstructie. Ze zijn vooral geschikt voor situaties waarbij het grondoppervlak niet stabiel genoeg is of waarbij het niet mogelijk is om een nieuwe betonfundering te leggen. Deze methode is snel in uitvoering en vereist weinig grondwerken, wat vooral gunstig is in bebouwde omgevingen of bij kleinere projecten.

Bouwtechnische voorwaarden

Bij het bouwen van een nieuw huis op een bestaande fundering zijn er een aantal bouwtechnische voorwaarden die moeten worden nageleefd. Deze omvatten zowel de keuze van bouwmaterialen als de wettelijke vereisten.

1. Materialen

Bij nieuwbouwprojecten wordt vaak gebruikgemaakt van betonfunderingen, die bekend staan om hun stevigheid en duurzaamheid. Echter, in combinatie met bestaande funderingen is het soms beter om alternatieve materialen te overwegen. Zoals eerder vermeld, zijn grondschroeven een interessante optie, vooral bij aanbouwen of uitbreidingen.

De keuze van de bouwmaterialen hangt af van een aantal factoren, zoals de belasting die het gebouw moet dragen, de bodemstructuur en de omgevingsfactoren. Het is daarom belangrijk om een constructeur of bouwkundig expert te raadplegen om een geschikte oplossing te bepalen.

2. Wettelijke voorwaarden

Bij het bouwen op een bestaande fundering is het belangrijk om rekening te houden met de wettelijke voorwaarden. In de meeste gevallen is het nodig om een omgevingsvergunning aan te vragen, vooral bij nieuwbouwprojecten. Ook kan het nodig zijn om een sloopvergunning aan te vragen, indien een bestaande woning wordt gesloopt.

Daarnaast zijn er fiscale voordelen die kunnen worden gerealiseerd, zoals het verlaagde btw-tarief van 6% voor nieuwbouwprojecten in 32 stedelijke gebieden in Nederland. Deze regeling maakt het bouwen op bestaande fundering iets betaalbaarder en kan worden gecombineerd met een verhoogde woningwaarde.

Conclusie

Het bouwen van een nieuw huis op een bestaande fundering is een realistische en vaak voordelige keuze, mits de technische en wettelijke voorwaarden goed worden nageleefd. Het is essentieel om de bestaande fundering grondig te beoordelen en, indien nodig, te verbeteren of aan te passen. Daarnaast is het belangrijk om de juiste bouwmaterialen en constructietechnieken te kiezen, zodat het nieuwe bouwwerk veilig en duurzaam is.

Zowel bouwtechnische expertise als juridische kennis zijn hierbij van belang. Door deze aspecten goed in kaart te brengen, kan een nieuwbouwproject op bestaande fundering worden uitgevoerd dat niet alleen functioneel is, maar ook volledig in lijn met de huidige bouwnormen en eisen.