Nieuwe fundering koppelen aan bestaande fundering: Technieken, voordelen en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering is een complexe bouwtechniek die vaak wordt ingezet bij uitbreidingen, renovaties of het verbouwen van bestaande woningen. Deze methode maakt het mogelijk om structurele stabiliteit te behouden, kosten te besparen en duurzaamheid te verhogen. Echter, om dit proces te kunnen uitvoeren, zijn zowel technische kennis als juridische en administratieve voorschriften van belang. In dit artikel worden de essentiële aspecten van het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering besproken, inclusief technieken, voordelen, aandachtspunten en de vereisten die van toepassing zijn.

Technieken voor het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering

Het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering vereist zorgvuldige planning en uitvoering. De doelstelling is om de nieuwe en bestaande fundering zodanig te verbinden dat ze als één geheel functioneren, zonder dat er risico op verschuiving, zetting of scheuren ontstaat. Hieronder worden enkele van de meest gebruikte technieken beschreven.

1. Gebruik van verankeringssystemen

Een veelvoorkomende methode is het gebruik van verankeringssystemen zoals staalverankeringen en chemische ankers. Deze technieken zorgen ervoor dat de nieuwe fundering mechanisch of chemisch verbonden is met de bestaande fundering. Dit is belangrijk om een uniforme belastingverdeling te garanderen, wat het risico op scheuren en verzakkingen vermindert.

2. Hergebruik van bestaande funderingspalen

Bij zware constructies, zoals woningen op palen of industriële gebouwen, kan het hergebruik van bestaande funderingspalen een kostenefficiënte en duurzame oplossing zijn. Bijvoorbeeld in het project The Frame Building, werden 38 bestaande prefab-palen hergebruikt en 47 nieuwe schroef-combipalen toegevoegd. Dit leidde tot een besparing van ongeveer 25-37% op nieuwe palen. Het hergebruik van palen heeft ook het voordeel dat het het aantal benodigde heistellingen en wapening vermindert, wat op zijn beurt de totale bouwkosten kan verlagen.

3. Plaatfunderingen

In sommige gevallen wordt gekozen voor een plaatfundering, die onafhankelijk is van de bestaande fundering. Dit is het geval bij ingrijpende verbouwingen of slopings. Een plaatfundering kan als een aparte fundering fungeren, terwijl de bestaande fundering behouden blijft. Het is echter belangrijk om de interactie tussen de twee funderingsystemen te modelleren om zettingsgedrag te voorkomen dat structurele problemen kan veroorzaken.

4. Bouwen tegen de bestaande fundering aan

Bij kleinere aanbouwen, zoals een uitbreiding van een garage of een laagwoonhuis, wordt vaak gekozen voor het bouwen tegen de bestaande fundering aan. Dit betekent dat de nieuwe fundering direct op of tegen de bestaande fundering wordt geplaatst. Bij deze methode is het belangrijk om zorgvuldig af te graven en eventuele lagen of barrières tussen de funderingen te overwegen. Het is aan te raden om tussen de funderingen een laag aan te brengen die zorgt voor een goede verbinding en het voorkomt van horizontale of verticale spanning.

Voordelen van het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering

Het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering biedt een aantal voordelen, zowel op structureel, economisch als duurzaam vlak.

1. Stabiliteit en structurele integriteit

Een van de belangrijkste voordelen is dat het koppelen ervoor zorgt dat de nieuwe en bestaande fundering samenwerken als één geheel. Dit zorgt voor een betere belastingverdeling en vermindert het risico op verzakkingen en scheuren. Dit is essentieel bij uitbreidingen of verbouwingen, waarbij structurele integriteit van het gehele gebouw verder moet worden gewaarborgd.

2. Kostenbesparing

Het hergebruik van bestaande funderingspalen of het beperken van het gebruik van nieuwe materialen kan leiden tot kostenbesparing. Zoals gemeld bij The Frame Building, leidde het hergebruik van 38 bestaande palen tot aanzienlijke kostenbesparing en verminderde de complexiteit van de constructie.

3. Duurzaamheid

Het hergebruik van bestaande funderingsmaterialen is een duurzame aanpak, aangezien het het gebruik van nieuwe materialen beperkt. Bovendien kan het voorkomen van volledige slopping van bestaande funderingen ook positief zijn voor het milieu, doordat het het afvalvolume en de CO₂-uitstoot vermindert.

Aandachtspunten bij het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering

Ondanks de voordelen zijn er ook een aantal belangrijke aandachtspunten die in overweging moeten worden genomen.

1. Juridische en regelgevende eisen

Het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering is niet altijd vrijblijvend. In Nederland is het bijvoorbeeld vereist om een omgevingsvergunning te verkrijgen van de gemeente. Deze vergunning is nodig omdat het betreft een ingrijpende en risicovolle constructieve operatie.

Daarnaast is het belangrijk om te weten of een gemeente mag opleggen dat een nieuwe fundering aan nieuwbouw-eisen moet voldoen. Volgens een juridisch commentaar (Bron 3) is het niet toegestaan om nieuwbouw-eisen op te leggen aan een bestaande fundering, omdat deze onder de regels voor bestaande bouw valt. Echter, het bovengelegen gebouw moet wel voldoen aan de nieuwbouweisen van het Bouwbesluit 2012.

2. Constructieve en technische beoordeling

Voor het uitvoeren van funderingsherstel of koppeling is het noodzakelijk om de bestaande fundering te beoordelen. Dit gebeurt volgens NEN 8700, die richtlijnen geeft voor de beoordeling van de constructieve veiligheid van een bestaand bouwwerk bij verbouw. De fundering moet worden geëvalueerd op een verwachte restlevensduur van minstens 50 jaar.

Daarnaast zijn aanvullende onderzoeken vaak nodig, zoals een bodemonderzoek en een geohydrologisch onderzoek, vooral wanneer er sprake is van het maken van een kelderbak of het uitbreiden van een ondergrondse ruimte. Deze onderzoeken zijn essentieel om risico’s op grondwater en zettingsproblemen te identificeren en te beheersen.

3. Verhouding met buren en privaatrechtelijke toestemming

Bij niet-vrijstaande panden is het vaak nodig om privaatrechtelijke toestemming van de buren te verkrijgen. Dit is het geval bijvoorbeeld bij het bouwen van een aanbouw tegen een gemeenschappelijke fundering. Zonder deze toestemming kan het project niet worden gerealiseerd, omdat het anders een invasie op de eigendom van de buren kan zijn.

4. Planning en uitvoering

Het planningproces is een belangrijk onderdeil van het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering. Het is aan te raden om een plan te maken in samenwerking met een architect en een constructeur, die zowel het tekenwerk als de berekeningen verzorgen. Deze documenten worden vervolgens beoordeeld door de gemeente voor de verleening van de omgevingsvergunning.

Conclusie

Het koppelen van een nieuwe fundering aan een bestaande fundering is een waardevolle techniek in de bouwsector. Het biedt voordelen op het gebied van structurele stabiliteit, kostenbesparing en duurzaamheid. Echter, het vereist zorgvuldige planning, technische kennis en naleving van juridische en regelgevende eisen. Het is belangrijk om de bestaande fundering te beoordelen en eventueel aan te passen om ervoor te zorgen dat de combinatie van nieuwe en bestaande fundering geen risico’s oplevert. Door het gebruik van verankeringssystemen, plaatfunderingen en hergebruik van palen kan men een veilige en duurzame oplossing realiseren.

Voor iedereen die overweegt om een uitbreiding te realiseren of een verbouwing te starten, is het dus belangrijk om de juiste experten in te schakelen en rekening te houden met alle aandachtspunten. Zowel bouwtechnische als juridische aspecten spelen een rol, en het succes van het project hangt af van de kwaliteit van de planning en uitvoering.