De juiste fundering bepalen voor een aanbouw of opbouw: factoren, berekening en toepassing

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Bij een aanbouw of opbouw is het kiezen van de juiste fundering essentieel voor de stabiliteit en duurzaamheid van het bouwwerk. Een fundering zorgt ervoor dat het gewicht van de uitbouw of opbouw veilig en gelijkmatig wordt overgedragen aan de ondergrond. Dit artikel bespreekt de diverse funderingsmethoden, het berekeningsproces en de relevante factoren die bij het ontwerp worden meegenomen. Op basis van geotechnisch onderzoek, bouwnormen en praktijkvoorbeelden wordt duidelijk wat er nodig is voor een stevige basis bij verbouwingen en uitbreidingen.

Funderingsmethoden voor aanbouw en opbouw

Afhankelijk van de bodemgesteldheid, de belasting en de locatie kan gekozen worden uit verschillende funderingsmethoden. Elke methode heeft zijn eigen toepassing en is geschikt voor bepaalde situaties.

Strokenfundering

Een strokenfundering wordt vaak gebruikt op stabiele en draagkrachtige zandgronden. Dit type fundering bestaat uit betonstroken die onder de dragende muren lopen. Het gewicht van de constructie wordt gelijkmatig verdeeld, wat ideaal is voor woningen in gebieden zoals Noord-Holland, waar de ondergrond zandrijk is. Deze methode is eenvoudig en kosteneffectief, maar is alleen geschikt op grondsoorten met voldoende draagkracht.

Palenfundering

In zachte ondergronden zoals veen of klei is een palenfundering vaak nodig. Hierbij worden heipalen gebruikt om het gewicht van de constructie over te brengen op diepere, stevige grondlagen. Deze fundering is bijvoorbeeld vaak aangewend in gebieden zoals Zuid-Holland of Friesland, waar de bodem minder stevig is. Het voordeel van een palenfundering is dat het diep in de grond aansluit en daardoor de risico’s op verzakking vermindert.

Funderingsplaat

Voor grotere uitbouwen of wanneer een gelijke belasting gewenst is, wordt vaak gekozen voor een funderingsplaat. Dit is een betonnen plaat die over een grotere oppervlakte het gewicht verdeelt. Deze methode is geschikt voor complexere constructies of als er sprake is van ongelijkmatige belastingverdeling. Een funderingsplaat biedt een sterke en stabiele basis.

Combinatiefundering

In complexe situaties, waarbij bijvoorbeeld zowel zachte als stevige grondsoorten aanwezig zijn, wordt soms een combinatie van funderingsmethoden gebruikt. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn in gebieden met hoge grondwaterstanden of waar de bodem onderaan stevig is, maar bovenaan minder. Een combinatiefundering kan bestaan uit een mix van strokenfunderingen, palen en platen, afhankelijk van de lokale omstandigheden.

Belangrijke factoren bij het ontwerp van een fundering

Bij het bepalen van de juiste fundering voor een aanbouw of opbouw spelen diverse factoren een rol. Deze factoren bepalen niet alleen de keuze van de funderingsmethode, maar ook de vereisten voor de uitvoering.

Vorm, grootte en gewicht van de constructie

Hoe groter en zwaarder de uitbouw of opbouw is, hoe strengere eisen gelden voor de fundering. Bijvoorbeeld bij het toevoegen van een extra verdieping is het niet alleen het gewicht van de nieuwe ruimte van belang, maar ook de windbelasting en de dynamische krachten die op het gebouw werken. Dit heeft invloed op de keuze van fundering en eventuele versteviging van bestaande structuren.

Invloed van nabijgelegen bouwwerken

De aanwezigheid van naastgelegen woningen, schuren of garages kan ook bepalend zijn voor de funderingskeuze. In sommige gevallen is het noodzakelijk om extra maatregelen te nemen, zoals de afstand van paalafstanden, het gebruik van trillingsarme technieken of het uitvoeren van extra versteviging. Dit dient om schade aan buurgebouwen te voorkomen.

Grondgesteldheid en draagkracht

De bodemgesteldheid is een van de belangrijkste factoren bij het bepalen van de fundering. Elke grondsoort — van veen en klei tot zand — heeft een andere draagkracht en zettingsgevoeligheid. Daarom is het essentieel om een bodemonderzoek uit te voeren, waarbij de grondsoort, draagkracht en het grondwaterpeil worden bepaald. Dit wordt vaak gedaan via een sondering of booronderzoek. TNO en Deltares zijn onder andere betrokken bij het analyseren van bodemdata.

Het berekeningsproces voor een fundering

Het ontwerp- en rekenproces voor een fundering is een belangrijk onderdeel van elk bouwproject. Het proces is afhankelijk van locatie, bodemgesteldheid en het ontwerp van de uitbouw of opbouw.

Grondonderzoek (bodemanalyse)

Het proces begint met een grondonderzoek, waarbij bodemmonsters worden genomen en getest. Ingenieurs of een constructeur voeren een sondeerproef of booronderzoek uit om de draagkracht, samenstelling en het grondwaterpeil van de ondergrond te bepalen. Deze informatie is essentieel voor het kiezen van de juiste funderingsmethode.

Belastingsberekening

De belastingsberekening bepaalt het totale gewicht van de uitbouw of opbouw, inclusief daken, vloeren, muren, installaties en inrichting. Deze berekening wordt volgens Eurocode 7-normen uitgevoerd. Het doel is om zowel statische als dynamische belastingen in rekening te brengen.

Kiezen van het funderingstype

Op basis van de gegevens van het bodemonderzoek en de belastingsberekening wordt het juiste funderingstype gekozen. Dit kan bijvoorbeeld een strokenfundering, funderingsplaat of funderingspalen zijn. In sommige gevallen wordt een combinatiefundering gekozen.

Dimensionering en detaillering

Als het funderingstype is gekozen, wordt het ontwerp gedetailleerd en worden de afmetingen berekend. Hierbij wordt gebruikgemaakt van software zoals Autodesk AutoCAD, Technosoft of SCIA Engineer. Deze tools zorgen voor een nauwkeurige berekening en een visuele weergave van het ontwerp.

Vergunningstraject en uitvoering

Nadat het funderingsontwerp is gemaakt, wordt een vergunning aangevraagd bij de gemeente. Tijdens de uitvoering werkt een aannemer samen met een gecertificeerd sondeerbedrijf of constructeur om de kwaliteit van de fundering te garanderen. Een goede communicatie en samenwerking zijn hierbij van groot belang.

Versterkingsmethodes bij bestaande funderingen

Soms blijkt bij bestaande huizen dat de oude fundering niet voldoet aan de moderne normen. In dergelijke gevallen zijn versterkingsmethodes nodig. Deze methodes kunnen onder andere bestaan uit:

Ondersabeling: het versterken van de bestaande fundering door extra beton aan te brengen.
Micropalen: het plaatsen van kleine paaltjes die extra draagkracht bieden.
Chemische injecties: het toepassen van injecties om de bodem te stabiliseren en de draagkracht te vergroten.

Bouwbedrijven met ervaring in deze technieken, zoals Lasinstallaties, kunnen hierbij hulp bieden om een veilige en duurzame verbouwing te realiseren.

De meerwaarde van een nauwkeurige funderingsberekening

Een betrouwbare funderingsberekening beschermt de investering in een aanbouw of opbouw. Het voorkomt problemen als verzakking, scheurvorming of constructief falen. Het inschakelen van gecertificeerde bouwpartners is hierbij essentieel, niet alleen voor advies en berekeningen, maar ook voor het gebruik van technologie zoals BIM-modellen. Deze modellen geven een duidelijk overzicht van de fundering en de rest van de constructie.

Conclusie

Het kiezen van de juiste fundering bij een aanbouw of opbouw is van groot belang voor de stabiliteit en veiligheid van het bouwwerk. Afhankelijk van de bodemgesteldheid, belasting en locatie kan gekozen worden uit verschillende funderingsmethoden. Het berekeningsproces, inclusief grondonderzoek, belastingsberekening en uitvoering, moet zorgvuldig worden uitgevoerd om mogelijke problemen te voorkomen. Door het inschakelen van ervaren constructeurs en aannemers kan men zorgen voor een stevige basis die voldoet aan de huidige bouwnormen. Een nauwkeurige funderingsberekening beschermt de investering en zorgt voor een duurzame verbouwing.