Funderingsproblemen door boomwortels: aansprakelijkheid en oplossingen

Published by Redactie on juli 20, 2025 | Category fundering

Boomwortels kunnen zich snel en krachtig uitbreiden, en als gevolg hiervan kunnen ze serieuze schade veroorzaken aan de fundering van woningen en andere bouwwerken. Deze schade kan leiden tot scheuren in muren, instabiliteit van de constructie, verstoppingen in rioleringen en zelfs fysieke letselgevallen. Het begrip van de aansprakelijkheid en de beschikbare oplossingen is daarom van essentieel belang voor eigenaren en professionals in de bouwsector.

Schade aan fundering door boomwortels

Wanneer boomwortels de fundering van een woning aantasten, kan dit leiden tot ernstige problemen met de stabiliteit van het gebouw. De wortels breken de structuur aan en veroorzaken zowel directe als indirecte schade. In het geval dat wortels onder de vloeren en fundering groeien, kunnen ze de structuur verzwakken. Er zijn zelfs gevallen waarin wortels tot wel 7 meter onder de vloeren zijn gedrongen, wat een schadegeval was dat duidelijk had kunnen worden voorkomen, bijvoorbeeld door het gebruik van wortelbegrenzers.

De schade kan zich op verschillende manieren manifesteren:

Scheuren in muren en vloeren
Instabiliteit van de constructie
Verstoppingen in rioleringen en andere leidingen
Ontwrichting van bestrating of terrassen
Struikelen over opgedreven tegels, wat kan leiden tot letselschade

Het is daarom belangrijk om zowel de oorzaak van de schade als de verantwoordelijkheid te bepalen om een adequate remedie te vinden.

Aansprakelijkheid bij schade door boomwortels

Als schade ontstaat door boomwortels, is het cruciaal om vast te stellen wie verantwoordelijk is. De aansprakelijkheid hangt af van wie de boom bezit en waar die staat.

Aansprakelijkheid van de buren

Als de boom op het terrein van een buurman staat, is de eigenaar van de boom in principe verantwoordelijk voor de schade. Dit geldt ook als de wortels op het terrein van de naburige woning doorgroeien. Er is een juridische regel die hierop van toepassing is: artikel 42 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat bomen niet binnen 2 meter van de erfgrens mogen staan. Voor struiken of heggen geldt een afstand van minimaal 0,5 meter vanaf de erfgrens.

Een voorbeeld uit de praktijk is een zaak waarin de rechtbank Noord-Nederland in 2019 de eigenaar van een boom veroordeelde tot betaling van een schadevergoeding van ruim €73.000. De wortels van de boom hadden de fundering van een naastgelegen garage aangedrongen, wat leidde tot scheefstaande muren en ernstige scheuren.

Aansprakelijkheid van de gemeente

Wanneer de schade veroorzaakt wordt door boomwortels van bomen die eigendom zijn van de gemeente, ligt de verantwoordelijkheid vaak bij de gemeente zelf. De gemeente heeft namelijk een zorgplicht om ervoor te zorgen dat haar bomen geen schade veroorzaken aan eigendommen van burgers. De gemeente dient regelmatig te onderhouden en te controleren of bomen geen schade risico vormen.

Een voorbeeld uit 2019 is de zaak waarin de gemeente Nijmegen door de rechtbank Gelderland is veroordeeld tot het betalen van €2000 aan schadevergoeding. De boomwortels van een gemeentelijke boom groeiden in de kelder van een omwonende en veroorzaakten schade.

Aansprakelijke stappen bij schade door boomwortels

Als schade optreedt, zijn er verschillende stappen die een betrokkene kan nemen:

Melding bij de gemeente: Meld de schade en vraag om een inspectie van de bomen. Dit is vooral relevant in gevallen waarin de schade veroorzaakt is door gemeentelijke bomen.
Juridische stappen: Raadpleeg een jurist om de aansprakelijkheid te bepalen en eventueel een schadeclaim in te dienen.
Bouwkundige inspectie: Laat een deskundige inspectie uitvoeren om de omvang van de schade vast te stellen.
Expert advies: Schakel een onafhankelijke expert in om advies te geven over herstelmaatregelen en eventueel het verwijderen van de boom.
Samenwerking met de eigenaar: Neem contact op met de eigenaar van de boom om een oplossing te bespreken. In sommige gevallen kan een gezamenlijke oplossing voorkomen dat het conflict juridisch moet worden afgehandeld.

Oplossingen voor schade door boomwortels

De aanpak van schade door boomwortels kan zowel preventief als correctief zijn. Het is aan te raden om vroegtijdig maatregelen te nemen om schade te voorkomen.

Preventieve maatregelen

Wortelbegrenzers: Het gebruik van wortelbegrenzers kan helpen om worteluitgroei te beperken. Deze worden vaak aangeraden bij de aanplant van bomen dichtbij woningen of infrastructuur.
Aanplant afstand houden: Plant bomen op een veilige afstand van het huis of infrastructuur. De aanbevolen afstand hangt af van de groei van de boomsoort.
Regelmatig onderhoud: Zorg voor regelmatig onderhoud van bomen en wortels. Dit kan de schadepreventie vergroten en problemen vroegtijdig detecteren.

Correctieve maatregelen

Herstelwerkzaamheden: Als schade al is ontstaan, is het noodzakelijk om herstelwerkzaamheden uit te voeren. Dit kan variëren van het herstellen van de fundering tot het repareren van scheuren in muren.
Verwijdering van de boom: In sommige gevallen is het verwijderen van de boom de enige optie om verdere schade te voorkomen. Dit dient echter altijd in overleg met de eigenaar van de boom te gebeuren.
Riolering en bestrating herstellen: Als de wortels schade hebben veroorzaakt aan rioleringen of bestrating, dient dit ook te worden hersteld.

Conclusie

Schade aan fundering door boomwortels is een veelvoorkomend probleem dat ernstige gevolgen kan hebben voor de structuur van een woning. Het is daarom van belang om de aansprakelijkheid en mogelijke oplossingen goed te begrijpen. Zowel de eigenaar van de boom als de gemeente kunnen verantwoordelijk zijn, afhankelijk van de situatie. Door vroegtijdige maatregelen en samenwerking met deskundigen is het mogelijk om schade te voorkomen of te beheersen. Het gebruik van wortelbegrenzers en het naleven van aanplantrichtlijnen zijn sleutelmaatregelen in dit proces. In het geval dat schade al is ontstaan, is het belangrijk om de situatie professioneel en juridisch te beoordelen om de juiste oplossingen te kunnen implementeren.